Heimsmynd - 01.10.1987, Qupperneq 73

, ingu fræðslunnar þá hefur einhver hluti
hennar komist til skila. íslendingar
þekkja helstu smitleiðir en halda auk þess
að þær séu fleiri en sérfræðingar telja lík-
legar. Þá á hins vegar alveg eftir að meta
hvort öll þessi aukna þekking hafi haft
nokkur áhrif.
Vegna skorts á eldri könnunum gæfi ný
kynhegðunarkönnun engar niðurstöður
um það hvort kynhegðun íslendinga hefði
breyst í kjölfar eyðniumræðunnar, en ef
rétt væri að staðið mætti að minnsta kosti
sjá hver fylgni yrði á milli þekkingar á
eyðni og breytni í kynlífi. Athugun á kyn-
hegðun Islendinga eftir að eyðni komst til
tals hefur hins vegar enn ekki verið gerð
og óljóst er hvenær af henni verður. Flest-
ir viðmælenda HEIMSMYNDAR voru
þó þeirrar skoðunar að þekkingarskortur
á kynvenjum íslendinga væri mjög alvar-
legur, en svo virðist sem að skort hafi fjár-
magn og framtakssemi til að gera gang-
skör að þessum málum. Fyrir einu og
hálfu ári komu fram hugmyndir um að slík
könnun yrði gerð en ljóst var að hún yrði
talsvert dýr.
Ýmis tákn má þó túlka varðandi áhrif
eyðniumræðunnar á breytni fólks. í fyrsta
lagi er þess að geta að sala á smokkum
’ jókst mikið í kjölfar áróðursins í vetur.
Hjá einum stærsta smokkainnflytjandan-
um hér á landi fengust þær upplýsingar að
á fyrstu þremur mánuðum þessa árs hafi
selst jafn mikið af smokkum og allt árið í
fyrra. Að vísu var bent á að útsölustöðum
hefði fjölgað mikið þannig að óvíst væri
hvort mikill hluti þessa magns hefði selst
vegna aukinnar eftirspurnar neytenda eða
hvort eftirspurn hafi loks verið svalað.
Smokkar fást nú meðal annars í mörgum
kjörbúðum og í lyfjaverslunum hefur
einnig orðið vart við umtalsverða sölu-
aukningu. „Salan þrefaldaðist hjá okkur
fyrstu mánuði ársins miðað við árið á und-
an, en mér virðist þó að þetta hafi aðeins
dregist saman að undanförnu,“ sagði af-
greiðslustúlka í einu apóteki í Reykjavík.
„Engu að síður seljum við miklu meira af
smokkum en áður og það er líka áberandi
hvað fólk er ófeimnara við að spyrja um
þessa vöru.“
Aukin sala á smokkum gefur vissulega
til kynna að áróðurinn hafi haft einhver
áhrif, en út frá henni er þó ómögulegt að
gera sér grein fyrir því hvað smokkanotk-
un eða almenn varkárni í kynlífi er mikil.
Þannig lét dyravörður á einu öldurhúsi
borgarinnar svo um mælt að sér virtist
kynferðishegðun gestanna ekki hafa
breyst. „Lauslæti hefur ekki minnkað,"
fullyrti hann. „Það er jafn mikið um það
nú og áður að fólk sé að para sig hér inni. “
Á þessum tiltekna stað voru ekki seldar
verjur og er sömu sögu að segja af mörg-
um vínveitingahúsum. Leigubílstjóri sem
HEIMSMYND ræddi við tók í sama
streng og dyravörðurinn. „Mér finnst að
maður sé alltaf að keyra svipuðu fólki sem
hegðar sér svipað."
Þessi álit eru að sjálfsögðu aðeins byggð
á tilfinningu en ein athyglisverðasta at-
hugun sem gerð hefur verið á þessum mál-
um er rannsóknaverkefni sem nemendur í
félagsfræði í Menntaskólanum í Reykja-
vík unnu undir stjórn kennara síns, Krist-
ins Einarssonar. Verkefnið hét „Könnun
á eyðni“, en þar voru lagðir spurningalist-
ar fyrir 160 nemendur skólans á aldrinum
16 ára til tvítugs. Helstu niðurstöður voru
á þá leið að hópurinn var mjög meðvitað-
ur um eyðni en það kom ekki fram í því að
fólk lifði breyttu kynlífi. Þannig voru rúm-
lega 16 prósent aðspurðra flokkaðir í
áhættuhóp, en þeir skiptu þá oft um
maka, notuðu ekki getnaðarvarnir, sváfu
hjá við fyrstu kynni og svo framvegis.
„Það kom mjög vel fram í könnuninni að
það er eitt að fræða og annað að breyta
hegðun," sagði Kristinn Einarsson þegar
framhald á bls. 137
HEIMSMYND 73
BÖRKUR ARNARSON