Tímarit Máls og menningar - 01.02.2006, Blaðsíða 76

Jón Yngvi Jóhannsson
ingar þess sem velur sér brauð í bakaríi eða stefnuljós í umferðinni, við
fjölbreyttar frásagnaraðferðir sögunnar, þær eru sífelld áminning um
tilviljanakennd tengsl orða og hluta, frásagna og atburða.
Þrátt fyrir alla óreiðuna þá er eins og Guðjón finni einhverja lausn í
lokin. Það er kannski ekki einföld lausn og hún byggir ekki á samræmi
heldur frekar á aðferð við að sætta sig við og lýsa óreiðunni. Lausn sögu-
höfundar felst í því að benda lesanda á málverk eftir Brueghel sem hang-
ir á vinnustofu Guðjóns og mynd er birt af í bókinni. Þótt málarinn hafi
verið uppi á endurreisnartímanum er fagurfræði verksins fullkomin
andstæða þess samræmis og jafnvægis sem við tengjum við klassíska
myndlist. Þvert á móti byggir hún á ofhlæði táknmynda sem er teflt
saman til að skapa mishljóm og kakófóníu frekar en pólífóníu eða fjöl-
röddun.
Titill nýjustu skáldsögu Guðrúnar Evu Mínervudóttur: Yosoy - Af
líkamslistum og hugarvíli í hryllingsleikhúsinu við Álafoss er engin smá-
smíði, en hann gefur til kynna helstu viðfangsefni sögunnar. Hún fjallar
um samband líkama og hugar, efnis og anda, en líka um listina, mörk
hennar og hlutverk. Þetta gerir hún á gróteskan og ævintýralegan hátt,
þó er ekkert, eða fátt að minnsta kosti, í þessari sögu sem ekki stenst
veruleikann eins og við þekkjum hann; flest af því ótrúlegasta í þessari
sögu gæti gerst. Persónur sögunnar eru öfgakenndar en þó ekki fantas-
ískar, þær eru allar í einhverjum skilningi á útjaðri samfélagsins eða
jafnvel mennskunnar
í miðpunkti sögunnar er íslenskur læknir sem er sérfræðingur í sárs-
auka. Hann er í upphafi sögu háskólakennari í Brussel en fær það dul-
arfulla verkefni frá ókunnri en sterkríkri erlendri konu að ferðast til
íslands og fylgjast með hópi fólks sem sýnir líkamslistir í hryllingsleik-
húsinu. Þar finnur hann meðal annars konu sem er svo afmynduð af
silíkonaðgerðum að hún getur hvorki gengið né setið, hnífakastara og
dularfulla konu sem við fáum aldrei nákvæmlega að vita hvað gerir en
virðist ögra þyngdaraflinu á einhvern hátt. Sá af sirkusfólkinu sem leik-
ur stærst hlutverk í sögunni er þó ungur drengur sem finnur ekki fyrir
sársauka og getur þess vegna sýnt atriði sem bæði ofbjóða áhorfendum
og heilla þá. Það er eitthvað við afskræmingu líkamans og sigur sirkus-
fólksins yfir takmörkum, sem við erum alla jafna háð, sem dregur að sér
fólk.
Þetta er metnaðarfull heimspekileg skáldsaga sem krefst meira af les-
andanum en að hann lesi bara og láti sig fljóta með frásögninni. Frá-
sagnargleðin og trúin á frásagnarlistina sjálfa er ekki jafn áberandi hér
og í mörgum fyrri verkum Guðrúnar Evu. Þetta er kannski hennar
74
TMM 2006 • 1