Morgunblaðið - 23.01.2016, Side 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. JANÚAR 2016
Árvakur leitar að duglegum
einstaklingum í 50% hlutastarf.
Um er að ræða dreifingu á höfuðborgarsvæðinu. Vinnutíminn er
3-4 tímar í senn, sex daga vikunnar og að mestu í næturvinnu.
Góðir tekjumöguleikar og fín hreyfing fyrir duglegt fólk.
Viðkomandi þarf að vera orðinn 18 ára og hafa bíl til umráða.
Umsóknir er hægt að fylla út á mbl.is, neðst á forsíðu.
Á umsóknareyðublaðinu skal tiltaka dreifingu þegar spurt
er um ástæðu umsóknar. Einnig er hægt að skila inn umsókn
merktri starfsmannahaldi í afgreiðslu Morgunblaðsins
í Hádegismóum 2.
Fyrir frekari upplýsingar má hafa samband við
dreifingarstjóra Árvakurs, Örn Þórisson
í síma 569-1356 eða á ornthor@mbl.is
Aukavinna
fyrir orkubolta
Það er mín trú að
einhvern tímann muni
íslenska þjóðin skipa
stórt hlutverk í að
koma á friði í heim-
inum. Ég veit að marg-
ir deila þessari framtíð-
arsýn með mér því á
þjóðfundinum árið 2010
kom fram skýr krafa
um að Ísland verði
ávallt boðberi friðar í
heiminum auk þess
sem friðarmál hafa verið mörgum
hugleikin í tugi ára.
Við verðum hins vegar ekki boð-
beri ljóss og friðar úti í heimi fyrr en
við höfum búið til friðsamlegt sam-
félag hér á landi. Áður en einhver
ætlar að bjarga heiminum verður sá
hinn sami að byrja á sjálfum sér og
vinna með eigin tilfinningar og við-
horf.
Nú þegar er mikil vinna hafin á
grasrótarstigi þar sem við hjálpum
hvert öðru að aflétta leyndarmálum
og varpa af okkur skömm og ótta,
vinna úr áföllum og erfiðum að-
stæðum, vinna með meðvirkni og
finna innri styrk. Það er ótrúlegur
styrkur falinn í því að vera sáttur við
sjálfan sig. Þá þarf ekki lengur að
þykjast vera eitthvað annað en mað-
ur er til að öðlast samþykki annarra,
heldur kemur samþykkið innan frá.
Við Íslendingar erum að fara í
gegnum mikið breytingaskeið sem
hófst fyrir hrun. Ég hef fulla trú á því
að okkur takist að þróa hér gott sam-
félag þar sem allir hafa í sig og á og
allir hafa tækifæri til að þroska hæfi-
leika sína og styrkleika og nýta í
þágu almannaheilla. Við getum skap-
að hér samfélag þar sem ríkir friður
og almenn sátt, þar sem viðhorf eins
og samkennd, skilningur, kærleikur
og samvinna eru einkennandi.
Sumum finnst breytingarnar ger-
ast allt of hægt, en höfum í huga að
allar samfélagsbreytingar þurfa að
koma innan frá. Þess vegna er al-
menn vakning meðal landsmanna
nauðsynleg svo við séum meðvituð
um hvert við viljum fara. Það þarf að
efla traust hjá fólki um að þetta sé
hægt. Við þurfum að hjálpast að við
að efla hvern einasta mann, því þjóð-
in þarf sjálf að finna lausnir og leiðir
að þessu nýja fyrirkomulagi. Þannig
er þetta eins og hjól sem vindur upp á
sig. Eftir því sem fleiri finna sinn
innri styrk geta fleiri tekið þátt.
Þessi framtíðarsýn er ekki draum-
sýn ein. Með því að halda áfram að
útrýma spillingu og efla gagnsæi í
stjórnsýslu, efla sjálfstæða hugsun,
frumkvæði og nýsköpun, sameinast
um verndun og nýtingu náttúrunnar,
temja okkur skilning og umburð-
arlyndi og leggjast öll á eitt getum
við þróað hér gott samfélag. Við get-
um líka sameinast um nýju stjórn-
arskrána.
