Studia Islandica - 01.06.1963, Síða 46

44
ættfærsla var alls ekki út í bláinn. Hér að framan hefur
verið reynt að leiða rök að því, að litið hafi verið á kon-
unginn sem eins konar staðgengil guðsins við hin fornu
dísablót í Uppsölum. En ef konungur reyndist ekki því
starfi sínu vaxinn að veita þegnum sínum ár og frið, átti
hann á hættu, að þeir tækju hann af lífi og blótuðu honum
til árs. Það er sérstaklega tekið fram um Dómalda, og
frásagnir um Aðils og Agna, og jafnvel fleiri sænska
fornkonunga, benda til hins sama. Hér má bæta við frá-
sögn Snorra um Ólaf trételgju, en á hans dögum voru
Ynglingar farnir frá Uppsölum. Ólafur konungur var á
Vermalandi, og dreif til hans mannfjöldi mikill. „Gerðist
þar hallæri mikið og sultur. Kenndu þeir það konungi
sínum, svo sem Svíar eru vanir að kenna konungi bæði
ár og hallæri. Ólafur konungur var lítill blótmaður. Það
líkaði Svíum illa og þótti þaðan mundi standa hallærið.
Drógu Svíar þá her saman, gerðu för að Ólafi konungi
og tóku hús á honum og brenndu hann inni og gáfu hann
Óðni og blétu honum til árs sér.“1 Frásögnin um fórnar-
dauða Ólafs verður að teljast mjög vafasöm, þar eð hún
á sér enga stoð í öðrum heimildum um hann. Ynglinga-
tal getur þess aðeins, að Ólafur væri brenndur, en í
Historia Norvegiæ segir, að hann ríkti lengi í friði og
dæi í Svíþjóð í elli.
Loks er hin merkilega frásögn um Aun konung hinn
gamla. Snorri segir frá því, að Aun blótaði Óðin til lang-
lífis sér og gaf honum son sinn. En er hann hafði blótað
öðrum syni sínum, ,,þá sagði Óðinn honum, að hann
skyldi æ lifa, meðan hann gæfi Óðni son sinn ið tíunda
hvert ár. ... En þá er hann hafði blótað sjö sonum sínum,
þá lifði hann tíu vetur svo, að hann mátti ekki ganga.
Var hann þá á stóli borinn. Þá blótaði hann inum átta
syni sínum, og lifði hann þá enn tíu vetur og lá þá í kör.
1 Heimskringla, Yngl.s., 43. kap.