Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2011, Blaðsíða 42

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 87. árg. 201138
11. september sl. voru tíu ár liðin síðan
tveimur flugvélum var flogið á turnana
tvo í New York. Um þetta ofbeldisverk
hefur margt verið skrifað. Hér er kynnt
bók um konurnar sem tóku þátt í
björgunaraðgerðum í rústunum.
Strax í upphafi fjölluðu dagblöð og
sjónvarpsstöðvar um hetjudáð ýmissa
björgunarmanna og var gjarnan hampað
karlmennskunni sem þeir sýndu af sér.
Mikið var gert úr bræðralagi björgunar­
manna. Tvær konur á vesturströnd
Bandaríkjanna fylgdust með frétta­
flutningnum úr fjarlægð og fóru snemma
að velta fyrir sér hvort engar konur tækju
þátt í björgunarstarfinu. Ekki var svo að
sjá í umfjölluninni. Þær gerðu sér þó grein
fyrir að þetta gæti ekki staðist. Susan
Hagen er sjálf sjúkraflutningamaður og
Mary Carouba er félagsráðgjafi og hafði í
starfi sínu hitt fjölda kvenna í lögreglu­ og
björgunarstörfum. Þær hörmuðu þennan
fréttaflutning og óttuðust að áratugastarf
við að koma fleiri konum í slík störf
væri nú fyrir bí. Einnig fannst þeim leitt
ef sögur þeirra kvenna, sem hlytu að
fyrirfinnast við hlið björgunarkarlanna,
myndu gleymast. Nokkrum vikum eftir
hryðjuverkin fóru þær því eins og leið lá til
New York til að leita kvenhetjurnar uppi.
Úr þessum leiðangri varð til bók þar
sem sögur þrjátíu og þriggja kvenna
eru sagðar. Þær Susan og Mary
fóru af stað án þess að hafa neinar
upplýsingar um þátt kvenna en gátu
smám saman safnað nöfnum á listann.
Að lokum reyndust vera á honum fjórtán
lögreglukonur, átta slökkviliðskonur og
átta í sjúkraflutningum, flestar þeirra þó
undir yfirstjórn slökkviliðs. Að auki var
tekið viðtal við konu í Hjálpræðishernum,
verkfræðing í hernum og fréttakonu.
Viðtalið við Sue Keane er dæmigert
á margan hátt þó að hún hafi verið
sérstaklega vel undir það búin að
lenda í slíkum aðstæðum. Hún hefur
áratuga reynslu af hermennsku og
lögreglustörfum og náði að nýta þjálfun
sína þannig að hún gat haft stjórn á
hræðslunni. Lýsing hennar á hvernig hún
varð oftar en einu sinni fyrir höggbylgjum
af völdum sprengna í turnunum er mjög
átakanleg. Hún ráfaði um húsarústirnar
í marga klukkutíma í leit að fólki. Oft
munaði mjóu að hún lenti undir braki en
Women at ground zero: Stories of
courage and compassion. Höfundar:
Susan Hagen og Mary Carouba.
Útgefandi: Storybook Press, útgáfustað
vantar. ISBN: 978­0­9818149­0­2.
Bókin er 312 bls.
einhvern veginn tókst henni að komast
úr þessum raunum án teljandi áverka.
Loks voru augu hennar orðin svo full af
sóti og ryki að hún var hætt að sjá og
þurfti að leita aðstoðar. Tvennt af því
sem hún segir endurómar hjá mörgum
viðmælendum bókarinnar. Í fyrsta lagi var
það sérkennileg reynsla að fara á móti
straumnum; fara að húsunum þegar allir
voru að flýta sér úr hættunni. Íslenskur
blaðamaður sagði það sama í nýlegu
útvarpsviðtali. Í öðru lagi hefur hún mikið
samviskubit yfir að vera lifandi. Þetta er
böl hermannsins en einnig þeirra sem lifa
af slys. Þó að hún hafi ekki getað vitað
við hvaða dyr dauðinn beið er það henni
samt erfitt að hugsa til fólksins sem hún
sagði að fara í ákveðna átt en sást síðan
aldrei aftur.
Samkvæmt upplýsingum, sem höfundur
þessarar greinar hefur ekki getað fengið
staðfestar, létust ellefu hjúkrunarfræðingar
af völdum voðaverksins 11. september.
Sumir þeirra drýgðu eflaust ekki neinar
hetjudáðir heldur urðu fyrir árás hryðju­
verkamannanna eins og aðrir borgarar.
Margir hjúkrunarfræðingar tóku einnig
þátt í björgunarstarfinu með einum
eða öðrum hætti. Flestir tóku á móti
slösuðum á sjúkrahúsum en nokkrir
voru á vettvangi. Molly Shotzberger
frá Hjálpræðishernum segir til dæmis
stuttlega frá hjúkrunarfræðingi sem mætti
á staðinn og vildi gerast sjálfboðaliði.
Í bókinni er sögð saga Kathy Mazza en
hún var hjúkrunarfræðingur. Hún var
reyndar hætt störfum sem skurðstofu­
hjúkrunarfræðingur nokkrum árum áður
og starfaði nú í lögregluliði hafnaryfirvalda.
BÓKARKYNNING
Christer Magnusson, christer@hjukrun.is
BJÖRGUNARKONUR Í ELDLÍNUNNI