Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1977, Blaðsíða 60

58 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
7. Tafla. Metin frávik fyrir aldursflokka.
Table 7. Constants for effect of age.
Aldur, ár Fjöldi Kg mjólk Kg mjólkurfita- Eituprósenta Hæsta dagsnyt kg
Age, year No. of Milk yield kg milk fat yield Fat percentage Maximum daily yield
Observations kg kg
3 5341 -519+10 -19.5±0.4 0.058±0.005 -2.3810.05
4 4860 -132±10 - 3.6±0.4 0.051±0.005 -0.6510.05
5 3845 102±11 5.4±0.5 0.029±0.006 0.4410.05
6 3076 196±12 7.4±0.5 .-0.022±0.006 0.9110.06
7 2302 200±14 7.110.6 -0.029±0.006 0.9910.06
>8 5595 153+10 3.210.4 . -0.087±0.005 0,7010.05
á meðaltali fleiri mjólkurskeiða. Þess vegna
verður erfitt að fullyrða með vissu, hvor að-
ferðin gefi réttara mat.
Auk framanskráðra skekkjuvalda er rétt
að benda á, að við notkun aðferðar a. hafa
erfðaáhrif í stofninum áhrif á matið. Ef
gert er ráð fyrir, að um erfðaframför sé að
ræða í stofninum, vegur hún til að bæta
yngstu kýrnar og vegur þannig á móti förg-
unaráhrifunum.
Síðusm ár er farið að meta aldursáhrifin
með aðferð, sem byggist á líkindahámörkum.
Þessi aðferð tekur tillit til þess, að allt úrval
sé gert með vissri skekkju. Henderson
(1949) sýndi fram á, að með þeirri aðferð
ætti að fást óskekkt mat.
Miller et. al. (1966), sem báru þessa að-
ferð saman við áðurnefndar tvær aðferðir við
rannsóknir í Bandaríkjunum, fundu, að
stuðlar metnir með aðferð a. voru líkari þeim
stuðlum, sem fundnir voru með líkindahá-
mörkum, en stuðlar fundnir með aðferð b.
I þessum gögnum er eðlilegast að beita
aðferð a. Leiða má að því rök, að þeirra
skekkjuáhrifa, sem að framan eru talin, gæti
minna í þessum gögnum en í mörgum er-
lendum rannsóknum. Hér á landi er fremur
lítið um, að ungum kúm sé fargað, hjá því
sem víða gerist erlendis. Þeim kúm, sem
falla ungar, er ekki einvörðungu fargað vegna
afurðatregu, heldur einnig vegna ófrjósemi,
júgurbólgu og annarra sjúkdóma. Þessirþætt-
ir geta að vísu verið tengdir afurðum, en um
það finnast engar rannsóknir á íslenzkum
kúm. Þá virðist mega álykta út frá niðurstöð-
um útreikninga á kynbótaeinkunnum nauta
(Jón Viðar Jónmundsson, 1975), að ekki
séu líkur á verulegri skekkju í mati á aldurs-
áhrifum vegna erfðaframfarar.
I 7. töflu eru sýndir þeir stuðlar, sem
fundust fyrir áhrif aldurs.
Hámarksafurðum ná kýrnar við sex til
sjö ára aldur. Aldursáhrif þau, sem hér fund-
ust, eru heldur minni en Magnús B. JÓNSSON
(1968) fann í sinni rannsókn, en hann fann
hæstar afurðir hjá kúm við sjö til tíu ára
aldur.
I erlendum rannsóknum, t. d. í Noregi
(Syrstad, 1965), Kanada (Gravir og
Hickman, 1966) og Bandaríkjunum (Mill-
er et.al., 1966, Miller, 1973), er fundið,
að hámarksafurðir nást við sex til níu ára
aldur. Þau aldursáhrif, sem fundust í þessum
erlendu rannsóknum, eru afmr á móti hlut-
fallslega heldur minni en hér fannst.
Fýrir mjólkurfitu fundust mjög áþekk
aldursáhrif og fyrir mjólkurmagn, sem er
eðlilegt vegna þess, að mjólkurmagnið ræður
miklu um magn mjólkurfitu.
Fundið er, að yngsm kýrnar hafa hæstu
fituprósenm, og fer fimprósenta síðan nokk-
uð jafnlækkandi eftir því, sem kýrnar verða
éldri. Aldursáhrif fyrir þennan eiginleika em
þó lítil. Magnús B. JÓNSSON fann í sinni