Heimsmynd - 01.12.1986, Page 70

*
„Eg var send til geölœknis sem úrskurö-
aöi aö ég heföi óvenju sterkt ímynd-
unarafl.“
um meinlausa leit tveggja unglings-
stúlkna að farvegi fyrir sjálfar sig og sína
listsköpun.
„Lögreglan hafði líka nokkur afskipti
af þessari sýningu og endaði með því að
loka henni og skrifa verkin upp. Sum
lentu meira að segja á bak við lás og slá á
Litla-Hrauni. Ástæðan sem gefin var
fyrir lokun sýningarinnar var sú að við
hefðum brotið lög um kvikmyndasýning-
ar. Við höfðum ekki leyfi til að selja
aðgang að kvikmyndasýningum. Við
seldum aðgang á 90 krónur fyrir full-
orðna og 25 krónur fyrir börn. Kvik-
myndirnar voru eingöngu hluti sýningar-
innar en lögregluskýrslan var óskaplega
skemmtileg. Þeir skrifuðu niður lýsingar
á öllum verkunum á þann hátt sem lögg-
unni einni er lagið. Þetta var löng skýrsla
og háalvarleg. Þeir létu okkur sýna sér
kvikmyndirnar og skrifuðu eftirfarandi:
Kvikmyndina kvaðst Edda hafa tekið og
sýndi hún Guðrúnu allsnakta á hlaupum
með kvígum austur í Flóa. Um hina
myndina skrifuðu þeir: Seinni kvikmynd-
ina kvaðst Guðrún hafa tekið og sýndi
hún Eddu, einnig allsnakta, á hlaupum
með sömu kvígum sem fyrr voru
nefndar.“
Guðrún skellir upp úr. „Aumingja
kvígurnar voru eins og glæpamenn.“
„Á þessum árum var svo mikið að
gerast í lífi manns. Ég vissi ekkert hvert
stefndi né hvað ég ætti að gera. Það er
svo hræðilega erfitt að vera unglingur.
Lífið varð manni stundum ofviða. Ég
man sem bam, þegar ég var sex ára, að
ég átti erfitt með að ímynda mér að ég
gæti staðist þá ábyrgð að verða fullorðin,
kaupa hús og í matinn. Þegar ég sá gaml-
ar konur, langaði mig til að deyja. Þær
voru líka litlar, en samt fullorðnar með
stóran staf. Þá var ég send til geðlæknis
sem úrskurðaði að ég hefði óvenju sterkt
ímyndunarafl.“
- Var þetta þunglyndi?
„Nei. Þegar ég eltist var þetta kallað
oflæti. Ég átti erfitt með að skipta um
verustaði. Ég var í sveit á sumrin sem
bam á stóm sveitaheimili. Mér fannst
alltaf erfitt að snúa aftur heim í litla
eldhúsið. Það gerði mig óömgga. Þetta
varð síðan allt stærra og meira í sniðum á
unglingsárunum. Allt sem var að gerast
og óvissan um sjálfa mig, hvað ég vildi og
hvað ég ætti að gera, gerði mig hræddari.
Ég hef alltaf þurft að eiga samastað,“
segir hún og lítur með velþóknun yfir
stofuna sína í húsinu á Stokkseyri. Augu
hennar staðnæmast að lokum á mér og
hún segir með hálfgerðu flissi: „Veistu að
ég var búin að koma hingað nokkrum
sinnum, þegar ég uppgötvaði að hérna
fór ég alltaf í sömu fötin, þennan rauða
kjól, gammosíur og peysu.“
. Hún íhugar þetta aðeins með sjálfri sér
og segir síðan: „Maður sér þetta allt bet-
ur núna eftirá hvernig í öllu lá. En áður
var þetta allt svo erfitt og óskiljanlegt.
Það gekk meira að segja svo langt að ég
var lögð inn á Klepp og höfð á lyfjum.
