Tímarit Máls og menningar - 01.02.2006, Qupperneq 80

Menningarvettvangurinn
fannst spennandi að ráða í og finna „rétt“ nöfn á sögupersónur hennar. Glúrið
slagorð útgefanda ýtti undir þetta: „Skáldskapur eða minningar - þar er
efinn.“ Ekki hefði bókin þó vakið þessa ílöngu athygli ef hún hefði ekki verið
skemmtileg og vel skrifuð.
Aðrar skáldsögur sem fólk skiptist á skoðunum um í jólaboðum sem ég sótti
voru Argóarflísin eftir Sjón („hvar getur maður náð í efni um þennan }ason?“),
Rokland Hallgríms Helgasonar („rosalegur vaðall“ eða „málsnilld á heims-
mælikvarða sem þarf að lesa eins og ljóð“), Barnagœlur Óttars M. Norðfjörð
(„er hún ógeð eða er hún ádeila á ógeð?“), Blóðberg Ævars Arnar Jósepssonar
(„naglinn á höfuðið að láta glæpasögu gerast uppi á Kárahnjúkum“), Djöfla-
tertan eftir Mörtu Maríu Jónasdóttur og Þóru Sigurðardóttur („ekki aðra
sneið, takk“ eða „holl saga fyrir stelpur“?), Sólskinshestur Steinunnar Sigurð-
ardóttur („kaupir maður foreldrana eða kaupir maður þá ekki?“) og Slepptu
mér aldrei eftir Kazuo Ishiguro („óhugnanlega æðisleg“). Fólk lagðist í mynda-
sögur Hugleiks Dagssonar þar sem þær lágu frammi, safnið Forðist okkur og
nýju bókina, Bjargið okkur. Helstu ævisögur sem rætt var um voru Jónsbók
Einars Kárasonar, Ég elska þig stormur, ævi Hannesar Hafstein eftir Guðjón
Friðriksson, og Játningar Láru miðils eftir Láru sjálfa og Pál Ásgeir Ásgeirsson.
Og þrjár ljóðabækur sögðust furðumargir hafa lesið, Dyr að draumi eftir Þor-
stein frá Hamri, Hætti og mörk Þórarins Eldjárn og Litbrigðamyglu hins óvænta
metsöluskálds Kristians Guttesen.
Jón Kalman Stefánsson sem átti eina fallegustu skáldsögu síðasta árs, Sum-
arljós og svo kemur nóttin, lagði til í skeleggri ádeilugrein um jólabókaflóðið í
Lesbók að það yrði lengt í annan endann og látið hefjast í september. Ég er
sammála því, og hef reynslu af að gefa út bók svo snemma sem græddi bæði
lesendur og kaupendur á því að vera lengi á borðum og í umræðunni. Jón
Kalman bendir á að fjölmiðlar hafi ekki tekið undir tilraunir bókaútgefenda til
að gefa út bækur á öðrum tíma árs en fyrir jól. Um vorbækur séu ekki skrif-
aðir ritdómar fyrr en að hausti eða jafnvel aldrei. Þess vegna sé heldur óárenni-
legt fyrir höfunda að samþykkja útgáfu utan vertíðar fyrir sitt leyti, af ótta við
að bækur þeirra fái kannski enga umfjöllun neins staðar. Lítil og hröð er betri
en engin. Nú er meiningin hjá Kastljósi Sjónvarpsins að halda áfram að fjalla
um bækur fram á vorið, og vonandi heldur DV uppteknum hætti með að sinna
bókum um leið og þær koma út, þó að umsjónarmaður menningarsíðu sé orð-
inn ritstjóri.
Morgunblaðið gefur út bókablað vikulega rúman mánuð fyrir jól sem er
öllum bókaáhugamönnum kærkomið. Hvernig væri nú að gefa út slíkt bóka-
blað einu sinni í mánuði utan flóðs? Það gæfi menningarskríbentum blaðsins
tækifæri til að fjalla allt öðruvísi um bækur en á vertíðinni, auk þess sem það
myndi örva til bókaútgáfu, bóklestrar og umræðu allt árið um kring og kenna
lesendum Moggans að vænta þessa bókablaðs og nota það, svo að fyrstu blöðin
fyrir jól fari ekki óvart í tunnuna með íþróttablaðinu.
Þá yrði líka hægt að sinna betur fræðibókunum sem margar eru of stórar og
of mikið íhugunarefni til að hægt sé að gera þeim almennileg skil eftir hraðan
78
TMM 2006 • 1