Félagsbréf - 01.12.1959, Side 77

FÉLAGSBRÉF
75
ofjarl, Úr mansöng, Sumarást og Eftir
brúðkaupsnóttina.
Þriðji kafli bókarinnar nefnist Sumar-
dalirnir munu blikna. Eru þetta sex ljóð
um haustið. Bezta kvæðið finnst mor
hið fyrsta, Þú spyrð mig um haustið.
Þá er komið að síðasta þættinum,
Söngvum til jarðarinnar. Þarna er fólgið
hjarta bókarinnar og hjarta skáldsins.
Þetta er samfelldur kvæðabálkur og þarna
setur skáldið fram heimsmynd sína og
heimspeki. Hér koma fram beztu kvæði
Hannesar Péturssonar.
Hannes Pétursson hefur sérstöðu meðal
ungra skálda og að mínum dómi ber hann
af þeim eins og gull af eiri. Mun ég nú
reyna að finna þessum orðum mínum stað.
Hannes Pétursson hefur aflað sér mun
betri menntunar en ung skáld yfirleitt.
Hann hefur lokið námi í íslenzkum fræð-
um við Háskóla íslands, sem er tvímæla-
laust bezta menntun sem íslenzkt skáld
getur fengið. Og hann hefur stundað
þetta nám með það fyrir augum að geta
hagnýtt það sem bezt í skáldskap sínum
og það hefur honum vissulega tekizt.
Jafnframt hefur liann náð mikilli leikni
í meðferð íslenzks máls, þvi hljóðfæri sem
skáldin leika á. Þetta tvennt, þekking á
íslenzkum skáldskap og sögu þjóðarinnar
ásamt kunnáttu í íslenzkri tungu. er tví-
mælalaust bezta vegarnesti sem skáld
getur fengið. Þetta hættir ungum skáldum
til að vanmeta. Þeir halda margir hverjir
að þeir séu svo gáfaðir að þeir séu hafn-
ir yfir menntun.
Frumleg hugsun og myndsköpun eru
eitt af einkennum á skáldskap Hannesar.
Segja má að skáldskapur sé einkum fó!g-
inn í því að segja óvenjulegan hlut á
venjulegan hátt og segja venjulegan hlut
á óvenjulegan hátt.
Það er ósköp venjuleg hugsun að segja
að ísa leysi á vorin. Hannes segir: Úr
útlegð þyrpast vötn.... Annað dæmi:
....fuglamir brjóta gler/vatnsins er þeir
hefjast til flugs.... Og athugum þessa
mögnuðu lýsingu á briminu:
....úthafið opnar sitt gin
og ærist á þröngri vík,
bítur í blakka strönd
beittum tönnum og klett
nagar, bryðjandi blátt
botngrjót og smjattar af sæld
í löðurútsogi, ært
af illu hungri sem sleikir
út um: hjá hömrunum hátt
við himin ber rjúkandi tungu
er freyðandi æðir sem ör
um endilöng hamrastál.
Það er ætíð dálítið bil á milli skálds
og lesanda þess. Þetta djúp byggist á
því að skáldið hefur bæði ljóð sitt og
hugsanir á þeirri stundu er Ijóðið var
ort. Lesandinn hefur hins vegar aðeins
Ijóðið. Sum ljóð eru svo innhverf að
enginn hefur aðstöðu til að skilja þau
nema skáldið og nánustu vinir þess. Þetta
hefur Hannes gert sér ljóst. Hugsun hans
er svo skýr að allir ættu að geta skilið
hana til hlítar.
Það sem skilur Hannes hvað mest frá
öðrum ungum skáldum er náttúrlegur
skilningur á umhverfinu og lífinu yfir-
leitt. Hannes er enginn borgarmaður að
hugsun. Hann er alinn upp í nánum
tengslum við dýrin og náttúruna og þessu
hefur hann ekki gleymt. Það getur næst-
um talizt undarlegt að ungur maður, sein
býr í miðri Reykjavík, skuli hafa þessa
undarlega eðlilegu tilfinningu fyrir töfr-
um jarðarinnar. Við skulum athuga tvö
dæmi: