Fréttablaðið - 02.12.2022, Blaðsíða 12

14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
n Kindakjöt n Alifuglakjöt n Svínakjöt n Nautakjöt n Hrossakjöt
1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020
Kjötframleiðsla á Íslandi í tonnum
Veðrabrigði eru fram undan,
kuldi í stað hlýinda. Stutt
er í fyrsta snjóinn í höfuð-
borginni. Þjóðtrú um að gott
veðurfar kalli á refsingu er
ekki bara vitleysa.
bth@frettabladid.is
VEÐUR Hvað það verður veit nú
enginn, vandi er um að slíkt að spá,
segir í kvæðinu góða.
Þar er reyndar ekki átt við veðrið
heldur jólagjafir.
En með sama hætti og erfitt er að
spá um jólapakka landsmanna eru
veðurfræðingar sammála um að
vandi sé að spá fyrir um jólaveðrið
af nokkru viti, hvað þá veðurfar
útmánaða. Flest bendir þó til að
kuldaboli sé farinn að hlakka til
að narta í landsmenn.
Þeir sem óttast innst í þjóðar-
sálinni að Íslendingum verði refsað
með fimbulkulda í kjölfar þeirra
óvenjulegu lífsgæða sem þjóðin
hefur notið í hlýindunum í nóv-
ember, hafa nokkuð til síns máls,
að sögn Veðurstofunnar.
„Það er eðlilegt þegar fólk segist
hafa á tilfinningunni að veðurblíða
haldist ekki, því veðrakerfin hafa
tilhneigingu til að jafna sig. Ef þau
hafa lengi legið í ákveðinni stöðu
er líklegt að sú staða brotni upp og
við taki önnur,“ segir Teitur Arason
veðurfræðingur hjá Veðurstofu
Íslands.
Enda er u veðrabr igði f ram
undan. Tenetærnar komu heim um
stund en nú er von á köldu lofti og
tímabært að pakka sólstólunum.
Hæðir munu ráða gangi mála
næstu daga, líkur eru á að snjór
falli norðanlands næsta miðviku-
dag með frosti í öllum landshlutum
innan tíðar.
Einar Sveinbjörnsson, veður-
fræðingur hjá Bliku, segir miklar
breytingar í uppsiglingu.
„Veðurfarið hefur verið ein-
kennilegt undanfarið, lengst af þrá-
látar lægðir fyrir sunnan landið sem
beindu til okkar heitu lofti úr suð-
austri,“ segir Einar. „En eftir þennan
fullveldisdag verða breytingar.“
Lægð sem hefur haldið til suð-
vestan við landið er að hverfa. Í
stað ríkjandi lágþrýstings er von á
háþrýstingi. Hin mikla vindröst í
suðri mun snúast norður og undir
henni verður til mikið hæðasvæði.
„Það eru mjög miklar líkur á að
styttist í fyrsta snjóinn og það á líka
við um Reykjavík,“ segir Einar. „Það
er búið að aftengja hitablásarann
sem var í gangi allan nóvember.“
Svokallaðar Grænlandsblokkir,
fyrirstöðuhæðir sem hafa tilhneig-
ingu til að reka vestur, verða að lík-
indum að veruleika. Líður þá oftast
ekki á löngu uns kalt loft úr norðri
steypist yfir landið. Þó er erfitt að
spá á þessu stigi hvort vænta megi
aðeins kaldara veðurs eða miklu
kaldara veðurs.
Teitur Atlason vill engu spá um
jólin, hvað þá að nokkur leið sé að
fá hann til að gefa landsmönnum
tóninn um veðrið á komandi ári.
„Við erum ofurseld breytileika
og það er mjög erfitt að segja til
um veður nema viku fram í tímann.
Um breytingar á daglegu líf i
landsmanna eftir hlýindin segir
Teitur að hálka muni láta á sér
kræla líkt og oftast hátti til um
skammdegismánuði. Fólk ætti að
huga að því í umferðinni. n
Búið að aftengja hitablásarann
Hlýtt loft hefur beinst til Íslands í miklum mæli vikum saman. Tenetærnar komu heim um stund en nú er tímabært
að huga að skíðabrekkunum. MYND/AUÐUNN
Það er eðlilegt þegar
fólk segist hafa það á
tilfinningunni að
veðurblíða haldist
ekki, því veðrakerfin
hafa tilhneigingu til að
jafna sig.
