Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1977, Blaðsíða 98

96 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
vikagreiningu á þessum tölum, fundu þeir, að
víxláhrif á milli föður og bús og föður og
árstíma voru hverfandi, og er það bending
um, að víxláhrif milli erfða- og umhverfis-
áhrifa hafi engin umtalsverð áhrif.
Van Vleck (1963) gerði mjög umfangs-
mikla rannsókn á víxláhrifum erfða- og um-
hverfisáhrifa í dreifðum afkvæmarannsókn-
um eftir upplýsingum um kýr á Friesiankyni
í New-York-ríki. Notaði hann erfðafylgnina
til að meta víxláhrifin. Var hún alveg um
1.0 milli dóma við mishá búsmeðaltöl. Aftur
á móti reyndist arfgengi við lægsta búsmeðal-
tal allmiklu lægra. Hann ályktar þess vegna,
að enda þótt afkvæmadómur á búum, þar
sem afurðir eru mjög lágar, sé ekki eins
öruggur við sama dætrafjölda, beri samt skil-
yrðislaust að nota kýr frá öllum búum við
afkvæmadóminn. Væri kúnum frá afurða-
minnstu búunum sleppt, jafngilti það því, að
færri naut væru afkvæmadæmd árlega, en
það hefur miklu neikvæðari afleiðingar en
aðeins lækkað öryggi.
Til að meta öryggi dreifðra afkvæmarann-
sókna notuðu Bereskin og Lush (1965)
afurðatölur úr skýrslum í Iowa-ríki. Ef dreif-
ing dætranna á bú var jöfn og tilviljunar-
kennd, fékkst í dreifðum afkvæmarannsókn-
um það öryggi, sem vænta átti eftir þekk-
ingu á erfðastuðlunum. I þeim dæmum, þeg-
ar margar dætur nautsins voru á sama búi,
virtust afmr á móti koma til sögu sameigin-
leg umhverfisáhrif hjá þessum gripum, sem
drógu úr öryggi afkvæmadómsins.
McDaniel og Corley (1967) báru saman
afkvæmahópa undan 40 Friesian-nautum í
Bandaríkjunum, sem átm dætur dreifðar á
bú með mjög misháar afurðir. I þessari rann-
sókn voru einvörðungu naut, sem áttu geysi-
stóra afkvæmahópa. Þeir fundu mjög háa
erfðafylgni (0.88—0.96) milli dóma við mis-
háar afurðir. Þannig virtust umhverfisáhrifin
vera hverfandi á afkvæmadóminn, þegar hann
var reistur á frávikum frá búsmeðaltáli.
Freeman (1967) segir frá tilraun, sem gerð
var með dætrahópa undan nautum af Jersey-
kyni í Bandaríkjunum. Hópunum var skipt
í tvennt, og var annar hlutinn fóðraður á
blönduðu fóðri með mikilli kjarnfóðurgjöf,
en hinn á gróffóðri eingöngu. I þessari tilraun
voru dætur undan nauti frá Nýja-Sjálandi
afurðamestar, þegar fóðrað var á gróffóðri
einu sér, en þær voru lægstar, þegar saman-
burður var gerður á þeim gripum, sem
fóðraðir voru á blönduðu fóðri. A Nýja-Sjá-
landi er mjólkurframleiðsla byggð nær al-
gerlega á grasi og þess vegna líklegt, að þar
hafi válizt út einstaklingar, sem hafi hæfi-
leika til að éta og nýta mikið af gróffóðri
miðað við stærð. Mjög líka tilraun gerði
Richardson et al. (1971), einnig með kýr
af Jersey-kyni. I þeirri tilraun voru þrjú naut,
sem breyttu verulega um röð við ólíka fóðr-
un. Eitt þeirra var frá Nýja-Sjálandi, og kom
það mun framar í röðina, þegar dæturnar voru
dæmdar við heyfóðrun eingöngu. Þeir álykta
út frá þessari tilraun, að séu einhver víx:l-
áhrif milli fóðrunar og erfðaeðlis, sé örugg-
ast að fara eftir dreifðum afkvæma rann-
sóknum, því að einmitt þá sé tryggt, að
gripirnir séu dæmdir við þær aðstæður, sem
nota á þá við.
Mao og Burnside (1969) könnuðu víxl-
áhrif milli nauta annars vegar og margs konar
flokkunar umhverfisáhrifa hins vegar fyrir
afurðatölur frá Kanada. Einu marktæku víxl-
áhrifin, sem þeir fundu, voru milli kjarn-
fóðurgjafar að sumrinu og nauta. Erfðafylgn-
in milli afkvæmadóma á búum, þar sem
kjarnfóður var ekki gefið að sumrinu, og
dóma á búum, þar sem gefið var mikið kjarn-
fóður var aðeins 0.54.
Eftir þeim erlendu rannsóknum, sem hér
hefur verið greint frá, virðist mega álykta,