Bændablaðið - 08.10.2020, Qupperneq 58

Bændablaðið | Fimmtudagur 8. október 202058
BÆKUR& MENNING
„Hella – þorp
í þjóðbraut“
Bókin „Hella - þorp í þjóðbraut“
sem Ingibjörg Ólafsdóttir hefur
tekið saman er nú í lokafrágangi
og gert er ráð fyrir að hún fari í
sölu síðar í mánuðinum.
Í bókinni er rakin saga þeirra
er fyrstir bjuggu í þorpinu, fyrstu
húsum gerð nokkur skil sem og
sögu jarðanna er Hella byggist
úr. Að auki er nokkuð fjallað um
sögu Rangárvallahrepps en Hella
tilheyrði honum allt til ársins
2002.
„Auk sagnfræðilegrar yfir-
ferðar byggir bókin um margt
á frásögnum heimamanna, sem
ljá henni litbrigði. Bókina prýða
meira en tvö þúsund myndir sem
safnað hefur verið úr ýmsum
áttum, jafn frá einstaklingum og
úr stærri söfnum. Um tvö hund-
ruð myndir koma úr safni þeirra
Stolzenwald-feðga sem tóku mikið
af myndum á Hellu á sinni tíð“, segir
m.a. í tilkynningu vegna útgáfu bók-
arinnar. Hægt er að panta bókina á
heimasíðu Rangárþings ytra og eru
allir áhugasamir hvattir til að tryggja
sér eintak. /MHH
Þann 13. október árið 1987 átti að slátra kú frá Breiðadal í Önundarfirði í sláturhúsinu á Flateyri. Þegar hún var leidd
að sláturhúsinu virtist hún skynja hvað væri í vændum og sleit sig lausa og stökk í sjóinn.
Sundkýrin Sæunn
Sundkýrin Sæunn fjallar um kú í
Breiðadal í Önundarfirði sem flúði
slátrarann á Flateyri og stökk í
sjóinn. Það sem meira er - sagan er
sönn. Þann 13. október árið 1987
átti að slátra kúnni á Flateyri, en
þegar hún var leidd að sláturhús-
inu virtist hún skynja hvað væri í
vændum og sleit sig lausa.
Að því loknu tók hún á rás í átt
til hafs, beið ekki boðanna og synti
út á fjörðinn. Alla leið yfir fjörðinn,
tæpa þrjá kílómetra.
Talsvert var fjallað um sund afrek
kýr innar í fjölmiðlum á sínum tíma
og þar segir meðal annars „Þótt maður
viti auðvitað aldrei hvað svona skepn-
ur hugsa er engu líkara en hún hafi
skilið hvað til stóð,“ sagði Halldór
Mikkaelsson bóndi við Morgunblaðið
15. október.
„Hún hefur alltaf verið afskap-
lega gæf og gott að umgangast hana
og því ólíkt henni að slíta sig svona
lausa, eins og hún gerði þarna við
slátur húsdyrnar.“
Önundarfjörður er ekki lítill og
2,5 kílómetrar frá Flateyri yfir í
Valþjófsdal. Þangað synti kýrin, á
móti straumi, og var um klukkustund
á leiðinni. Björgunarsveitarmenn
fóru út á bát til að fylgja henni síð-
asta spölinn og þegar hún kom að
landi, við bæinn Kirkjuból II, blés
hún varla úr nös og átti greinilega
nægt þrek eftir.
Nú er sem sagt þessari stórmerki-
legu og ótrúlegu sögu af sundkúnni
Sæunni verið komið fyrir á bók,
söguna skráir Eyþór Jóvinsson,
bóksali á Flateyri, og bókina prýð-
ir fjöldi glæsilegra litmynda eftir
Freydísi Kristjánsdóttur sem gæðir
söguna lífi.
Bókin er gefin út af Sögur útgáfa
og er þar á ferðinni fagurlega
myndskreytt ævintýr, beint af býli
úr Önundarfirði vestur á fjörðum.
/VH
Björgunarsveitarmenn fóru út á bát til að fylgja henni síðasta spölinn.
Hansdætur
„Sumt fólk skilur ekkert
nema kindur og fisk, líklega
skilja Íslend ingar ekkert
nema kindur og fisk, sérstak-
lega ekki karl menn.“
Hansdætur er áhrifamikil
örlagasaga úr íslenskum veru-
leika. Við sögu koma harð gerðar
konur, viðkvæmar sálir, andans
menn, óreiðufólk af ýmsu tagi,
draumar og þrár, sorgir og sigrar.
