Tímarit Máls og menningar - 01.11.2015, Blaðsíða 120

S t e fá n Va l d e m a r S n æ va r r
120 TMM 2015 · 4
Foucault og Derrida. Rétt eins og þeir hefur Megas átt þátt í því að breyta
afstöðu manna til „afbrigðilegra“ kynhneigða. Ekki með því að rökstyðja
réttmæti þeirra heldur með að gera þau að viðfangsefni í skrifum og lögum.
Sýna þessar hneigðir sem fyrirbæri sem eigi sess í opinberu rými. Í ofanálag
sýnir hann geggjun sem eitthvað annað en sjúkdóm, það kann að hafa eitt­
hvað að segja fyrir pólitíska stefnumörkun í málum geggjaðra.
Þá kann einhver að spyrja hvort ég beiti ekki helst til þröngri skilgreiningu
á pólitík. Útiloka ég að hið persónulega geti verið pólitískt? Nei, alls ekki,
hið persónulega kynhneigðaflakk sem kemur fram í sumum lögum Megasar
gæti vel haft pólitíska þýðingu. Einnig það að sýna í lögum og textum veröld
utangarðsmanna innanfrá án siðaprédikana. Það getur hjálpað mönnum að
lifa sig inn í veröld þeirra og kannski skilja að þeir eigi líka sinn pólitíska
og siðferðilega rétt, ekki bara innangarðsmenn. En það er engan veginn
gefið að þessir persónulegu og pólitísku þættir séu vinstriþættir. Frjáls­
hyggjumenn vilja leyfa mönnum að hafa sínar kynhneigðir í friði og telja
að allir eigi að fá möguleika á því að komast áfram, líka utangarðsmenn.
Frjálshyggjumaðurinn Thomas Szasz er frægur fyrir andstöðu sína gegn
hugmyndinni um að geggjun sé geðveiki.80
Derrida og Foucault mega teljast kvenréttindasinnar, gagnstætt því verður
ekki borið á Megas að hann hafi ofreynt sig á að styðja kvenréttindabaráttu,
textar hans hafa verið gagnrýndir fyrir meinta kvenfyrirlitningu.81 Menn
þurfa ekki að vera vinstrimenn til að styðja rétt kvenna en menn geta vart
talist til vinstri án þess að gera það. Hvað sem líður afstöðu Megasar til
kvenna þá hefur hann gagnrýnt útlendingahatur í nýlegu lagi, Hjálpum
þeim.82 Samanber það sem áður segir um að póstmódernistar eins og
Foucault og Dylan hafi tekið einarða afstöðu til einstakra máli. Hjálpum
þeim er eitt örfárra laga Megasar frá þessari öld sem telja má beinlínis
pólitískt. En það er í sjálfu sér ekkert vinstrisinnað við að berjast gegn
útlendingahatri, frjálshyggjumenn eru fylgjandi því að hver sem er geti flutt
hvert sem er. Einstaklingurinn skipti öllu máli, þjóðerni eða litarháttur engu
máli. Frjálshyggjumenn gætu þess vegna verið kátir yfir díbönkun Megasar
á Íslandssögunni.83
Megas er sem sagt ekki auðflokkanlegur með vinstri­listamönnum. Hið
póstmóderníska við hann er örugglega sjálfsprottið, ég sé engin bein áhrif
frá póstmódernískri hugsun í verkum hans. Póstmódernisminn og verk
Megasar eru tjáning sama tíðaranda.
Lokaorð
Ég hóf mál mitt á að ræða almennt um póstmódernisma og honum tengda
efahyggju um stjórnmál. Einnig ræddi ég (afar) stuttlega það afbrigði póst­
módernismans sem kallast „póststrúkturalismi“. Ég tók undir gagnrýni