Saga


Saga - 2012, Page 108

Saga - 2012, Page 108
kvenna almennt sem áttu reikninga í verslunarstöðunum hjá Kon - ungsversluninni.104 Danir sem störfuðu fyrir verslunina voru nokkur hluti þeirra sem sérpöntuðu varning og bjuggu þeir fyrst og fremst í verslunarstöðunum. Miðað við hversu fáir þeir voru í landinu þá var þetta einhver hópur, en þó varla meira en 10% þeirra. Ályktað hefur verið að á seinni helmingi 18. aldar hafi verið um 6–12 manns starf- andi við verslunina í hverri höfn. Það eru um 150–300 manns, en nokkuð misjafnt var eftir tímum og stöðum hversu margir þeir voru.105 Athugun á krambúðarbókunum sýnir að almennar úttektir starfsmanna verslananna voru yfirleitt ekki skráðar þar, svo sér- pöntunarlistarnir eru einu heimildirnar um neyslu þeirra. Svo virðist sem þeir hafi einkum pantað matvöru, en innkaup Íslendinganna voru fjölbreyttari. Sumar vörutegundir voru nær eingöngu keyptar af starfsmönnum verslananna, svo sem eldiviður og reykt flesk. Menn búsettir í kaupstöðunum eða nálægt þeim voru ljóslega nokkuð stór hópur þeirra sem sérpöntuðu vörur. Ekki hefur tekist að staðsetja öll nöfnin á listunum, en þetta á t.d. við um verslun- arstaðina á Eyrarbakka, Grindavík, Hólmi og Flatey. Þeir sem versl - uðu í Básendum bjuggu nokkrir á verslunarstaðnum eða nálægt Grindavík og um helmingur Reyðfirðinganna bjó á verslunarstaðn - um. Þeir sem versluðu á Vopnafirði og Berufirði bjuggu í sveitun- um og ekki mjög nálægt versluninni. Það eru ekki margir einstak- lingar nefndir á höfnunum á Ísafirði, Dýrafirði og Stykkishólmi, en nokkrir þeirra búa á stórbýlum. Á Hofósi var aðeins sérpantað á nafn frá Hólum.106 Handverksmenn voru nokkuð áberandi hópur, og líklegt er að nokkur hluti þeirra handverksmanna sem yfirleitt bjuggu í landinu hafi sérpantað vörur sér til handa. Þeir voru ekki hrefna róbertsdóttir106 104 Hér eru þær 4,3%. Sjá til samanburðar dæmi frá Hólmsverslun 1783 (8,3%) og Vopnafjarðarverslun árið 1786 (12,5%): Hrefna Róbertsdóttir, Wool and Society, bls. 243 (Tafla 6.3), 292 (Tafla 7.3). 105 Jón J. Aðils, Einokunarverzlun Dana á Íslandi 1602–1787, bls. 224–226. 106 Nafnalistarnir voru bornir saman við krambúðarbækur verslunarinnar þar sem þær eru til og aðrar tiltækar heimildir. Íslenzkar æviskrár frá landnámstím- um til ársloka 1940 I–V. Tínt hefir saman Páll Eggert Ólason (Reykjavík: Hið íslenzka bókmenntafélag 1949–1952); Sveinn Níelsson, Prestatal og prófasta á Íslandi; DRA. Real.komm. 455. Krambodsbøger for Island og Finmarken. 1781–1794, nr. 402 Eyrarbakki 1793–1794, 403 Grindavík 1787, 404 Básendar, 407 Hólmur 1783, 410 Stykkishólmur 1782, 411 Flatey 1786, 414 Ísafjörður 1785, 415 Dýrafjörður, 421 Vopnafjörður 1786, 422 Berufjörður 1786. Kram - búðarbók frá Vopnafirði hefur ekki varðveist. Saga haust 2012_Saga haust 2004 - NOTA 27.11.2012 10:47 Page 106
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200
Page 201
Page 202
Page 203
Page 204
Page 205
Page 206
Page 207
Page 208
Page 209
Page 210
Page 211
Page 212

x

Saga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.