Það er alveg ljóst að það er breið
samstaða um hvað við viljum hafa í
nýju stjórnarskránni. Við viljum
meiri völd til fólksins, að auðlindir
séu í þjóðareign svo arður af þeim
geti runnið til uppbyggingar innri
stoða samfélagsins, aðskilnað fram-
kvæmdavalds og löggjafarvalds,
þjóðaratkvæðagreiðslur um mikil-
væg málefni án atbeina forseta og að
náttúran sé vernduð og fái að njóta
vafans. Þetta voru niðurstöður þjóð-
fundarins og stjórnarskrárnefndar
þar á undan, sem og niðurstöður
stjórnlaganefndar og stjórnlagaráðs.
Ekki náðist samkomulag á Alþingi
um orðalag og útfærslur nýju stjórn-
arskrárinnar. Þó svo að nýrri nefnd
hafi verið falið að þróa hana áfram
þýðir það ekki að öll vinnan að baki
hafi verið til einskis. Við gætum að
vísu þurft að bíða í nokkur ár í viðbót
þar til nefndin lýkur störfum. Þeir
sem vonast eftir friði á Alþingi eru
líklega orðnir langeygir en við getum
huggað okkur við það að vinnan hófst
í raun árið 2005 með skipun stjórn-
arskrárnefndar hinnar fyrri og því
erum við meira en
hálfnuð ef allt gengur
eftir.
Ég tel brýnt að
breyta fyrirkomulagi
Alþingis til að þar verði
meiri vinnufriður. Það
er mitt mat að núver-
andi fyrirkomulag, þ.e.
stjórn og stjórnarand-
staða og sérstaklega
þar sem enginn aðskiln-
aður er milli fram-
kvæmdavalds og
löggjafarvalds, sé rót
hins eilífa stríðsástands sem þar virð-
ist ríkja. Þegar önnur fylkingin hefur
yfirburðastöðu er hætta á að málin
snúist um að vera með eða á móti, að
sigra eða tapa og nýta yfirburðina til
að þröngva hagsmunamálum í gegn.
Þess vegna geta minnihlutastjórnir
oft verið farsælli þar sem þær þurfa
að taka tillit til sjónarmiða allra
flokka, eða þjóðstjórnir þar sem
fulltrúar allra flokka sitja. Það er mín
von að með aðskilnaði löggjafarvalds
og framkvæmdavalds geti þingmenn
starfað sem ein heild að því að finna
lausnir sem eru til bóta fyrir alla
þjóðina.
Á þjóðfundinum fylltumst við von
um að við gætum breytt ríkjandi fyr-
irkomulagi. Fólk fékk loksins upp-
byggilega útrás fyrir margra ára reiði
og vonbrigði. Þó svo að nýja stjórn-
arskráin sé ekki enn komin í gegn var
vinnan á þjóðfundinum og stjórnlaga-
þinginu alls ekki til einskis heldur
sýndi gjörla hvernig lýðræði getur
verið virkt. Ég myndi gjarnan vilja
sjá fleiri þjóðfundi, til dæmis um það
hvernig við viljum haga náttúruvernd
og virkjanamálum, nýsköpun og stór-
iðju og hvernig heilbrigðiskerfi og
menntakerfi við viljum hafa.
Fólk þarf að finna að það hafi eitt-
hvað að segja um hvernig landinu er
stjórnað. Það er ekki nóg að kjósa á
fjögurra ára fresti og vona það besta.
Ég tel mikilvægt að ákvæði um að
þjóðin geti vísað lögum í þjóð-
aratkvæðagreiðslur án atbeina for-
seta sé í stjórnarskrá. Án þess að
segja til um nákvæmlega hvert hið
ákjósanlega hlutfall sé tel ég að það
þurfi að vera nægilega hátt til að end-
urspegla mikinn ágreining hjá þjóð-
inni, því það er mikilvægt að við sem
þjóð séum sammála um hvernig við
viljum hafa samfélagið.
Þegar fólkið fær meiri völd með
þjóðaratkvæðagreiðslum og þjóð-
fundum minnkar vonleysið, reiðin og
gremjan í samfélaginu. Samt sem áð-
ur þarf hver og einn að vinna í sjálfum
sér, því oft er það svo að þegar fólk
glímir við uppsafnaða vanlíðan eða er
ósátt við eigin aðstæður er svo miklu
auðveldara að kenna öðrum um og þá
sérstaklega stjórnvöldum. Þess
vegna tel ég mikilvægt að við hjálp-
umst öll að við að vinna úr fortíð og
nútíð til að allir geti fundið innri frið
og sameiginlega framtíð.
