Jökull - 01.12.1984, Side 161

Snjóflóð á íslandi veturinn 1982—1983
HAFLIÐI HELGI JÓNSSON
Veðurstofu íslands
ABSTRACT
SNOW AVALANCHES IN ICELAND IN THE
WINTER OF1982-1983
Over 800 avalanches were recorded this winter. Cata-
strophic slush avalanches killed 4 people and caused
extensive damage in the town of Patreksfjörður in north-
western Iceland. Elsewhere, bridges were ruined, power-
lines damaged, and sheep killed. Information on the
avalanches, such as lócation, time of occurrence and
olher properties are presented in tables.
Rúmlega 800 snjóflóð voru skráð þennan
vetur. Fjórir menn létu lífið í krapahlaupum, og
hafa þá 125 manns farist í snjóflóðum frá síðustu
aldamótum. Ellefu manns björguðust úr þessum
krapahlaupum, þar af 6 meiddir. Eignatjón þenn-
an vetur varð verulegt.
Fyrsta skaðasnjóflóð vetarins varð 18. desem-
ber í Hallsteinsdal á Héraði. Það braut 5 raflínu-
tvístæður.
Næst urðu skaðar skömmu eftir áramót þegar
hrina þurra snjóflóða gekk yfir Vestfirði. Pá
hljóp á 4 mannlausa bíla í Súgandafirði, og
skemmdust 2 þeirra. Þá slitu snjóflóð einnig
raflínur í Önundarfirði og í Arnarfirði. En mesta
tjónið í þessari hrinu varð á Súðavík þann 6.
janúar. Þá hljóp á tveimur stöðum úr fjallinu fyrir
ofan bæinn, og tóku hlaupin af sitt fjárhúsið hvort
og drápu um 50 fjár. Auk þess eyðilagði annað
þeirra spennistöð.
Þann 22. janúar varð mikil hrina krapaflóða á
norður- og vesturlandi, einkum á sunnanverðum
Vestfjörðum. A Patreksfirði hljóp á byggðina
undir Geirseyrargili, og skömmu síðar á nokkur
hús við Litladalsá. Fjórir menn létu lífið í þessum
hlaupum, 6 slösuðust og 5 björguðust ómeiddir.
Fimm íbúðarhús eyðilögðust og 6 stóðu eftir stór-
skemmd. Jafnframt eyðilögðust 4 bílskúrar, 13
bflar og 2 fjárhús, og sláturhúsið á staðnum
skemmdist nokkuð.
Sama dag hljóp Búðagil á Bíldudal. Tók það
hlaup tvenn fjárhús af ásamt gömlu trésmíðaverk-
stæði; drap 33 kindur og braut raflínustaura.
Átján fjár var bjargað. Flóðið tók stykki úr varn-
argarði sem gerður hafði verið í gilinu og bar það
með sér tugi metra. Má sennilega þakka varnar-
garði þessum að ekki fór ver, því flóðið gekk
alveg niður að íbúðabyggð.
í sömu hrinu tók snjóflóð um 500 m af þriggja
kílómetra langri hitaveituleiðslu við Húsafell, og
olli auk þess skemmdum á flugvellinum þar.
Álfadalsá í Gufudal á Barðaströnd hljóp þenn-
an dag. Tók það hlaup 8 m langa nýlega brú af
ánni.
Lýkur þar með upptalningu á tjóni í snjóflóða-
hrinunni 22. janúar, mestu skaðahrinu sem geng-
ið hefur yfir landið síðan 1974. En fleiri skaðar
áttu eftir að verða þennan vetur.
Þann 6. aprfl hljóp snjóflóð á dæluskúr Hita-
veitu Siglufjarðar á Skútudal, og skemmdi dælu-
búnað veitunnar. Daginn eftir braut snjóflóð raf-
línustaur á Hörgárdalsflögum austan í Hellisheiði
á Héraði.og loks fór brúin yfir Grefilsgil í Dals-
mynni í snjóflóði þann 16. apríl.
í 1. töflu eru snjóflóð á víð og dreif um landið
talin upp, og lögð áherzla á að staðsetja þau og
tímasetja svo nákvæmlega sem unnt er, en í
mörgum tilfellum eru einnig upplýsingar um
stærðir flóðanna og eðli.
í 2. töflu er samantekt á snjóflóðum á nokkrum
vegaköflum þar sem þau eru að jafnaði tíðari en
annars staðar. Eru þetta vegirnir í Ólafsvíkur-
enni, Ólafsfjarðarmúla og í kringum ísafjörð. í 3.
töflu eru svo eftirhreytur frá vetrinum 1981-
1982.
Heimildarmenn hafa eins og áður verið starfs-
menn Vegagerðar ríkisins og veðurathugunar-
menn, en einnig hafa ýmsir aðrir sent Veðurstof-
unni upplýsingar. Ennfremur hefur mátt finna
ýmislegt í dagblöðum og landshlutablöðum. Ýms-
ar upplýsingar umfram þær sem hér eru birtar er
að finna á sumum skráningareyðublaðanna, en
þau eru varðveitt á Veðurstofu íslands.
JÖKULL 34. ÁR 159