Saga - 2015, Blaðsíða 178

köndu, katrínu Thorsteinsson Briem (1881–1919), og móður hennar, Ingi -
björgu Stellu Briem (1902–1967). Í þriðja kafla segir frá fæðingu köndu (f.
1935) og frá þeim kafla er saga móður og dóttur samofin nánast til loka
verksins. Undir hverjum meginkafla eru ónúmeraðir undirkaflar með það
greinargóðum fyrirsögnum að auðvelt er að fá yfirsýn yfir verkið. Texti ævi-
sögunnar er skrifaður í þriðju persónu en öðru hverju brotinn upp með ská-
letruðum sviðsetningum og fjölmörgum ljósmyndum sem eru lýsandi fyrir
innihald textans. verkið byggist þó ekki eingöngu á frásögn aðal persón -
unnar heldur einnig margvíslegum heimildum sem spanna allt frá blaða -
úrklippum, bókum og bréfasöfnum til fjölmargra viðtala, eða skriflegra
útdrátta úr þeim, sem höfundur eða ættmenni köndu tóku.
konur þær sem hér um ræðir fæddust inn í efstu stétt landsins og það
setur mark sitt á atburðarásina, ekki síður en frásögnina. Mikið er lagt upp
úr að tengja konurnar við heldra fólk, annaðhvort með skyldleika eða vin-
fengi. Í upphafi er sagt frá hjónabandi ömmunnar, katrínar, og eggerts
Briem árið 1901 en þau settust að í viðey þar sem framtíðin virtist blasa við.
eftir 15 ára hjónaband voru hins vegar komnir brestir í sambandið og ákvað
katrín því að yfirgefa eiginmann sinn, þá sex barna móðir með kornabarn á
brjósti og annað á handlegg. Slíkur atburður var auðvitað fáheyrður á
Íslandi árið 1916 og kviksögur fengu áreiðanlega byr undir báða vængi
þegar fréttist að sama kona væri farin að halda við þjóðþekktan ekkil,
Hannes Hafstein, skáld og þáverandi bankastjóra, sem var tuttugu árum
eldri en hún. Samband þeirra bar ávöxt og í lok árs 1917 eignaðist katrín
dreng sem var fyrir náð færður í kirkjubækur sem sonur eggerts án þess þó
að bera nafn hans.
Aðstæður katrínar voru þegar þarna var komið afar erfiðar svo ekki sé
meira sagt. „Heimili hennar var uppleyst og fjölskyldan sundruð og börnin
hennar aðskilin“ (bls. 50). ekkert varð meira úr samdrætti katrínar og
Hannesar auk þess sem fjárhagsstaða hennar var slæm. Þótt hún hafi fengið
ríkulegan heimanmund, þegar hún giftist eggerti, fékk hún ekki útgreiddan
sinn helming af eignum hjónanna heldur einungis lágan framfærslustyrk.
Fallið var hátt en stoltið bannaði katrínu að flýja á náðir foreldra sinna og
leigði hún íbúð við þröngan kost. Svo fór þó á endanum að hún gaf sig
örvæntingunni á vald og lét sig hverfa. Tveimur dögum seinna fannst sjó-
rekið lík katrínar. Öllum má vera ljóst hvílíkur harmdauði hún hefur verið
fjölskyldunni. Áfallið hafði gríðarleg áhrif á hana alla, ekki síst þau sjö börn
katrínar sem voru rétt að hefja lífsgönguna.
Sjálfsagt hafa þau tekist á við sorgina með mismunandi hætti en líf elstu
dóttur hennar, Ingibjargar Stellu, einkenndist upp frá þessu af miklu rótleysi
með tilheyrandi ferðalögum um heiminn, skemmtanalífi og áfengisfíkn.
Stella þótti gáfuð og heillandi kona. Hún giftist tvisvar og eignaðist dóttur -
ina katrínu Stellu, köndu, með fyrri eiginmanni sínum, Arthuri Cotton, sem
var breskur yfirstéttarmaður, en stakk af með hana úr landi tæplega tveggja
ritdómar176