Heimsmynd - 01.10.1987, Síða 86

LEIKLIST
EFTIR ILLUGA JÖKULSSON
Vðkvæm en með
bein í nefinu!
Hanna María Karlsdóttir einn af máttarstólpum
Leikfélags Reykjavíkur, tekst hvort tveggja, að vera
góð manneskja og mikill listamaður . . .
Upp úr 1960 var táningsstúlka suður
með sjó sem lét sig dreyma um að verða
leikkona, jafnvel mikil kvikmynda-
stjarna. Þegar hún fór í bíóið í heimabæ
sínum, Keflavík, sat hún oft gráti nær úti í
sal og lifði sig inn í ævintýri fallega fólksins
á hvíta tjaldinu; fór svo heim til sín, á
óbrotið íslenskt alþýðuheimili, og lék sen-
ur úr myndinni sem hún hafði verið að
horfa á þegar enginn sá til, lék þær af mik-
illi innlifun en tómu vonleysi. Hún vissi
fullvel að hún yrði aldrei leikkona. Hún
var svo ljót! Hún var með rautt hár og
hræðilega skakkar tennur, hún var
rengluleg í vexti og líktist ekki hið minnsta
stjörnunum í Hollywood. Fram að því
hafði hún aðallega getið sér orð sem
Chaplin í sumarbúðum skátanna en
lengra myndi hún aldrei ná. Núna, rúm-
um tuttugu árum síðar, er Hanna María
Karlsdóttir að vísu enn ekki orðin stjarna í
Hollywood en hún er hins vegar betri leik-
kona en þær flestar.
Það eru níu ár síðan hún lauk leiklistar-
námi, þá tæplega þrítug, og búin að upp-
lifa sitt af hverju. Fljótlega eftir að hún út-
skrifaðist var henni boðinn fastur samn-
ingur hjá Leikfélagi Reykjavíkur og þar
hefur hún verið síðan, leikið hverja stór-
rulluna á fætur annarri og iðulega stolið
senunni í smærri hlutverkunum. Hún telst
núorðið í hópi máttarstólpa Leikfélagsins
og segist hæstánægð þar; henni lætur best
að vinna með samstíga og samhentum
hópi og kann vel við sig í vinalegu örygg-
inu í Iðnó. Það þýðir þó ekki að hún sé
ekki djarfur listamaður; efist einhver um
það þarf ekki annað en minna á frammi-
stöðu hennar sem ballerínan sem árin eru
farin að færast yfir í Brosi úr djúpinu eftir
Lars Norén, eða hlutverk hennar í frægu
nýársleikriti sjónvarpsins, eftir Nínu
Björk Árnadóttur, en viðtökurnar við því
verki voru svo svæsnar að Hanna María
fór með veggjum vikum saman og setti
upp sólgleraugu í hvert sinn sem hún hætti
sér út fyrir hússins dyr.
Hún er viðkvæm, en með bein í nefinu.
Hana er, þykist ég vita, gott að eiga að
vini. Ég hugsa líka að ef hún stæði frammi
fyrir þeirri fástísku spurningu hvort hún
vildi heldur vera góð manneskja eða mik-
ill listamaður myndi hún hiklaust velja hið
fyrrnefnda. En henni tekst hvort tveggja.
Hún hefur aldrei látið taka við sig viðtal
áður. „Ég hef ekkert að segja,“ segir hún
af meiri alvöru en fólk leggur oftastnær í
þessi orð. „Ég átti yndislega æsku; hvað er
til dæmis meira um það að segja?“ Ég bað
samt um meira.
„Ég fæddist í hjónarúminu hjá mömmu
og pabba á Vesturbraut í Keflavík 19. nóv-
ember 1948; þetta var rétt hjá slippnum og
gatan náði lengst út á skaga svo þarna var
mikil víðátta að leika sér í: móar og tún og
engi og svínabú rétt hjá, hæsnabú líka, og
svo náttúrlega slippurinn. Ég var yngst af
þremur alsystkinum; það var sautján ára
aldursmunur á pabba og mömmu og fyrir
átti hann þrjú börn. Pabbi dó í fyrra, þá
níutíu og eins árs unglingur svo ég fékk
sem betur fer að njóta hans lengi. Hann
var yndislegur kall; hann var uppáhaldið
mitt og ég var uppáhaldið hans. Samt var
ég algjör frekjudós þegar ég var krakki; ég
sagði til dæmis aldrei: „Má ég?“ heldur
86 HEIMSMYND
BRAGI Þ. JÓSEFSSON