Ljósmæðrablaðið - dec 2020, Qupperneq 43

43
Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins og Embætti
landlæknis. Á heilsuvera.is geta konur skráð sig
inn með rafrænum skilríkjum og sett sig í sam-
band við heilbrigðisstarfsmenn heilsugæslunnar,
nálgast upplýsingar um eigin bólusetningar, sam-
skipti, lyfseðla og sjúkraskrá, t.d. mæðraskoðanir
á meðgöngu. Á síðunni er einnig hægt að finna
ýmislegt gagnlegt lesefni sem tengist meðgöngu
og fæðingu, t.d. um tvíburameðgöngu, næringu
verðandi tvíburamæðra og fósturþroska tvíbura
(Margrét Héðinsdóttir, Sesselja Guðmundsdóttir og
Sveinbjörn Kristjánsson, 2014).
Lokaorð
Greinilegt er að ljósmæður þurfa að hafa í huga
marga þætti sem geta haft áhrif á andlega líðan tví-
buramæðra. Í þessari fræðilegu samantekt fundust
ekki mælitæki eða aðferðir sem hafa verið þróuð til
að skima fyrir einkennum kvíða og þunglyndis hjá
þessum tiltekna hópi kvenna og því er einungis
hægt að styðjast við mælitæki sem ætluð eru öllum
konum í meðgönguvernd. Í henni er mikilvægt að
huga að öllum þeim líkamlegu fylgikvillum sem upp
geta komið hjá barnshafandi konum og börnum
þeirra, veita góðar upplýsingar og stuðning. Með
því að skima fyrir andlegri vanlíðan hjá öllum kon-
um á tvíburameðgöngu er hægt að greina snemma
einkenni kvíða og þunglyndis og huga að viðeig-
andi meðferðarúrræðum og veita aukinn stuðning
í meðgönguverndinni.
Heimildaskrá
Benute, G. R. G., Nozzella, D. C. R., Prohaska, C., Liao, A., de
Lucia, M. C. S. og Zugaib, M. (2013). Twin pregnancies:
evaluation of major depression, stress, and social supp-
ort. Twin Research and Human Genetics, 16(2), 629–633.
doi:10.1017/thg.2012.153
Bricker, L. (2014). Optimal antenatal care for twin and trip-
let pregnancy: the evidence base. Best Practice & Rese-
arch Clinical Obstetrics & Gynaecology, 28(2), 305–317.
doi:10.1016/j.bpobgyn.2013.12.006
Bryan, E. (2002). Educating families, before, during and after
a multiple birth. Seminars in ‚ Neonatology, 7(3), 241–
246. doi:10.1053/siny.2002.0111
Bryan, E. (2005). Psychological aspects of prenatal diagnosis
and its implications in multiple pregnancies. Prenatal Di-
agnosis, 25(9), 827–834. doi:10.1002/pd.1270
Chasen, S. T. og Chervenak, F. A. (2017). Twin pregnancy:
Prenatal issues. Í T. Post (ritstjóri), UpToDate. Waltham,
MA.: UpToDate
Choi, Y., Bishai, D. og Minkovitz, C. S. (2009). Multiple births
are a risk factor for postpartum maternal depressive
symptoms. Pediatrics, 123(4), 1147-1154. doi:10.1542/
peds.2008-1619
Damato, E. G. (2004). Prenatal attachment and other
correlates of postnatal maternal attachment to twins.
Advances in Neonatal Care, 4(5), 274-291. doi:10.1016/j.
adnc.2004.07.005
Denton, J. og O B́rien, W. (2017). Multiple pregnancy. Í S.
Macdonald og G. Johnson (ritstjórar), Mayes ́Midwifery
(15. útgáfa) (bls. 965-978). Edinburgh: Elsevier.
Elster, N. (2000). Less is more: the risks of multiple births.
Fertility and Sterility, 74(4), 617–623. doi:10.1016/s0015-
0282(00)00713-5
Heilsugæslan. (2016). Vinnuleiðbeiningar um mæðravernd
í tvíburameðgöngu. Sótt af https://www.heilsugaeslan.
is/library/Files/Frodleiksmolar- 2016/Tv%C3%ADbura-
me%C3%B0ganga%20Vinnulei%C3%B0beiningar%20
um%20m%C3%A6 %C3%B0ravernd%202016.pdf
Karítas Ívarsdóttir, Ragnheiður Bachmann og Ingibjörg Eiríks-
dóttir. (2016). Tvíburameðganga. [Rafrænn bæklingur].
Reykjavík: Mæðravernd þróunarsviðs Heilsugæslu höfuð-
borgarsvæðisins.
Klock, S. C. (2004). Psychological adjustment to twins after
infertility. Best Practice & Research Clinical Obstetrics
& Gynaecology, 18(4), 645-656. doi:10.1016/j.bpobg-
yn.2004.04.015
Margrét Héðinsdóttir, Sesselja Guðmundsdóttir og Svein-
björn Kristjánsson (ritstjórar). (2014). Heilsuvera.is. Sótt af
https://www.heilsuvera.is/um-vefinn/
Medforth, J., Ball, L., Walker, A., Battersby, S. og Stables, S.
(2017). Oxford handbook of midwifery (3. útgáfa). Oxford:
Oxford University Press.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE).
(2019). Twin and triplet pregnancy. NICE guideline
[NG137]. Sótt af https://www.nice.org.uk/guidance/
ng137/chapter/Recommendations#planning-birth-in-
formation- and-support
Tendais, I. og Figueiredo, B. (2016). Parents’ anxiety and
depression symptoms after successful infertility treat-
ment and spontaneous conception: does singleton/twin
pregnancy matter? Human Reproduction, 31(10), 2303-
2312. doi:10.1093/humrep/dew212
van den Akker, O., Postavaru, G.-I. og Purewal, S. (2016). Ma-
ternal psychosocial consequences of twins and multiple
births following assisted and natural conception: a meta-
-analysis. Reproductive BioMedicine Online, 33(1), 1–14.
doi:10.1016/j.rbmo.2016.04.009
Vilska, S., Unkila-Kallio, L., Punamäki, R.-L., Poikkeus, P., Repok-
ari, L., Sinkkonen, J., . . . Tulppala, M. (2009). Mental health
of mothers and fathers of twins conceived via assisted
reproduction treatment: a 1-year prospective study.
Human Reproduction, 24(2), 367-377. doi:10.1093/
humrep/den427
Wenze, S. J. og Battle, C. L. (2018). Perinatal mental health
treatment needs, preferences, and barriers in parents of
multiples. Journal of Psychiatric Practice, 24(3), 158-168.
doi:10.1097/pra.0000000000000299