Tímarit Máls og menningar - 01.06.2015, Blaðsíða 137

D ó m a r u m b æ k u r
TMM 2015 · 1 137
fyrra sambandi. Hún er handavinnu-
kennari en Pétur rekur gistiheimili og
veitingastað. Þau komast þokkalega af
þó reksturinn sé í járnum og hjónin
njóta starfa sinna.
Fjölskyldan er samhent og samheldin.
Kannski er tilfinningaspennustigið
hærra en í meðallagi, sem staðalmynd-
irnar í kolli manns (og vísbendingar í
textanum), rekja til hins hálffranska
blóðs Péturs. Kannski var það líka það
sem stýrði för þegar hann fór blindfull-
ur af þorrablóti nokkru áður en sagan
gerist og átti kynlífsfund með ókunn-
ugri konu. Þó að sárin sem þetta atvik
skilur eftir sig séu ekki gróin virðist
manni grunnurinn í sambandinu og
fjölskyldulífinu traustur. Og Pétur er
vissulega ekki sá eini í þessu hjónabandi
með skap sem stundum hleypur með
eiganda þess í gönur. Ég held að margir
væru til í að vera þau Jórunn og Pétur.
Börnin sækja líka skjól hvert til ann-
ars og til heimilisins. Anton litli er við-
kvæmur og á pínu erfitt með að stað-
setja sig í jafnaldrahópnum, fellur milli
skips og bryggju í virðingarstiga bekkj-
arins, en kann að standa með sjálfum
sér þó það kosti. Sigurbjartur á til
gáfnahroka og er svolítill einfari, ekki
síst núna þegar hann er að búa sig undir
stökkið út í heiminn, sem hann er með-
vitaður um að er endanlegt. Hann á
samt líka til skjól fyrir yngri krakkana.
Ég held að mörg systkini væru til í að
vera Sigurbjartur, Alma og Anton.
Því að undanskildum afleiðingum
stefnumótsins í Cadiz er Alma alveg
venjuleg stúlka. Reyndar sérlega vel
lukkuð venjuleg stúlka. Hún er klár, hún
er meðvituð, hún á nánar vinkonur og
getur talað við foreldra sína opinskátt og
einlæglega, og þau við hana. Hún á
meira að segja samsvarandi trúnaðar-
samband við hinn sérlundaða stóra
hálfbróður sinn, sem fær vitsmunalegan
áhuga á trúarreynslunni og grúskar
fram allskyns trúartengt efni á Internet-
inu til að mata hana á og stuða. Alma er
jarðtengd, og henni er ljóst að það er
ekki síður mikilvægt en að vera guð-
tengd. Þegar Snæfríður segir við hana, í
síðasta sálfræðitímanum á síðustu blað-
síðu sögunnar, á sérlega ófaglegan hátt:
„Alma mín, ég get ekki lýst því hvað
mér þykir leitt að eiga kannski aldrei
eftir að sjá þig aftur“ (259) þá skiljum
við hana vel, og tökum undir með
henni.
Vitaskuld setur vitrun Ölmu svip
sinn á persónuna, og söguna auðvitað,
þó Englaryk sé ekki UM vitrunina á
sama hátt og þær óskrifuðu bækur sem
lýst var að framan. Það er breytt stúlka
sem kemur heim frá Cadiz. Hún segist
t.d. sjá fegurð í öllu, elska allt og alla, og
talar frjálslega og óhikað um upplifun
sína. Minnst af þessum predikunum
hafa ratað í textann. Plássfrekust eru
samskipti Ölmu við prestinn, en þar
hefur hann að mestu orðið. Við fréttum
samt af þessu og finnum fyrir óþægind-
unum sem þetta skapar hennar nánustu
og úti í samfélaginu.
Tvær veigamiklar ákvarðanir tekur
Alma í ljósi Krists. Hún sefur hjá Jóni
Stefáni og hún skýtur skjólshúsi yfir
drykkjurútinn Snæbjörn þar sem hann
er um það bil að verða úti, klæðlítill og
ofurölvi, en hann hafði áður gert aðsúg
að stúlkunni í viðlíka ástandi og virtist
þá til alls ills vís. Hvorug þessara
ákvarðana verður í raun stórkostlega
afdrifarík. Snæbjörn einfaldlega sofnar
og þó uppnámið í fjölskyldunni, skólan-
um og þorpinu öllu yfir því fyrrnefnda
skipti máli í sögunni þá verður það
aldrei að þeirri stóru þungamiðju eða
harmræna hreyfiafli sem lesandann, og
mögulega foreldra Ölmu, grunar fyrir-
fram. Enda finnst manni fáar ferming-
arstúlkur geti verið betur undir þetta