Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.09.1939, Blaðsíða 62

V A K A 2. árg. . Júlí-sept. 1939
lenzkukennslu skólanna eru nauð-
synlegar. Við megum ekki vera á-
nægðir með árangurinn eins og
hann er, eða láta við hann sitja.
Þetta er engum ljósara en kenn-
arstétt landsins. Ég tel vel til fall-
ið, að umræður hefjist um þetta
í Vöku, og ekki síður fyrir það, að
nýskipaðri nefnd hefir verið falið
að endurskoða fræðslulögin. Þær
fáu tillögur, sem ég vildi koma
fram með í þessu efni, eru í höf-
uðatriðum þessar:
Til barnakennara verður að
gera strangari kröfur um kunn-
áttu í móðurmáli en nú er gert.
Þeir verða að kunna íslenzka staf-
setningu til hlítar og hafa undir-
stöðugóða þekkingu í málfræði.
Þeir verða að kunna að tala rétt
og vera færir um að kenna það.
Hljóðvilltum mönnum, hvort sem
er í ræðu eða riti, má ekki veita
kennararéttindi. Engum öðrum en
þeim, sem uppfylla framangreind
skilyrði má fá barnakennslu í
hendur, né kennslu í öðrum skói-
um.
í barnaskólunum ber nauðsyn
til að auka móðurmálskennsluna.
Námsskrá þeirra er of fjölþætt.
Það þarf að draga úr kennslu
aukanámsgreina. Dönsku á ekki
undir neinum kringumstæðum að
kenna í barnaskólum, þar sem
þorri barnanna hvorki kann að
rita né tala sitt eigið móðurmál.
Kennarar og fræðslumálastjórn
þurfa að taka höndum saman um
að afnema slíka firru.
Það þarf að leggja miklu meiri
áherzlu á það að kenna börnunum
220
að tala. Margir skólar eiga safn af
hljómplötum til léttis við fram-
burðarkennslu erlendra mála. Það
mætti hafa mikið gagn af hljóm-
plötum við íslenzkukennsluna,
ekki sízt í barnaskólunum. Skól-
arnir þurfa að eignast plötusafn,
þar sem viðurkenndir íslenzku-
menn fara með einstök hljóð og
samfellt mál. Börnunum verður
að kenna að tala umfram allt.
Söngkennslu þarf að auka til
mikilla muna í barnaskólunum
beita henni alveg sérstaklega
þannig, að hún verði til styrktar
fallegum og réttum framburði
málsins. í þessu sambandi leyfi
ég mér að vísa til ágætrar greinar
eftir Þórð Kristleifsson, söng-
kennara á Laugarvatni, sem birt-
ist í Viðari, ársriti íslenzkra hér-
aðsskóla, I. árg. 1936.
Það verður að vera markmiðið,
að hvert meðalgreint barn nái
viðunandi leikni í meðferð móð-
urmálsins, bæði í ræðu og riti við
nám sitt í barnaskólanum. Til
þessa verður að beita öllum að-
ferðum.
Hér hefir verið rætt um barna-
skólana. Þeir leggja undirstöðuna
að því uppeldi, sem skólarnir
veita. Að sjálfsögðu á margt hið
sama við um starf og árangur
framhaldsskólanna og þörf þeirra
er hin sama um fjölhæfni í móð-
urmálskennslunni. í héraðs- og
gagnfræðaskólum er mjög mikl-
um tíma varið til móðurmáls-
kennslunnar. Mest af þeim tíma
fer til ritæfinga og málfræði. Við
þetta þarf að bæta talkennslu og