Í vestfirsku sjávarplássi í
byrjun tuttugustu aldar geng-
ur hver til sinna verka og nær
óhugsandi er að rjúfa mörk
stéttar og stöðu. Kona sem á
þrjú börn með þremur mönnum
á sér ekki viðreisnar von en dótt-
ir hennar Gratíana þráir breytta
tíma og betra líf. Hún hafnar þeim
kvöðum sem hvíla á kvenfólki,
hún vill ganga í buxum, frekar
sulla í víni en vatni, og hún vill
að Sella fái að syngja og Rannveig
að ganga í skóla.
Benný Sif Ísleifsdóttir hefur
skrifað fyrir bæði börn og fullorðna
en Hansdætur er önnur skáldsaga
hennar. Fyrir Grímu hlaut hún
Íslensku hljóðbókaverð-
launin, Storytel awards, árið 2020.
Hægt er að hafa samband
við Benný í gegnum netfangið
bennysif@gmail.com
Er kroppurinn
í lagi?
Mörg búverk krefjast þess að bóndinn
sé í líkamlega góðu formi. Hann verður
að búa yfir styrk, lipurð og þoli til að
mæta ólíkum verkefnum dagsins.
Þess vegna er mikilvægt að halda
sér í formi, gera reglulega æfingar
og leggja áherslu á að styrkja alla
vöðva líkamans.
Er þitt bú
öruggur
og góður
vinnustaður?
Kynntu þér leiðbeiningaefni um öryggi
og vinnuvernd í landbúnaði á bondi.is
PO
RT
h
ön
nu
n
Sagnakonurnar Sigurborg Kr.
Hannesdóttir og Sigurbjörg
Karlsdóttir, hafa á undanförnum
árum staðið fyrir verkefninu „Til
fundar við formæður“, þar sem
unnið er með sögur formæðra.
Haldnar hafa verið sögustundir
og námskeið, ætluð konum. Nú
í nóvember, verður í fyrsta sinn
boðið upp á netnámskeið, sem
síðan mun ljúka með sameigin-
legri sögustund í Gerðubergi í
Reykjavík, ef aðstæður leyfa.
Námskeiðið er fyrir konur
sem vilja kynnast betur sögu for-
mæðra, aðstæðum þeirra og lífi.
Reynsla margra sem vinna með
sögu formæðra á þennan hátt, er
sú að kynnast um leið sjálfum sér
betur og þeim jarðvegi sem þær
eru sprottnar úr.
Þátttakendur velja sér sögu
einnar formóður til að vinna með.
Nálgunin byggir á persónulegri
sögu formóður, frekar en á ættfræði
eða sagnfræði.
Kennsla fer fram í gegnum
Zoom, í 6 skipti, 1½ klst. í senn.
Námskeiðinu lýkur síðan, eins
og fram kom hér á undan, með
sögustund í Gerðubergi, þar sem
hópurinn kemur saman, æfir sig og
síðan segir hver og ein sína sögu.
Á námskeiðinu skapa þátt-
takendur söguna og búa hana til
frásagnar. Notaðar verða ýmsar
aðferðir við að móta söguna,
svo sem að gera hugkort, skrifa
niður texta og að segja frá í litlum
hópum. Einnig verður stuðst við
myndefni og persónulega hluti.
Samhliða þessu er veittur undir-
búningur fyrir það að standa upp
og segja sögu í hópi, með æfingum
og leiðbeiningum um sagnalist.
Hver og einn þátttakandi byggir
á þeirri þekkingu sem hún hefur,
sumar hafa litla vitneskju um líf
formóðurinnar, aðrar mikla. Ef
efniviðurinn er lítill, má finna
upplýsingar um aðstæður kvenna
í sambærilegri stöðu og munu þátt-
takendur fá ábendingar um hvernig
hægt er að nálgast slíka upplýs-
ingaöflun. Og þar sem vitneskjunni
og upplýsingunum sleppir, er alveg
óhætt að taka sér skáldaleyfi til að
setja kjöt á beinin.
Einungis ætlað konum
Það er reynsla okkar sem að nám-
skeiðinu stöndum að konur eigi
auðveldara með viðfangsefnið þar
sem eingöngu eru aðrar konur. Það
skapast systralag og andrúmsloft
trausts, þar sem haldið er á lofti
sögum kvennanna sem oft hafa
verið ósýnilegar í gegnum tíðina.
Þó viljum við leggja áherslu á
að það er ekki síður dýrmætt fyrir
karla að kafa ofan í sögur sinna
formæðra og hver veit nema við
höfum slíkt námskeið síðar.
Hægt er að skrá sig á nám-
skeiðið hjá Sigurborgu Kr.
Hannesdóttur, sigurborg@ildi.
is, í síma 866 5527 eða með skila-
boðum til hennar á Messenger á
Facebook.
Til fundar við formæður – netnámskeið fyrir konur
Sigurbjörg Karlsdóttir og Sigur-
borg Kr. Hannesdóttir.