Svo margt gott hefur gerst frá
hruni og það er mikilvægt að við höld-
um áfram á þeirri braut. Það er stór-
kostlegt að fylgjast með öllu því góða
sem er að gerast hér og við þurfum að
finna leiðir til að láta þessa þróun ná í
frekara mæli upp í æðstu embætti
landsins. Ég geri mér grein fyrir því
að forseti hefur ekki bein völd til að
breyta, en hann getur verið leiðtogi
og það er mikilvægt að hann hafi
skýra framtíðarsýn. Það er svo allrar
þjóðarinnar að finna lausnir og vinna
sameiginlega að þróun betra sam-
félags. Þess vegna býð ég mig fram til
forseta nú í sumar.
Hvers vegna ég býð
mig fram til forseta
Eftir Hildi
Þórðardóttur
» Forseti hefur ekki
bein völd til að
breyta, en hann getur
verið leiðtogi og það er
mikilvægt að hann hafi
skýra framtíðarsýn.
Hildur
Þórðardóttir
Höfundur er þjóðfræðingur
og rithöfundur.
Rafmagnið er á
meðal mikilvægustu
þátta daglegs lífs. Við
á norðlægum slóðum
kunnum hvað best að
meta það á dimmum
og köldum vetrum. Í
dag, 23. janúar, er á
Norðurlöndum og
raunar víðar í Evrópu
haldið upp á árlegan
rafmagnsdag þegar
sjónum er beint að
því sem rafmagnið, þessi ósýnilega
nauðsynjavara, hefur gert okkur
mögulegt.
Við upphaf 20. aldar tóku hús-
verkin hjá hverri fjölskyldu um 54
klukkutíma á viku. Nærri allur
vökutími fólks fór í að elda, þrífa
og kynda og þetta er náttúrlega
fyrir utan vinnutíma fólks. Undir
lok aldarinnar tóku þessi störf 15
klukkutíma á viku, þökk sé heim-
ilistækjunum öllum, sem knúin eru
rafmagni. Rafmagnið hefur þannig
fært okkur einfaldara, öruggara
og ylríkara líf þar sem ljóss nýtur
á dimmustu vetrardögum.
Það sem meira máli skiptir, þá
hefur rafmagnið fært
okkur betri heilsu og
meira langlífi. Það
þarf ekki annað en að
líta til þeirra raf-
knúnu lækningatækja,
sem bjargað hafa
mörgu mannslífinu;
öndunartækja, hjarta-
stuðtækja og fjöl-
breyttra mælitækja
sem gera læknum og
hjúkrunarfólki starfið
léttara og skilvirkara.
Við sjálf getum líka
fylgst betur með eigin
heilsu með hjálp rafknúinna blóð-
þrýstingsmæla og hjartsláttartelj-
ara.
Norðurlandabúar hafa notið raf-
magns frá því um 1870 og Íslend-
ingar frá því við upphaf 20. aldar.
Í fyrstunni lýsti það upp vinnu-
staði, heimili og götur en nú knýr
það upplýsingakerfin okkar, iðn-
aðinn, heimilistækin og í auknum
mæli farartækin. Samfélag dagsins
reiðir sig algjörlega á rafmagn og
ekki bara til að létta störfin heldur
ekki síður til afþreyingar og sam-
skipta.
Orkufyrirtækin á Norðurlöndum
leika lykilhlutverk í efnahag hvers
lands. Hvert ár er milljörðum var-
ið til fjárfestinga í framleiðslu raf-
magns, flutningsvirki og dreifi-
kerfin. Það í sjálfu sér skapar
störf auk þess að gera aðgang
fólks að rafmagni á viðráðanlegu
verði greiðari.
Í síauknum mæli er rafmagnið
sem framleitt er á Norðurlöndum
grænt og frá endurnýjanlegum
orkugjöfum. Nú þegar teljast 2⁄3
hlutar raforkuframleiðslunnar á
Norðurlöndum endurnýjanlegir og
88% er hlutfall kolefnishlutlausrar
framleiðslu. Á Íslandi er þetta
100%. Þarna eru Norðurlönd í far-
arbroddi.
Rafmagn – einn mikil-
vægasti þáttur daglegs lífs
Eftir Eirík
Hjálmarsson » Í dag er á Norður-
löndum og víðar í
Evrópu haldið upp á ár-
legan rafmagnsdag þeg-
ar sjónum er beint að
því sem rafmagnið hefur
gert okkur mögulegt.
Eiríkur
Hjálmarsson
Höfundur er formaður kynningar-
hóps Samorku, samtaka orku- og
veitufyrirtækja.