Studia Islandica - 01.06.1963, Blaðsíða 59

55
semitákn karla og kvenna, svo að auðsætt er, að slík
tákn hafa verið ríkur þáttur í frjósemiblótum á Norð-
vestur-Indlandi, áður en Aríar komu þangað. En slík
tákn eru þungamiðjan í hinum indversku asvamedablót-
um, og er styttra að rekja uppruna þeirra þangað en til
náins skyldleika við Völsaþátt.
Eftir fornleifum að dæma, hafa trúarbrögð Dravída
verið mjög ólík trúarbrögðum hinna fyrstu Aría á Ind-
landi, eins og þeim er lýst í Rigveda, elzta helgiriti Ind-
verja. „Hinar mörgu goðamyndir [Dravída], mikilvægi
móðurgyðjunnar, alger vöntun brennifórna, mergð frjó-
semitákna: allt þetta er fullkomin andstæða við lýsingar
Rigveda, sem þekkir ekki goðamyndir, ætlar gyðjunum
lítilvægt hlutverk, færir eldinum hinar æðstu fórnir og
bannfærir dýrkun frjósemitákna.“ 1
Einnig hefur verið bent á, að ýmis af goðum Grikkja,
— meira að segja sum, sem hafa grísk nöfn og eru
óvefengjanlega af grískum stofni — hafa dregið til sín
þætti úr helgihaldi Forn-Egea.2 Enn fremur má geta
þess, að myndir forn-egísku móðurgyðjunnar sýna náinn
skyldleika við austrænu árgyðjuna. Til að mynda eru oft
sýnd ljón í fylgd hennar. Annað einkenni forn-egísku
gyðjunnar er ormur, sem Aþena tók síðan í arf. Ormar
eru oft sýndir á norrænum bergristum, þó aldrei í fylgd
konu. Trjáadýrkun virðist einnig hafa verið nátengd
forn-egísku móðurgyðjunni. Oft er sýnd trjágrein milli
hinna helgu horna hennar, og við hof hennar og altari
vaxa helg tré. Æðisgengnir dansar virðast hafa fylgt
trjádýrkuninni, eins og síðar átti sér stað með Grikkjum.
Dumézil bendir réttilega á, að það afsanni á engan hátt
arískan uppruna Þórs og Freys, þótt þeir kunni að hafa
dregið til sín ýmsa drætti frá hinum sigruðu íbúum, er
1 Lauslega þýtt úr bók Petersens, bls. 513.
2 Sjá Petersen, bls. 353—71; James, bls. 70 og 136—140. Orðið
Forn-Egear er hér haft til aðgreiningar frá íbúum Grikklands og
Grikklandseyja á Mykene-tímanum, sem rituðu grískt mál.