Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2011, Blaðsíða 65

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 87. árg. 2011 61
Ritrýnd fræðigrein
SCIENTIFIC PAPER
dregur úr þunglyndi. Niðurstöður samanburðar fyrir og eftir
meðferð á ástandskvíða sýndu einnig tölfræðilega marktæka
fækkun stiga (p=0,001) sem þýðir að svæðameðferð dregur úr
ástandskvíða en hins vegar fjölgaði stigum á lyndiskvíðakvarða
eftir meðferð (p=0,016). Rannsóknartilgátu 3 er því svarað
játandi fyrir ástandskvíða en neitandi fyrir lyndiskvíða. Ekki
reyndist vera tölfræðilega marktækur munur á hópum á
tíma 2 á stigafjölda þunglyndis­ eða kvíðakvarða og því er
rannsóknartilgátum 2 og 4 svarað neitandi.
Línuleg aðhvarfsgreining
Niðurstöðum beggja hópa, án tillits til hvar í meðferðarferlinu
þeir voru, var slegið saman og horft á áhrif tíma og gögnin greind
með línulegri aðhvarfsgreiningu. Við prófun á þunglyndiskvarða
Beck kom fram tölfræðilega marktæk fækkun stiga frá tíma
1 til tíma 2 (­9,545, p=0,011) og svo frá tíma 1 til tíma 3
(­13,70, p=0,001). Vísbendingar eru um að svæðameðferð
hafi áhrif á þunglyndi miðað við svörun á þunglyndiskvarða
Beck hjá bæði A­ og B­hóp. Þegar sömu aðferð var beitt
á stigafjölda ástandskvíðakvarða kom í ljós að ekki var
tölfræðileg marktæk fækkun stiga ástandskvíða frá tíma 1
til tíma 2 (­7,542, p=0,072). Tölfræðilega marktækur munur
kom hins vegar fram frá tíma 1 til tíma 3 (­13,464, p=0,002)
en það gefur vísbendingu um að ástandskvíði minnki við
svæðameðferð. Eftir tíma 3 höfðu báðir hópar fengið meðferð.
Þegar sömu aðferð var beitt á stigafjölda lyndiskvíðakvarða
birti línuleg aðhvarfsgreining engan tölfræðilega marktækan
mun á stigafjölda lyndiskvíðakvarðans frá tíma 1 til tíma 2
(4,898, p=0,205). Svipaðar niðurstöður komu fram frá tíma 1
til tíma 3, þar reyndist heldur ekki vera tölfræðileg marktæk
breyting á stigafjölda lyndiskvíðakvarðans (7,228, p=0,064).
Þetta gefur vísbendingu um að lyndiskvíði minnki ekki við að
einstaklingur fá svæðameðferð í 10 skipti.
UMRÆÐUR
Rannsóknin sýnir að hægt er að hafa áhrif á þunglyndi og kvíða
með svæðameðferð. Breyting á stigafjölda á biðtíma, hvort sem
biðtími var fyrir meðferð (B­hópur) eða eftir meðferð (A­hópur),
var lítil en það bendir til þess að einungis svæðameðferðin
hafi breytt stigafjölda eftir meðferðartíma. Þegar báðir hópar
voru greindir saman kom fram tölfræðilega marktækur
munur á svörum þátttakenda á þunglyndiskvarða Beck og
ástandskvíðaprófi Spielberger fyrir og eftir meðferð. Niðurstöður
rannsóknarinnar benda til þess að hægt sé að hafa áhrif á líðan
fólks með þunglyndi og ástandskvíða með svæðameðferð.
Þetta er mikilvæg niðurstaða þar sem þunglyndi og kvíði eru
vaxandi vandamál. Rétt er að ítreka að hér var ekki um neina
ífarandi meðferð að ræða, svo sem lyfjagjöf eða utanaðkomandi
inngrip í starfsemi líkamans, og enginn skaði er talinn hljótast af
svæðameðferð (Wang og o.fl. 2008).
Tafla 2. Yfirlit yfir meðaltal (ME), staðalfrávik (SF), miðgildi og spönn hópa A og B á þunglyndiskvarða Beck og kvíðakvarða Spielberger
fyrir ástandskvíða og lyndiskvíða.
Þunglyndi
Beck
Tími 1 Tími 2 Tími Lækkun eftir
meðferð
ME ± SF ME ± SF ME ± SF %
Hópur A (n=10)
Miðgildi
Spönn
35,24 ± 8,84
34,25
26
20,73 ± 11,83
22,25
31
21,91 ± 12,71
21,15
42
41
Hópur B (n=7)
Miðgildi
Spönn
30,99 ± 6,88
32,40
21
28,53 ± 9,23
28,30
26
16,75 ± 8,91
19,20
26
38
Ástandskvíði
Spielberger
Tími 1 Tími 2 Tími Lækkun eftir
meðferð
ME ± SF ME ± SF ME ± SF %
Hópur A (n=10)
Miðgildi
Spönn
57,50 ± 11,98
62,00
34
47,90 ± 12,16
45,50
37
47,21 ± 14,68
44,00
49
17
Hópur B (n=7)
Miðgildi
Spönn
58,34 ± 10,92
61,00
30
53,74 ± 8,96
54,00
25
40,34 ± 10,22
45,00
26
25
Lyndiskvíði
Spielberger
Tími 1 Tími 2 Tími Hækkun eftir
meðferð
ME ± SF ME ± SF ME ± SF %
Hópur A (n=10)
Miðgildi
Spönn
41,68 ± 11,17
35,00
26
47,35 ± 11,54
44,50
42
46,07 ± 13,88
45,50
54
13,5
Hópur B (n=7)
Miðgildi
Spönn
38,71 ± 8,47
40,00
25
42,51 ± 5,35
42,00
13
49,99 ± 12,75
48,00
33
17,5