Bændablaðið - 08.10.2020, Side 49

Bændablaðið | Fimmtudagur 8. október 2020 49
þeirra og varpárangur er
betri innan varins æðar-
varps en á óvörðum
svæð um. Enn fremur
eru vísbendingar þess
eðlis að stór þétt kríu-
vörp hafi fyrst orðið til
í kjölfar æðarræktar á
vörðu m svæðum hennar.
Hið eina neikvæða fyrir
kríur í gegnum tíð-
ina hefur verið að þar
hefur oft verið stunduð
tínsla á kríueggjum, og
stundum í svo miklu
magni að sumir viðmæl-
enda okkar hafi talið eftir á að sú
tínsla hafi valdið hruni í fjölda kría
í vörpum sínum. Þessi hefð virðist
þó að miklu leyti vera að leggjast af.
„Hugaður hetjufugl“
Það kemur ekki sérstaklega á óvart
að æðarbændur hafa mjög jákvæða
afstöðu til kría í varpi sínu, og vilja
langflestir fá fleiri kríur til sín.
Enda er það svo að kríur taka þátt
í vörnum æðarvarps með árásum
sínum á afræningja, þótt flestir séu
sammála um það að hún hreki ekki
burt mink eða ref. Æðarbændur eru
þó almennt sammála um að krían sé
viðvörunarbjallan þeirra. Þeir geta
séð af hegðun hennar hvaða afræn-
ingi er mættur og í tilfelli refs og
minks nákvæma staðsetningu hans.
Þyrillinn, eða trektin, sem kríuger
myndar yfir mink og ref, vísar svo
nákvæmlega á þá að æðarbóndi
sagði að hann gæti skotið blindandi
á ref með því að miða neðst í trekt-
ina. Einn galla hefur þó krían sem
aðstoð við varnir, og það er að hún
mætir helst til seint. Æðarvarp er
iðulega hafið í kringum 10. maí en
sjaldgæft er að krían sé orpin fyrr en
í lok maí eða byrjun júní.
Tengsl æðarbænda við náttúruna
Fáir eyða jafn miklum tíma út í nátt-
úrunni og æðarbændur á vorin við
vöktun varpa sinna, sem óneitanlega
leiðir til tengslamyndunar við æðar-
fuglinn, afræningjana og náttúruna
almennt. Tengsl æðarbænda eru hins
vegar flóknari en svo að segja megi
að viðhorf þeirra til hennar mótist af
einhverjum einum þætti. Sem dæmi
væri það ekki órökrétt tilgáta að ætla
æðarbændum að vera í nöp við varga
í réttu hlutfalli við skaðsemi þeirra
fyrir æðarvarpið. Niðurstöður rann-
sóknanna styðja það hins vegar ekki.
Þvert á móti, benda þær til þess að
æðarbændur hafi frekar jákvæð
viðhorf til refs og hrafns þrátt fyrir
gríðarlega fyrirhöfn þeirra að verja
vörp fyrir þeim fyrrnefnda. Hrafni
og ref fylgdu (í viðtölunum) oftar en
ekki lýsingarorðin, „skemmtilegur,
klókur, stórkostlegur“ ólíkt máfi
og mink sem fylgdu lýsingarorðin
„leiðinlegur“ og „grimmur“. Þessi
tengsl þurfa þó frekari rannsókna
við.
Lokaorð
Meginniðurstaða rannsóknanna er
að kríum vegni betur innan varinna
æðarvarpa og þar með að æðarækt sé
mikilvægur þáttur í verndun hennar
á Íslandi. Krían hefur átt undir högg
að sækja á síðustu og verstu árum
hamfarahlýnunar með sveiflum á
fæðustofnum hennar eins og sand-
síli. Ef æðarrækt hnignar, t.a.m
vegna ástands markaða, og vörðum
æðarvörpum fækkar má búast við
verri afkomu kríu í kjölfarið. Því er
æðarrækt ekki aðeins mikilvæg fyrir
afkomu æðarfugla, heldur einnig
kríu, og mögulega fjölda annarra
fuglategunda, en það á enn eftir að
rannsaka.
Höfundar:
Dr. Catherine Chambers,
Eliza Jane-Morin,
Dr Freydís Vigfúsdóttir,
Hjörleifur Finnsson,
Sigurlaug Sigurðardóttir.
Höfundar vilja þakka öllum
sem tóku þátt í rannsókninni,
þeim sem lögðu henni lið,
Guðrúnu Gauksdóttur og
Æðarræktarfélagi Íslands
fyrir samvinnuna.
Kríur taka þátt í vörnum æðarvarps með árásum sínum á afræningja, þótt
flestir séu sammála um það að hún hreki ekki burt mink eða ref.
Mælitæki vísindamanna við kríuhreiður.
Kurlari sem tekur allt að 25 cm sver tré
25 cm (90hp+) traktor RPM 1000 Kr. 995.000 + vsk
17,8 cm (50hp+) traktor RPM 540 Kr. 745.000 + vsk
10 cm (20hp+) traktor RPM 540 Kr. 425.000 + vsk
Allir kurlarar eru með vökvastýrðri innmötun. (Aflþörf).
Verð gildir í október 2020.
Hnífatætarar
230 cm (70hp+) cat2 Kr. 525.000 + vsk
200 cm (50hp+) cat2 Kr. 495.000 + vsk
180 cm (40hp+) cat1 Kr. 305.000 + vsk
150 cm (30hp+) cat1 Kr. 285.000 + vsk
Steypuhrærivél
Við sendum í einum grænum Vökvadrifin skófla Kr. 475.000 + vsk
Harðskafi www.hardskafi.is - sala@hardskafi.is - Sími 896 5486
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. - Hyrjarhöfða 8. - 110 Reykjavík
Sími 577-1090 - www.vikurvagnar.is - sala@vikurvagnar.is
Mikið úrval varahluta í Ifor Williams
og allar aðrar gerðir af kerrum,
ásamt úrvals viðgerðarþjónustu
Kerrur
frá Ifor Williams
í öllum stærðum
og útfærslum
Íslensk framleiðsla
á Bílskúrs- og Iðnaðarhurðum
564-0013 | 865-1237
Mótorar og varahlutir á lager
Hröð og góð þjónusta
Dreifingaraðili BRIGGS & STRATTON
á ÍSLANDI
MHG Verslun ehf | Víkurhvarf 8 | 203 Kópavogi
Sími 544-4656 | www.mhg.is