Einar Sveinbjörnsson,
veðurfræðingur hjá Bliku
ser@frettabladid.is
KJÖTIÐNAÐUR Kjötframleiðsla í
október á þessu ári reyndist níu
prósentum minni en í fyrra og
munar þar mest um fimmtán pró-
senta samdrátt í vinnslu dilkakjöts,
að því er fram kemur í nýjum tölum
Hagstofunnar.
Athygli vekur að fallþungi dilka
dróst saman um fimm af hundraði
á milli ára og fjöldi sláturdilka fór
niður um ellefu prósent.
Aftur á móti var sex prósenta
aukning í svínakjötsframleiðslu
og sjö prósenta vöxtur í nauta-
kjötsframleiðslu miðað við október
2021.
Vinnsla alifuglakjöts stóð nán-
ast í stað samkvæmt téðum tölum
Hagstofunnar. n
Kjötframleiðsla dregst saman um níu prósent á milli ára
bth@frettabladid.is
AKUREYRI Eðlilegt væri að aðgerðir
gegn lélegum loftgæðum yrðu í
samræmi við ástandið á skrifstofu-
tíma fremur en að miða við sólar-
hringsmeðaltal. Þetta segir Leifur
Þorkelsson hjá Heilbrigðiseftirliti
Norðurlands eystra.
Leifur bendir á að oft sé svifryk
lítið sem ekkert að nóttu þegar
enginn sé á ferli, sem geti skekkt
meðaltal. Að ákvarða viðbrögð
út frá sólarhringsviðmiði kunni
að vera ófullkomin aðferð þegar
mestu varði hvernig loftgæðin séu
á virkum tíma fólks.
Á leikskólum á Akureyri var
börnum haldið innandyra í vikunni.
Léleg loftgæði mældust ítrekað í nóv-
ember, þar af mjög vond 5–6 daga.
Staðviðri, úrkomuleysi og notkun
nagladekkja hefur verið kennt um.
Leifur segir á könnu heilbrigðis-
nefndar bæjarins hverju sinni að
ákvarða aðgerðir.
Svifryk fer verst í aldraða, lungna-
veika og börn. Ekki er algengt að
börn séu lokuð inni vegna lélegra
loftgæða. n
Telur að bæta ætti viðmið vegna loftmengunar
Léleg loftgæði mældust nokkra daga í liðnum mánuði á Akureyri.
MYND/AÐSEND
Minna er framleitt af dilkakjöti. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
arnartomas@frettabladid.is
FRAKKLAND Baguette, langbrauðið
franska sem er einnig þekkt sem
snittubrauð, er nú komið á heims-
minjaskrá Menningarmálastofnun-
ar Sameinuðu þjóðanna (UNESCO)
sem óáþreifanlegur menningar-
arfur.
„Baguette er daglegt brauð, horn-
steinn máltíðarinnar, tákngerving-
ur fyrir samverustundir og það að
deila,“ sagði talsmaður UNESCO.
Emmanuel Macron Frakklands-
forseti fagnaði áfanganum og lýsti
brauðinu sem „250 grömmum af
töfrum og fullkomnun í daglegu
lífi okkar“.
Þótt baguette sé einkennandi
fyrir franska menningu hefur það
átt undir högg að sækja og hafa vin-
sældir þess dalað á undanförnum
árum. n
Baguette komið á
heimsminjaskrá
Brauðið er býsna langt.
arnartomas@frettabladid.is
JAPAN Japanskur matprjónafram-
leiðandi hefur nú framleitt kynhlut-
lausa prjóna ætlaða pörum.
Nýju prjónarnir eru frábrugðnir
hefðbundnum paraprjónum (jap.
meoto hashi) fyrir eiginmenn og
eiginkonur, sem framleiddir eru í
mismunandi litum og stærðum.
Venjulega eru paraprjónarnir
misjafnir eftir því hvoru kyninu
þeir eru ætlaðir, til dæmis þegar
kemur að lit, stærð og þykkt.
Hugmyndin að kynhlutlausa
prjónasettinu kom frá kvenkyns
viðskiptavini sem kom skilaboðum
áleiðis til framleiðandans, um að
hún vildi frekar nota karlaprjóna
og vildi þess vegna kaupa öðruvísi
paraprjóna fyrir sig og eiginmann
sinn. n
Nýir matprjónar
fyrir pör ekki
bundnir við kyn
10 Fréttir 2. desember 2022 FÖSTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