Tímarit Máls og menningar - 01.11.2015, Blaðsíða 53

H i n g u l a s t r ö n d S i n b a ð s
TMM 2015 · 4 53
og skáldið Oisin, ástir hans og álfkonunnar Niamh, veru hans í eylöndum
eilífrar æsku og viðskipti hans við heilagan Patrek. The Wanderings of Oisin
kom út í byrjun 1889 og hafði þá verið nærri tvö ár í smíðum. Þetta er langt
og mikið söguljóð upp á 901 ljóðlínu, ólíkt öllu öðru sem Yeats orti hvað
varðar lengd, form og málfar. Þótt efnið sé írskt er framsetningin mjög í anda
Shelleys og Tennysons.
Í þriðja lagi endurnýjaði Yeats kynni sín af írskum þjóðsögum. Hann las
þær sem aðrir höfðu skráð, en nýtti þó lítt til ljóðagerðar. Honum skildist nú
að með því að yrkja út frá grískum mýtum og indverskri speki hefði hann
farið yfir lækinn að sækja vatnið. Lindin var innan seilingar í munnlegri
geymd sýslunga hans í Sligo. Hann sá að sitt verk hlyti að verða að skrásetja
sögurnar úr sveitinni og yrkja út frá þeim. Það var fyrst nú, 1886, að Yeats
ákvað að yrkja um og fyrir fólkið í Sligo. Og til Sligo skyldi för hans heitið, í
leit að þjóðlegum fróðleik.
Ég heyri það við hjartarót
Það kom því illa við William að faðir hans skyldi einmitt núna, í árslok 1886,
kjósa að flytja með fjölskylduna aftur til Englands. John áleit að þar mundi
hann betur geta stundað og þróað list sína og kannski selt fleiri myndir, þótt
það væri svo sem ekkert aðalatriði. William þverneitaði fyrst að fylgja með
og komu þar til bæði brýn verkefni á Írlandi og andúð á Englandi. Hann
mætti ekki til Lundúna fyrr en í mars 1887 og kvartaði þá sáran. Bréf hans
frá þessum tíma eru full af hnútukasti út í „þessar óhræsis Lundúnir þar
sem maður gengur ekki fimm skref án þess að rekast á einhvern aumingja
eyðilagðan annaðhvort af fátækt eða ríkidæmi.“33 Hann snéri aftur til
Írlands í ágúst og bjó í Sligo fram að áramótum, safnaði þjóðsögum og lagði
lokahönd á The Wanderings of Oisin.
Næstu fjögur árin bjó Yeats ýmist á Írlandi eða Englandi, en hvar sem
hann bjó var Sligo miðdepill listar hans. Sligo var sögusvið skáldsagna hans
Dhoya og John Sherman, helsti vettvangur þjóðsagnasafnsins The Celtic
Twilight, sögusvið leikritsins The Land of Heart’s Desire, og eitt helsta efni
ljóða hans.
Sögurnar Dhoya og John Sherman voru gefnar út saman í einni bók 1891
og aftur 1892.34 Þetta eru einu skáldsögurnar sem Yeats lauk við og gaf út.
Báðar innihéldu tvö dulnefni sem þó blekktu engann. Höfundur beggja er
sagður heita Ganconagh, sem allir vissu að var Yeats. Sögusvið beggja er sagt
vera Ballah, sem allir vissu að var Sligo. Dhoya er lítil saga í stíl ævintýra um
samnefndan risa á grárri fornöld sem í fyrstu býr einn og einmana í Ballah
en tekst síðan að vinna ástir hinnar fegustu lafði úr landi hinnar eilífu æsku.
Það fer þó ekki betur en svo að hann tapar henni í skák og fremur upp úr
því sjálfsvíg með því að ríða svörtum gæðingi fram af fjallsbrún í ólgandi
Atlantshaf. Á köldum nóttum þegar stormar belja má heyra hófadyn og sjá