Íþróttablaðið - 01.05.1978, Side 81

breytingar kæmu fram. Einnig var fylgst
með öndunartíðni. Auk þeirra mælinga er
beint lutu að þrekmælingunum sjálfum
voru gerðar einfaldar mælingar á öndunar-
færum áður en áreynsla hófst. Við þær at-
huganir var notaður öndunarmælir (Bern-
stein) sem mælir loftstærð lungna (vital
capacity), sem er munurinn á því magni
lofts sem lungun rúma við dýpstu innöndun
og mestu útöndun. Hámarkshraði lofts um
öndunarvegi var einnig mældur með því að
láta viðkomandi blása í flæðismæli (peak
flow meter) af öllum kröftum.
Rannsóknarefnið
Þær þrekmælingar sem hér er greint frá,
og fram fóru á umræddu tímabili, ná til 137
íþróttamanna. Þeir skiptast eftir íþrótta-
greinum í 82 knattspymumenn á aldrinum
11-31 árs, 37 handknattleiksmenn 18-30 ára
og 18 hlaupara 15-32 ára. Nánar er greint
frá tveim fyrri hópunum í töflu 1 og þriðja
hópnum í töflu 2, og má þar sjá fjölda í
hverjum aldurshópi ásamt hæð og þyngd.
Aðeins 3 konur, allar hlauparar, voru í
hópnum.
Knattspyrnumennirnir voru aðallega úr
tveimur knattspyrnufélögum í Reykjavík og
nágrenni, allt frá 5. flokki upp í meistara-
flokk. Handknattleiksmennirnir voru allir í
meistaraflokki og nokkrir þeirra einnig í
landsliði. Hér var því um íþróttamenn í all-
góðri þjálfun að ræða, a.m.k. á íslenskan
mælikvarða. Eftirtektarvert er, að þeir
unglingar er skipa 16 ára aldursflokkinn eru
óvenju stórvaxnir svo sem meðaltöl hæðar
og þyngdar gefa til kynna, en þau eru all-
miklu hærri en meðalgildi þessa aldursfloks
(óbirtar rannsóknir).
Hlaupararnir skiptust í spretthlaupara,
millihlaupara, millilanghlaupara og lang-
hlaupara, eins og fram kemur í töflu 2. Að
minnsta kosti 10 af þessum 18 hlaupurum
voru í allgóðri þjálfun, þegar prófun fór
fram. Til marks um þjálfun þeirra má hafa
að algengt var, að hlauparar í millivega-
lengdum hlypu 100 km á viku.
Niðurstöður
í töflu 1 eru, auk þyngdar- og hæðar-
mælingar, birtar niðurstöður þeirra athug-
ana er gerðar voru á starfsemi öndunarfæra
handknattleiks- og knattspyrnumanna.
Mælingar á loftstærð lungna (FVC) leiddu í
ljós, að ekki er marktækur munur á meðal-
tölum hjá íþróttamönnum og þeim, sem
ekki stunda íþróttir (óbirtar niðurstöður).
Ef litið er á einstakar niðurstöður þessara
mælinga kemur í ljós að hæsta gildi FVC er
8.43 lítrar. Mældist það hjá 21 árs gömlum
handknattleiksmanni, og mun vera meðal
hæstu gilda sem mælst hafa (Ástrand og
Rodahl 1970 (2), Wilmore og Haskel 1972
(9). Tafla 2 sýnir niðurstöður um hlaupara.
Athyglisvert er að tvítugir hlauparar hafa
lægri FVC gildi en þau lægstu, sem mældust
hjá handknattleiks- og knattspyrnumönn-
unum. Loftflæðishraði er innan eðlilegra
marka bæði í töflu 1 og töflu 2.
Tafla 3 sýnir hjartsláttarhraða við mesta
álag hjá handknattleiks- og knattspyrnu-
mönnum. Tölurnar benda eindregið til þess
að fullt álag hafi náðst í flestum tilvikum.
Þetta er mjög mikilvægt atriði og raunar
skilyrði þess að hægt sé að leggja niður-
stöðurnar til grundvallar mati á þreki ein-
staklinga. í sömu töflu má sjá súrefnis-
neyslu þessara hópa, bæði sem heildar-
TAFLA 1
11 ( 11,6) 8 39,1 ( 30,5- -53,0) 148,6 ( 140,5 -164,07 3,36 ( 2,50- -5,02) 374 ( 280-4 80)
12 ( 12,5) 9 42,2 ( 34,5- -47,5) 154,7 ( 145,5 -164,0 7 3,08 ( 2,80- -3,49) 371 ( 295-420)
13 ( 13,6) 6 46,3 ( 37,0- -62,5) 157,4 ( 146,0- 177,5) 3,36 ( 3,04- -4,93) 468 ( 400-575)
14 ( 14,4) 5 53,1 ( 43,5- -60,0) 169,0 ( 157,0- 176,0 7 4,04 ( 3,04- -4,697 462 ( 400-550)
15 ( 15,5) 6 60,7 ( 46,5- -76,5) 173,5 ( 160,0- 181,5) 4,53 ( 3,78- -5,29) 506 ( 450-610)
16 ( 16,6) 4 74,1 ( 68,5- -81,0) 183,3 ( 182,5- 184,57 5,61 ( 5,26- -5,92) 556 ( 4y5-605)
17 ( 17,6) 10 70,5 ( 59,5- -83,5) 181,8 ( 168,5- 195,0) 5,30 ( 4,45- -6,22) 545 ( 475-600)
18 ( 18,6) 8 68,1 ( 58,0- -76,5) 177,4 ( 168,0- 185,07 5,31 ( 4,21- -6,83) 590 ( 500-655)
19 ( 19,2) 5 68,9 ( 61,5- -72,07 181,7 ( 176,0- 191,57 5,52 ( 4,62- -6,067 555 ( 480-6 35)
20 ( 20,3) 6 75,1 ( 66,0- -83,5) 181,6 ( 177,5- 183,57 5,90 ( 5,12- -6,93) 528 ( 475-570)
21 ( 21,4) 11 76,1 ( 65,5- -94,0 7 182,9 ( 170,5- 195,0) 6,00 ( 4,93- -8,48) 594 ( 485-690)
22 ( 22,6) 9 77,5 ( 70,5- -94,5) 181,8 ( 177,5- 191,07 6,05 ( 4,69- -7,09) 6 37 ( 545-715)
23 ( 23,3) 7 79,2 ( 70,5- -90,0) 183,6 ( 172,0- 190,57 5,94 ( 5,15- -6,74) 610 ( 550-710)
24 ( 24,4) 12 74,5 ( 66,0- -87,5) 180,5 ( 172,0- 188,5) 5,58 ( 4,50- -6,35) 602 ( 520-670)
25 ( 25,1) 3 81,2 ( 79,0- -84,5) 183,7 ( 181,5- 187,07 5,79 ( 5,46- -6,117 623 ( 580-665)
26 ( 26,4) 4 82,4 ( 76,0- -90,5) 182,6 ( 176,0- 187,07 6,44 ( 5,95- -6,93) 618 ( 570-750)
27 1 86,5 191,5 5,97 645
28 ( 28,4) 2 78,5 ( 72,0- -85,0) 176,3 ( 175,0- 177,57 5,52 ( 5,48- -5,56) 585 ( 550-620)
30 1 79,0 184,0 5,43 605
31 2 83,3 ( 81,5- 85,0) 182,0 ( 174,5- 189,5) 5,52 ( 5,48- 5,56) 583 ( 575-590)
81