Saga - 2015, Side 143

Andmæli við doktorsvörn
Sumarliða Ísleifssonar
Mánudaginn 23. júní 2014 varði Sumarliði Ísleifsson doktorsritgerð sína í
sagnfræði í Hátíðarsal Háskóla Íslands. Ritgerð Sumarliða ber heitið Tvær
eyjar á jaðrinum. Ímyndir Íslands og Grænlands frá miðöldum til miðrar 19. aldar.
And mælendur í doktorsvörninni voru Sverrir Jakobsson, prófessor í sagn-
fræði við Háskóla Íslands, og Hrefna Róbertsdóttir, sviðstjóri á Þjóðskjala -
safni Íslands. Leiðbeinandi Sumarliða var Anna Agnarsdóttir, prófessor í
sagnfræði við Háskóla Íslands, en í doktorsnefnd sátu auk hennar Andrew
Wawn, prófessor í íslenskum og enskum fræðum við University of Leeds,
og einar Már Jónsson, sagnfræðingur og fyrrverandi kennari við Université
Paris-Sorbonne.
sverrir jakobsson
Árið 1996 kom út í Reykjavík bókin Ísland. Framandi land eftir Sumarliða
Ísleifsson þar sem veitt er yfirlit yfir viðhorf til Íslands í erlendum ritum
fram til loka 19. aldar. Í kjölfarið sneri Sumarliði sér að frekari rannsóknum
á viðfangsefninu „út frá öðrum forsendum“, eins og hann orðar það sjálfur
(bls. xiii). efnið er enda þess eðlis að margvísleg nálgun kemur til greina.
við þekkjum það frá fjölmiðlaöldinni á okkar dögum að Íslendingar eru afar
áhugasamir um það hvernig land og þjóð koma öðrum fyrir sjónir. Ímynd
(og ímyndir) Íslands og Íslendinga erlendis eru hluti af sjálfskoðun þessarar
smáþjóðar með óljósan tilverugrundvöll í samfélagi þjóðanna.
Allar ímyndir eiga sér samhengi og verða til í samanburði. Ímynd eins
lands mótast af ímyndum annarra landa. Af þeim sökum er eðlilegt að gera
samanburðarrannsókn á ímyndum og það er gert í þessu riti; ímyndir
Íslands og Grænlands eru bornar saman. Með því fæst önnur vídd í rit-
gerðina og samhengið verður fjölþættara. Samanburður á þessum tveimur
eylöndum er við hæfi enda má rekja sameiginlega sögu þeirra aftur til upp-
hafs sagnaritunar á Íslandi. Íslendingabók Ara fróða fjallar ekki aðeins um
landnám Íslands heldur líka um það hvernig Grænland byggðist.
við andmælendurnir, Hrefna Róbertsdóttir og ég, skiptum með okkur
verkum með þeim hætti að ég fjalla einkum um fyrri hluta ritgerðarinnar en
Saga LIII:1 (2015), bls. 141–160.
A N D M Æ L I