Mér leið vel þar. Fann þar öryggi og
umgekkst alls konar fólk, marga eldri en
mig, sem fengu að vera þeir sjálfir. Ég
vildi helst ekki fara þaðan. Ég losnaði
undan þessu mjög skyndilega. Það var
einn atburður sem opnaði augu mín. Það
var á fjölskyldufundi. Foreldrar mfnir
áttu að mæta þar ásamt læknum. Ég
kveið óskaplega fyrir. En á þessum fundi
sá ég foreldra mína alveg í nýju ljósi og
reyndar sjálfa mig um leið. Þau voru
feimin og lítil og ég gerði mér grein fyrir
því að þau voru ekkert stærri en ég, að ég
gæti jafnvel orðið þeim að liði. Þetta var
mikil uppgötvun. Að þessum fundi lokn-
um neitaði ég að taka fleiri lyf og
nokkrum vikum síðar labbaði ég út í lífið
aftur, reiðubúin að takast á við það. Ég
fór til Svíþjóðar og ætlaði að læra mynd-
list í Konstfackskolan í Stokkhólmi.
Þangað fór ég, gekk inn í miðjan tíma.
Þá var mér sagt að skólinn hefði byrjað
fyrir mánuði og ég kæmi nokkuð seint.
Ég kom aftur til íslands úr þessari fýlu-
ferð og var eitt kvöldið á gangi á Frí-
kirkjuveginum. Þá kallar vinkona mín í
mig þar sem hún stendur á tröppunum á
húsi Æskulýðsráðs og er þá komin í
leiklistarskóla SÁL. Hún spyr hvort ég
vilji ekki koma inn í tíma. Ég hugsaði
með mér að fyrst hún væri komin í
leiklistarskóla, þá gæti ég það alveg eins.
Ég gekk inn í tíma, alveg eins og í Stokk-
hólmi skömmu áður, nema þarna var ég
velkomin og leið strax vel. Þar var alls
konar fólk á ýmsum aldri. Þarna átti ég
heima. Og ég þakka Guði fyrir að hafa
lent þar og hvergi annars staðar, því
þarna mátti maður vera öðruvísi. Á svið-
inu er maður nefnilega eins og í lífinu,
hver með sínu móti.“
Þetta voru samt ekki hennar fyrstu
kynni af leiklist. „Þetta hafði svo sem
lengi legið í loftinu.“ Faðir hennar, Gísli
heitinn Guðmundsson, var bflstjóri
leikhópa um árabil. Hvorst sem það voru
leikflokkar frá Þjóðleikhúsinu eða
Leikfélaginu eða frjálsir hópar sem oft
voru stofnaðir til slíkra ferða. „Og hugs-
aðu þér. Þeir fóru allan hringinn og
sýndu á hverju kvöldi á annan mánuð
fyrir fullu húsi. Það var þeirra tíma Sum-
argleði og ekkert rusl. Ég fékk stundum
að fara með í þessar ferðir, til dæmis
þegar farið var með Hart í bak, Horfðu
reiður um öxl og Andorra. Það var í því
síðastnefnda sem ég fékk mitt fyrsta hlut-
verk. Ég var engill sem gekk yfir sviðið.
Ég lék engilinn í Aratungu og Keflavík. í
lok ferðarinnar sagði Gunnar Eyjólfsson,
sem var í aðalhlutverkinu, að hann væri
búinn að innrita mig í leiklistarskólann
og ég gæti byrjað þegar ég yrði tólf ára.
Ég var átta ára þá. Seinna komst ég að
því að maður byrjaði ekki tólf ára í
leiklistarskóla og varð fyrir miklum von-
brigðum."
Eins og aðrir sem voru í Leiklistar-
skóla SÁL, talar hún af miklum hlýhug
um þennan skóla sem var stofnaður og
rekinn alfarið af nemendum sjálfum allt
þar til Leiklistarskóli íslands tók til starfa
eftir þriggja ára tilvist SÁL-skólans.
„Við vorum svo ung þegar þetta var.
Ég skil ekki hvernig kennararnir nenntu
þessu og það á lúsarlaunum. Við vorum
oft ekkert nema dónaskapurinn. Á
þriðja starfsári SÁL-skólans ákváðu leik-
húsin að starfrækja eigin skóla. Við vor-
um með samsæri í gangi, ætluðum öll í
inntökuprófið þeirra og auðvitað að
standast það. Þegar við kæmumst inn,
ætluðum við að segja: Nei takk! Við
erum með betri skóla sjálf. Á endanum
fór það svo að tvær stóðust prófið.“ Guð-
rún var önnur þeirra en hún sneri samt
aftur í SÁL-skólann. Ég spyr hana hvers
70 HEIMSMYND