Þjóðmál - 01.03.2014, Blaðsíða 79
78 Þjóðmál voR 2014
menn ingsveitnanna, sem dregur stórlega
úr orkutöpum í línum og orkuverum og
eykur flutningsgetu og stöðugleika . Fyrir
vikið nýtast fjárfestingarnar betur, sem
end ur speglast í lægri vinnslu og flutn ings
kostnaði .
Síðan Fljótsdalsstöð var tengd við Reyðar
fjörð með tveimur 220 kV línum hefur
þróun flutningskerfisins staðið í stað sem
staðfestir að mestu framfarir stofnkerfisins
hafa átt sér stað vegna nauðsynlegra línu
lagna fyrir málmiðnaðinn . Landsneti
hefur lítið sem ekkert orðið ágengt við
upp byggingu kerfisins þess á milli . Línur
með góða flutningsgetu, þ .e . yfir 100 MW
meira en 100 km vegalengd, þarf að reka
á 220 kV spennu eða hærri, háð afli og
vegalengd .
Allar slíkar línur hafa verið reistar fyrir
málmiðnaðinn í landinu og eru þess vegna
allar á suðvestanverðu landinu, nema lín
urnar yfir Hallormsstaðaháls niður til Reyð
arfjarðar, þó að almenningsveiturnar njóti
góðs af . Þetta er ekki vanzalaust, og nú er
svo komið, að skortur á öflugri tengingu
á milli helztu orkuvinnslusvæðanna, þ .e .
ÞjórsárTungnaaársvæðisins og Fljótsdals,
er farinn að standa atvinnurekstri fyrir
þrifum og valda notendum kostnaðarsömu
straumleysi í truflanatilvikum .
Landsnet er allt of seint á ferðinni með
raunhæf úrræði til bragarbótar . Árið 2012
var fremur slakt vatnsár á Austurlandi,
og þess vegna kom til orkuskerðingar þar
vetur inn eftir . Orkuskömmtun til Fjarða
áls endurtók sig veturinn 2014 . Árið 2013
hafði vatnsbúskapur Þórisvatns ekki verið
jafnslakur frá árinu 1999, og þess vegna varð
Landsvirkjun að grípa til orku skerð ingar
veturinn 2013–2014 sunn an og vestan
lands, þó að talsmenn hennar hafi nýlega
haldið mikilli ónýttri orku fram sem rökum
fyrir sæstreng . Nú hefur reynslan afhjúpað
mál flutning af hálfu Landsvirkjunar um
gríðarlega (um 1650 GWh/a) ónýtanlega
afgangsorku í kerfi nu, sem væri á lausu fyrir
útflutning um sæs treng, sem órökstuddan
og óábyrg an . Engum dettur í hug að
fjárfesta í sæ streng fyrir orkuflutning, sem
er alger vonar peningur .
Orkuskerðingu af þessu tagi er unnt að
milda til muna með 400 kV tengilínu á milli
landshluta yfir Sprengisand . Þá verður hægt
að aflesta Byggðalínuna, 132 kV hring línu
um landið, sem er stundum oflestuð, og
liggur yfir hættulegt svæði m .t .t . eldgosa og
hamfaraflóða, og afnema þannig flösku hálsa
fyrir raforkuflutning til fyrirtækja, sem hug
hafa á rafvæðingu vinnsluferla sinna .
Hér verður dreifikerfi sveitanna ekki gert
að umtalsefni, nema til að láta í ljós þá
skoðun, að veikleikar þess m .t .t . af hend
S íðan Fljótsdalsstöð var tengd við Reyðar fjörð með
tveimur 220 kV línum hefur
þróun flutningskerfisins staðið
í stað sem staðfestir að mestu
framfarir stofnkerfisins hafa
átt sér stað vegna nauðsynlegra
línu lagna fyrir málmiðnaðinn .
Landsneti hefur lítið sem ekkert
orðið ágengt við upp byggingu
kerfisins þess á milli . Línur
með góða flutningsgetu, þ .e .
yfir 100 MW meira en 100 km
vegalengd, þarf að reka á 220
kV spennu eða hærri, háð afli og
vegalengd . Allar slíkar línur hafa
verið reistar fyrir málmiðnaðinn
í landinu . . .