Jökull


Jökull - 01.12.1984, Síða 47

Jökull - 01.12.1984, Síða 47
behaviour cannot be predicted. They might become catastrophic if the activity prevented the ice overburden from closing the tunnels out of the lake. A volcanic eruption within the lake would melt the floating ice cover but would not cause a rapid rise in the lake level because of the lag in flow of ice into the lake from the surroun- ding glacier. We would not expect such an erup- tion to spark off a jökulhlaup immediately if the lake was somewhat below the critical level (assuming, of course, that the activity did not change the triggering mechanism and the critical level remained the same; see Björnsson 1974). The eruption in Grímsvötn in May 1983 is an example of such an event. Increased melting in the lake, however, may accelerate the rise of the water level (especially if an opening is formed in the ice cover along Grímsfjall and the ice can flow freely into the lake unimpeded by the moun- tain). That would hasten the occurrence of a jökulhlaup if the area of the lake increased only slowly in response; the resulting jökulhlaup would have no substantial increase in volume compared to jökulhlaups before the melting increased. But the increased inflow of ice to the lake would only be temporary as it is limited by the mass balance of the drainage basin. The floating line of the ice cover would then move outwards as the ice cover and the surrounding glacier became thinner. The area of the lake would increase and we would expect less frequent and more voluminous jökulhlaups. An eruption north of the lake would immedi- ately drain meltwater to the lake and cause a rise in the lake level that might trigger a jökulhlaup (Björnsson 1974). This happened in 1938. Steinthórsson and Óskarsson (1983) discussed the effect of increased geothermal activity and suggested that the volume of jökulhlaups would increase but their frequency remain constant. We can agree to the suggestion of increased volume but not to that of constant frequency. Their suggestion of constant frequency seems to be based on a model of a steady state flow of ice into a lake of constant area. The steady state assump- tion is a valid approximation in the long run but it is questionable whether the area of the lake would remain constant if the geothermal activity increased. Their suggestion of increased volume is based on the observation that more water would be drained out of the lake if the ice cover was thinner. We could agree if it implied that the area of the Iake was larger, thus increasing the volume discharged from the lake. But if the area of the lake is to be constant, the drained water volume is the same whether the floating ice cover is thick or thin. Therefore their model seems to imply that the lake is drained empty in the jökulhlaups. But that is not suggested by the authors and all observations indicate that the ice cover on the lake is floating at the end of jökul- hlaups. CONCLUSION Geothermal activity in the Grímsvötn area is expressed by depressions in the surface of the ice cap; a number of small depressions are superim- posed on the main Grímsvötn depression. Ice is diverted to the depression where it melts and water accumulates in the Grímsvötn lake. The lake is covered by a floating ice shelf. Waterpools are observed along the slopes of Grímsfjall and occasionally hot springs have been reported when the surface of the lake is at low levels. The geothermal activity observed on Grímsfjall is minimal in terms of steam outlets and alteration of ground. The water level is 200-300 m below the observed steam outlets on the mountain and by condensation and evaporation of local water all H2S has been washed out of the steam that escapes from Grímsfjall. The oxygen isotope data are in agreement with the chemical data and show extensive fractioning and depletion of lxO relative to leO. Chemical studies of the vapour from the fumaroles yield little information about the deep reservoir fluid. Information about the geothermal fluid at Grímsvötn is obtained from the rivers on Skeidar- ársandur during jökulhlaups. This information is not easy to interpret because of complications involving water-rock interaction in the lake; this applies to the soluble cations (and Na/K thermo- meters are not applicable) but to a lesser extent to other elements like silica, carbonate, chloride, fluoride and sulphate as well. Silica solubility data and assumptions about the likely tempera- ture in the geothermal reservoir, however, enables one to estimate the mass of the geoth- ermal fluid discharged into the lake. The geoth- ermal mass fraction is estimated 14-16% of the total mass in the jökulhlaups. The mass and energy balances require that steam is 20-35% (by mass) of the geothermal fluid that enters the lake. The mass flow of geothermal water to the JÖKULL 34. ÁR 45
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.