Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2010, Qupperneq 133

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2010, Qupperneq 133
D ó m a r u m b æ k u r TMM 2010 · 3 133 Ingibjörg Eyþórsdóttir Jón Leifs – hinn ókleifi drangur í íslensku tónlistarlandslagi Árni Heimir Ingólfsson: Jón Leifs – Líf í tónum – ævisaga. Mál og menning, 2009, I. Bókin Jón Leifs– Líf í tónum – ævisaga er langt frá því að vera fyrsta tilraunin til að gera ævi Jóns Leifs skil. Kvikmyndin Tár úr steini (leikstjóri: Hilmar Oddsson) var frumsýnd árið 1995 og ævisaga Jóns eftir sænska tónlistarfræð­ inginn Carl­Gunnar Åhlén sem ber hinn lýsandi titil Jón Leifs, tónskáld í mótbyr kom út árið 1999 (Mál og menning). Það verður að segjast eins og er að bæði þessi verk draga upp nokkuð einhliða mynd af Jóni: hann er misskilinn snillingur í forpokuðu og ómenningarlegu umhverfi og honum minni spá­ menn vilja halda honum úti í kuldanum. Bók Åhléns er reyndar hálfgert varnarskjal; Jón fékk sögulega útreið eftir frumflutning Sögusinfóníunnar á Norræna tónskáldaþinginu árið 1950 og á tímum módernismans þóttu þau verk hans sem flutt voru á nokkrum norrænum tónskáldaþingum beinlínis hlægileg. Åhlén fékk áhuga á Jóni á slíku þingi árið 1964 og hefur bók sína á að rekja þessar ófarir allar. (Ahlén: Mál og menning 1999: 7–13). Kvikmyndin sýnir samband Jóns Leifs og Páls Ísólfssonar í nokkuð sérkennilegu ljósi, Páll er eins og einhvers konar Salieri á móti Jóni í hlutverki Mozarts og minnir að því leyti á kvikmynd Milosar Formans, þar sem Salieri er allt að því sakaður um að hafa stuðlað að fátækt og síðan dauða Mozarts. Á báðum þessum verkum er helst að skilja að Jón hafi ekki fengið tækifæri vegna öfundar og skilningsleysis honum minni manna – íslenskt samfélag hafi ekki verið reiðubúið fyrir listamann af stærðargráðu Jóns. Höfundar beggja þessara verka virðast hafa einsett sér að leiðrétta þá mynd sem þeir telja að hafi verið ríkjandi af Jóni – að hann hafi verið sérvitringur sem samdi óspilandi tónlist. Reyndar hafa líka verið skrifaðar háskólaritgerðir um Jón, meistarprófsrit­ gerð Hjálmars H. Ragnarssonar við Cornell­háskóla í Bandaríkjunum árið 1980 fjallaði um ævi hans og tónlist og tónskáldið Ríkharður H. Friðriksson skrifaði BA­ritgerð sína við Háskóla Íslands um Jón. Árni Heimir skrifaði raunar líka B.Mus.­ritgerð um hann við Oberlin Conservatory of Music í Bandaríkjunum árið 1997, en þar var orgelkonsert Jóns í fyrirrúmi, ekki maðurinn og tónskáldið. Þessi áhugi kvikmyndagerðarmanna og tónlistarmanna á Jóni Leifs segir sína sögu um manninn sjálfan. Hann var óneitanlega mjög sérstæður og
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.