Tímarit Máls og menningar - 01.06.2015, Blaðsíða 136

D ó m a r u m b æ k u r
136 TMM 2015 · 1
stúlkurnar tvær – Alma og sú sem ekki
varð, fóstrið sem Snæfríður lét eyða
áður en hún sagði Bernhard frá tilvist
þess.
Langflestir sem við sögu koma fara
hina troðnu slóð. Reyna að horfa
framhjá, leiða hjá sér, útskýra mildilega
burt þörfina til að taka afstöðu til upp-
lifunar Ölmu. Hún er á þessum aldri,
hún er næm og viðkvæm, Jesús er föð-
urímynd, vissulega betri en eiturlyf (er
það ekki annars?) og hvað veit maður,
kannski er eitthvað þarna úti. Kannski
er tilgangur, kannski er ætlast til ein-
hvers af okkur. Hver veit? Alma veit, en
við skulum endilega ekki taka nema
hæfilegt mark á henni. Hún er á þessum
aldri.
Englaryk hefði auðveldlega getað
orðið um þetta: Um viðbrögð ólíks fólks
við hinu yfirskilvitlega. Um þýðingu og
stöðu kristninnar í sinni ómenguðustu
og óguðfræðilegustu mynd í lífi nútíma-
íslendinga. Í þeirri sögu hefði Alma
eignast áhangendur og andstæðinga og
sennilega snúist gegn báðum hópunum.
En það sem setur söguna af stað, það
sem hrindir fjölskyldunni upp í bílinn
og þessa 344 kílómetra frá Stykkishólmi
til Reykjavíkur og heim aftur, aftur og
aftur, á fund sálfræðings, er ekki það að
hún hitti Jesú í hliðargötu í Cadiz, þar
sem hún var villt og búin að týna sím-
anum sínum og peningunum. Þó auð-
vitað sé það nógu erfitt fyrir þetta
„venjulega“ fólk að eignast skyndilega
bókstafs- og sanntrúaðan ungling.
Það sem reyndist þurfa til að velta
fimm manna fjölskyldu upp á legubekk
Snæfríðar voru fyrstu sporin sem Alma
valdi að stíga í krafti kristninnar og vin-
fengisins við Jesú.
Ætli margir höfundar hefðu ekki
kosið að skrifa bókina um það hvernig
Alma fetar í fótspor meistarans?
Aðdraganda þess og þýðingu að hún
ákveður að sofa hjá einum af sínum
minnstu skólabræðrum, hinu illa þefj-
andi og samskiptahefta eineltisfórnar-
lambi Jóni Stefáni, og tilkynna um mey-
dómsmissinn á samskiptasíðu skólans.
Um sálarstríðið á undan, bænirnar um
að þessi kaleikur verði frá henni tekinn,
útskúfunina á eftir og svo leitina að
hinu góða sem af „fórninni“ verður að
leiða til að hún hafi merkingu. Þessi bók
hefði svo sannarlega verið í góðum
félagsskap, allt aftur til Abrahams og
Ísaks, um Kierkegaard, í hesthúsið hjá
Peter Shaffer í „Equus“, alla leið á maís-
akurinn hans Kevins Costner í „Field of
Dreams“. Ef það er eitthvað sem við
trúum ekki er það nefnilega þetta með
að vegir Guðs séu órannsakanlegir.
Sennilega hefði engum verið betur
treystandi fyrir þessu söguefni en ein-
mitt Guðrúnu Evu Mínervudóttur, þeim
langskólaða, óttalausa og nákvæma
landkönnuði útjaðranna.
Enga þessara bóka skrifaði hún samt,
þó angar af henni sjáist hér og þar. Nú
er það ósiður lesanda og dauðasynd
gagnrýnanda að fjalla heldur um verkin
sem heldur hefði átt að skapa en það
sem fyrir liggur. Svo við skulum opna
Englaryk og skoða hvað skrifað stendur.
II
„Einn daginn, úti í móa, fylltist ég af guði
og losnaði ekki við hann aftur fyrr en
mörgum árum seinna, ef ég losnaði þá
nokkurn tímann alveg við hann.“
Albúm (2002)
„Öllum stórum guðsgjöfum fylgir lítil
bölvun frá andskotanum.“
Fyrirlestur um hamingjuna (2000)
Í Stykkishólmi, friðsælum ríflega þús-
und manna bæ á Snæfellsnesi, býr fimm
manna fjölskylda. Hjónin Jórunn og
Pétur, með börnum sínum Ölmu og
Antoni, og Sigurbjarti, syni Jórunnar úr