Tímarit Máls og menningar - 01.02.2006, Síða 79

Menningarvettvangurinn
Silja Aðalsteinsdóttir
Á líðandi stund
Flóðið i umræðunni
Jólabókaflóðið kom, náði hámarki - og fjaraði út. Að venju. Óvenjulegt var hve
margir tóku til máls á eftir til að kvarta undan því. Bar þar talsvert á óánægju
fræðibókahöfunda með litla umfjöllun um stórar og vandaðar bækur, og er
það að vonum. Einnig var kvartað undan því að umræðan um skáldskap stæði
í alltof stuttan tíma, bara einn til tvo mánuði, auk þess sem hún væri afskræmd
vegna þess hve áberandi hluti hennar væri í skötulíki - ördómar um skáldskap
sem mikil vinna hefur verið lögð í.
Ég hef lengi haldið því fram að ekki beri að kvarta undan jólabókaflóðinu, í
fyrsta lagi af því það hafi ekkert upp á sig nema vonbrigði með að enginn hlusti
á mann og í öðru lagi vegna þess að maður fái heilmikið kikk út úr því að tala
um fátt annað en bækur, þó ekki sé nema í einn eða tvo mánuði á ári. Það er
gaman að upplifa flóðið og einstakt í veröldinni að heil þjóð hugsi um fátt
annað en bækur þó þetta lengi. Öfundsvert, að mati fólks af öðrum þjóðum.
Síðastliðin vertíð lokkaði kannski óvenju víðan hóp til umræðunnar, til
dæmis um bók Gerðar Kristnýjar, Myndina af pabba - sögu Thelmu. Aðrar
bækur sem komust í fréttir eða voru ræddar á síðum blaða og vikurita og þar
af leiðandi á heimilum voru Thorsararnir eftir Guðmund Magnússon og Þriðja
táknið eftir Yrsu Sigurðardóttur; sumpart var það af óvenjulegri markaðssetn-
ingu þessara bóka sem fólst annars vegar í orðrómi um róttæka breytingu á
texta eftir að fyrsta upplag var prentað (og eyðilagt) og hins vegar á feiknarlegri
sölu útgáfuréttinda erlendis. Frægasti maður í heimi eftir Kristjón Kormák
Guðjónsson vakti líka óvænta athygli þegar fram kom að bréf frá ýmsum
þekktum einstaklingum í henni voru ekta - en þeir höfðu ekki haft hugmynd
um að þeir væru að skrifa tilbúinni persónu. Þó hefðu þeir kannski átt að vera
tortryggnir út í nafn þess sem skrifaði þeim, hann kallaði sig Tómas Jónsson!
Barnabókin Hænur eru hermikrákur eftir Bruce McMillan komst í fréttir
vegna verðlauna sem myndskreytirinn Gunnella hlaut í Bandaríkjunum. 1
fylgd með fullorðnum eftir Steinunni Ólínu Þorsteinsdóttur var hvað eftir
annað í fjölmiðlum af ýmsum ástæðum, bæði bókmenntalegum og óbók-
menntalegum, og mikið rædd manna (kvenna) á meðal vegna þess hvað fólki
TMM 2006 • 1
77