Þjóðmál - 01.03.2014, Blaðsíða 24

Þjóðmál voR 2014 23
í blöðum og tímaritum eins og eðlilegt væri,
ef þau hefðu verið honum sérstaklega kær
eða á einhvern hátt lýsandi fyrir stefnu hans
og vinnubrögð í stjórnmálum .
„Kjörorð Jóns Sigurðssonar“ í þeim skiln­
ingi sem í það hugtak er jafnan lagður, það
er sem „viðkvæði“ hans, „regla“, „heróp“,
„orðtak“ eða „eggjunarorð“, virðist því
frekar mega flokka sem þjóðsagnaefni en
sagn fræði . En eins og oft er með góðar
þjóð sögur styðjast þær gjarnan við einhvern
„sann sögu legan kjarna“ . Í þessari grein er
reynt að finna þetta upphaf sögunnar um
kjörorð Jóns forseta og rekja framvindu
hennar .
Jón Sigurðsson lést á heimili sínu við Austurvegg í Kaupmannahöfn eftir lang­
vinn veikindi 7 . desember 1879 . Góð vinur
hans, athafnamaðurinn Tryggvi Gunnars­
son, sem þá var búsettur í Kaupmanna höfn,
tók að sér að annast útför Jóns, og síðar
Ingibjargar konu hans, og umsjón með
öllum málefnum þeirra hjóna . Náfrændi
Tryggva, séra Eiríkur Briem prófastur,
dvald ist um þær mundir í borginni við fram­
haldsnám til undirbúnings kennarastarfi
við Presta skólann í Reykjavík . Fékk Tryggvi
hann til að flytja húskveðju á heimili Jóns
11 . desember . Líkið var síðan flutt í Garn­
isons kirkju steinsnar frá . Var þar hald in
minn ingarathöfn um Jón 13 . desember að
Þ að kemur því nokkuð á óvart að þegar heimildir eru rannsakaðar
er hvergi að finna nein gögn sem
styðja að Jón forseti hafi í reynd valið
sér og notað annað hvort þessarara
kjörorða — Aldrei að víkja eða Eigi að
víkja — eða yfirleitt eitthvert kjör orð .
Innsiglið sem Jóni Sigurðssyni var gefið fyrir
þjóðfundinn vorið 1851 . Á því er riddaraskjöldur
með fálkamynd . Undir honum er áletrunin „Eigi
víkja“ . Á þessum tíma töldu menn að fálkamerkið væri
hið forna skjaldarmerki Lopts ríka Guttormssonar
riddara, en talið var að Jón væri afkomandi hans .