Heimsmynd - 01.10.1987, Síða 40

„Sumum er það
hins vegar eðlilegt
að vera mjög
kurteisir og
riddaralegir í garð
kvenna. “
- DAVÍÐ SCHEVING THORSTEINSSON
sem starfa í frumvinnslu. Sjómaður á
Austfjörðum sagði farir sínar ekki sléttar
af viðskiptum við bisnessmann í bænum.
„Hann talaði við mig eins og ég væri
algert sveitapakk.“
Ungur blaðamaður úr dreifbýli sem
starfandi er í Reykjavík segist finna
umtalsverðan mun á karlmönnum í
þéttbýli og dreifbýli. „Það er að mörgu
leyti rétt að dreifbýlismenn eru meiri
durgar," segir hann. „Þeir hugsa ekki
um útlit sitt eins og karlmenn í borginni,
sem mér finnst margir mjög píkulegir. Ef
það tekur karlmann meira en fimm
mínútur að koma sér af stað á morgnana
er eitthvað bogið við hann. Maður sem
stritar í sveita síns andlitis þarf ekki að
snurfusa sig svona á morgnana eins og
reykvískur skrifstofulíkami sem er
syfjaður fram að hádegi.“
LETIN?
„Það er alltafnóg að gera fyrir
duglegan mann, sagði
Haraldur. Ég hefði ekki
byggt upp mitt fyrirtœki ef
ég hefði setið mjálmandi á
kaffihúsum eins og
menningarvitarnir. “ (Ur
bókinni Persónur og
leikendur eftir Pétur
Gunnarsson.)
Þannig fyrirlítur
Haraldur og hans líkar
menningarvitana sem á hinn bóginn telja
brauðstrit hans aumkunarvert, þar sem
tilgangurinn sé þátttaka í
lífsgæðakapphlaupinu, sókn eftir fleiri
tækjum, stærri bflum og húsum. Lengi
vel var virðing fyrir þeim sem unnu
hörðum höndum landlæg hér sem og
virðing fyrir háum embættismönnum.
ímynd hvoru tveggja hefur þó beðið
hnekki þó á ólíkum forsendum sé.
Brandarinn um grafskrift
embættismannsins: Hér hvílir hann
áfram, er lýsandi fyrir viðhorf stórs hluta
þjóðarinnar í garð ríkisstarfsmanna.
Hins vegar hefur ímynd
erfiðisvinnumannsins beðið hnekki
vegna menntasnobbs sem þótt ótrúlegt
megi virðast er fylgifiskur
velferðarþjóðfélags, jafnréttisbaráttu og
sósíalisma.
Hverjum augum íslenskir nútímamenn
líta vinnuna er margþætt. ímynd
karlmennskunnar tengdist lengi vel
líkamlegu þreki og úthaldi. Menn áttu
að vera matvinnungar og skaffa vel,
hvort sem það var til fjölskyldu eða
þjóðarbús.
Aldraður verkamaður segir: „Ég hef
unnið erfiðisvinnu allt mitt líf. Ég held
að það eina sem ég myndi taka verulega
nærri mér væri ef einhver segði mér að
ég stæði mig ekki vel í minni vinnu. Ég
hef verið á sjónum en er orðinn
heilsulaus núna og er í vaktavinnu. Ég
hef alltaf skilað minni vinnu og það á
enginn neitt hjá mér.“
En hver er veruleikinn nú? Svo virðist
að með framsækinni ungri kynslóð og
miklum áhuga á fyrirtækjarekstri,
stjórnun og viðskiptaháttum, leggi
karlmenn hart að sér. Karlmenn í
frumvinnslugreinum eru hins vegar
stoltir og segja: Það erum við sem
höldum uppi þjóðarskútunni en ekki
spjátrungarnir með stresstöskurnar á
suðvesturhorninu. Sjómaður í Keflavík
segist til dæmis blása á þessar pempíur í
þjónustugeiranum. Hinn svokallaði
mjúki maður, andstæðan við hinn sanna
karlmenn sem stígur ekki dans,
fordæmir lífsgæðakapphlaup sem snýst
um tækjakaup, eins og einn slíkur orðaði
það. „Ég vil fremur rækta garðinn minn
og vera trúr yfir litlu en að byggja 450
fermetra hús og aka um á stórum bfl. Ég
hafna löngum vinnutíma í brauðstriti og
kýs fremur að nota tímann með
börnunum mínum.“
Afstaða manna og kynslóða til
vinnunnar er augljóslega mjög
mismunandi. En margir eru eitt í orði en
annað á borði. Aldraður leigubflstjóri
segist ekki skilja unga karlmenn og
afstöðu þeirra til vinnu. „Það er ekkert
til í þeirra huga sem heitir
húsbóndahollusta. “
Líkast til er skýrsla Iðntæknistofnunar
um framleiðni í atvinnulífinu skýrasta
dæmið um afstöðu íslendinga til vinnu.