Heimsmynd - 01.10.1987, Blaðsíða 122

E/saurornithoides
hefði fengið tíma til að
þróast áfram, segir Carl
Sagan, má allt eins telja
líklegt að hann hefði
getað spyrnt fótum við
framsókn spendýranna
og sjálfur fœtt af sér
tegundir sem þróuðust
til vitsmuna. Og þá
vœrum við öll saman
litlir dínósárusar.
lífsmark. Það er meira að segja ekki sann-
að ennþá að aðrar stjörnur en sólin okkar
hafi yfirleitt reikistjörnur á sporbraut um
sig — þótt fáir vísindamenn nenni lengur
að bera mikið á móti því. Hverju sætir
þessi þögn? Úr því við nýliðarnir erum
búnir að senda alls konar gaspur út í geim-
inn í hátt í öld, hlytum við þá ekki að hafa
numið einhver merki að utan á þessum
tuttugu árum og rúmlega það? Þessi þögn
hefur raunar orðið til þess að sumir vís-
indamenn og spekingar sem ekki efuðust
að ráði um tilvist lítilla grænna manna fyr-
ir fáum árum eru nú farnir að láta í ljós
vafa. Drottinn minn dýri, getur það verið
að við séum þá ein eftir allt saman? Eða
að við séum að minnsta kosti það dýrleg-
asta sem enn hefur sést undir sólunum öll-
um, sannkallaðir herrar sköpunarverks-
ins?
Þetta á allt eftir að koma í ljós. En enn
sem fyrr sakar ekki að benda á hversu
stutt við erum komin á þróunarbrautinni
— jafnvel þó við höfum svo sem ekkert að
miða okkur við. Kannski berum við bara
ekki kennsl á augljós merki um æðra líf úti
í geimnum. Kannski ET og þeir félagar
allir hafi fyrir löngu fundið upp miklu full-
komnari fjarskiptatæki en við getum enn
komist til botns í. Ætli sé líklegt að van-
þróaðir eyjaskeggjar sem berja bumbur til
að vita hvort þeir séu einir í heiminum átti
sig á talstöðvarsendingum í loftinu allt í
kringum þá?
Sumir, því alltaf er mannfólkið veikt
fyrir samsæriskenningum, halda því raun-
ar fram að vísindamennirnir sem liggja á
hleri við dyr himingeimsins hafi þegar
fengið svar; þeir hafi tekið á móti sending-
um viti borinna geimbúa og séu farnir að
fikra sig áfram með fjarskipti við þá.
Þessu sé hins vegar haldið leyndu vegna
þess að valdhafar (hvaða valdhafar?) telji
mennina ekki reiðubúna fyrir slíka upp-
ljóstrun. Það er að sönnu rétt að daginn
sem Morgunblaðið slægi geimbúum yfir
þvera forsíðuna myndi flest breytast í
heimi hér og engin leið að vita hvernig
fólk myndi bregðast við. Nærtækasta
dæmið snertir trúarbrögð heimsins. Skap-
aði guð ekki manninn í sinni mynd?
Hvernig á þá að skýra geimverur sem eiga
ekkert skylt við mannfólkið og líta út eins
og ég veit ekki hvað? Trúarbrögðin, eins
og þau þekkjast nú, myndu hugsanlega
kollvarpast að miklu leyti, sem og flest
þau heimspeki- og þjóðfélagskerfi sem við
höfum farið eftir árþúsundum saman.
(Það er raunar athyglivert að flestir vís-
indaskáldsagnahöfundar, aðrir en hörð-
ustu mílíeristarnir legga þó nokkuð þunga
áherslu á að skýra þau trúarbrögð sem
verða við lýði úti í geimnum í fjarlægri
framtíð. Alltaf verðum við að hafa eitt-
hvað til að trúa á, svo kirkjufeður þurfa
kannski ekki að hafa ýkja miklar áhyggj-
ur.)
Það má því ljóst vera að ef skilaboð hafa
borist utan úr geimnum gæti verið freist-
andi fyrir valdhafa að fara varlega í sak-
irnar áður en mannkynið verður kynnt
fyrir þeim lengra komnu. Á hinn bóginn
verður að teljast afskaplega hæpið að
þeim tækist til lengdar að halda því
leyndu. Þessar kenningar eiga því meira
skylt við trúna á hina sínálægu fljúgandi
furðuhluti en raunverulegar vangaveltur
um líf á öðrum hnöttum.
En nú er ekki vonum seinna að reyna að
komast að niðurstöðu um það hvort líf sé
yfirleitt hugsanlegt úti í geimnum — út frá
efnafræðilegum forsendum!
Jájá.
Kannski einhverjir reki upp stór augu;
að svona stór og flókin spurning sé af-
greidd jafn stuttaralega. En þetta má nú
samt sem áður kallast staðreynd. Úr því líf
gat myndast hér á jörðinni er í sjálfu sér
ekkert því til fyrirstöðu að það geti gerst
annars staðar. Lífið varð til þegar mólekúl
(samsett úr ólíkum atómum) öðluðust eft-
ir flókin efnaskipti þann hæfileika að geta
fjölgað sér. Efnin sem til þurfti eru öll til í
einni eða annarri mynd úti í geimnum,
ekki síst í halastjörnum og gríðarmiklum
þokuskýjum sem víða ku sveima eins og
vofur milli sólkerfa. Margir hafa látið sér
detta í hug að líf hafi kviknað á jörðinni
eftir árekstur við kolefnaríka halastjörnu
eða þá eftir að sólkerfið okkar átti leið um
ský af fyrrnefndu tagi. Einstaka menn
ímynda sér meira að segja að í skýjum
þessum sé vottur af lífi — það er að segja
mólekúl sem þegar kunna að fjölga sér.
Vera má að það sé full glaðbeitt kenning