Vaka : tímarit um þjóðfélags- og menningarmál - 01.09.1939, Page 78

V AK A 2. árg. . Júlí-sept. 1939
og síðar 300 króna viðbótarstyrk. — 29.
ágúst, á 20. afmælisdegi Jóhannesar, kom
orðsending til Reykjarfjarðar um það,
að snemma næsta morgun muni vitabát-
urinn Hermóður koma með sement til
sundlaugarbyggingarinnar.
Næstu daga á eftir var hafizt handa
um bygginguna og unnið nokkuð af verk-
inu áður en vetur gekk í garð. Vorið
1938 var það hafið á ný og því að fullu
lokið í júnílok. í byrjun júlí var sund-
laugin vígð að viðstöddu miklu fjölmenni
og daginn eftir hófst sundnámsskeið.
Sóttu það tuttugu og fimm nemendur.
Sundlaugin er 160 fermetrar að flatar-
máii, óyfirbyggð og að mestu leyti graf-
in í jörð. Jóhannes stóð fyrir byggingu
hennar, en naut aðstoðar og hjálpar
Guðfinns bróður síns. Allmikið var gefið
af vinnu við bygginguna. Jóhannes gaf
sjálfur tuttugu og fimm dagsverk og var
það stærsta gjöfin, sem laugin fékk. —
Landeigendur í Reykjarfirði gáfu lóð til
laugarinnar, 1620 fermetra að stærð.
11. sept. 1938 afhenti Jóhannes ung-
mennafélaginu í Grunnavíkurhreppi
laugina. Það kaus í stjórn hennar þá
Jóhannes Jakobsson (hann er formaður
stjórnarinnar), Guðmund Óla Guðjóns-
son og Dagbjart Majasson.
V. J.
Vaka, rit Vöknmanna!
-iirÉR er bæði ljúft og skylt að láta
geðþekkni min í ljós á útgáfu Vöku.
Það er gleðilegt tákn vaxandi þroska,
að nú hafa margir skoðanaandstæðingar
tekið höndum saman og bundizt fast-
mælum um að vinna á vitsmunalegan
hátt og í einingu að andlegum velferða-
málum þjóðarinnar. Það er bjart yfir
þeim samtökum, sem útiloka persónu-
ádeilur og smálegt dægurþras, til þess
með meiri kröftum, athygli og festu að
leysa nauðsynjamál þjóðfélagsins. Ég
þakka þessi samtök og óska þeim alls
góðs gengis. Sömuleiðis þakka ég Vöku
fyrir ágætar greinar og bundið mál, er
þegar eru birtar. Vonandi verða mörg-
um kærkomnir þættir um auðæfi jarðar
236
og hagnýtingu þeirra, eins og Jón Ey-
þórsson er að byrja á í fyrsta hefti þ. á.
Verkefni Vökumanna eru mörg og stór.
Er því full þörf að styrkar hendur
standi úr ermum fram.
Eins og það er víst að eðlileg nátt-
úruþróun á sér stað, þótt hægfara sé,
þannig verður þjóðin öll að láta sér
skiljast, að hugsanalíf hennar, og þar
af leiðandi háttsemi öll, verður að
breytast — verður að þroskast. Öllu
þarf að þoka til betri og batnandi vegar.
Þegar ég íhuga þá háttsemi þjóðarinn-
ar, sem aðeins er heimska og tál, en
leiðir af sér óbætanlegt andlegt og efna-
legt tjón og böl, þá finnst mér, að í
þessu tilliti jafnist ekkert á við vín-
nautnina og tóbaksnotkunina. Þessar
nautnir voru og eru svo áberandi hjá
þjóðinni, að fyrir löngu var tímabært
að hún þvæi þessa sorpbletti af sér. En
í blaði einu, útgefnu 30. sept. 1933, virð-
ist mörgum menntamönnum og konum
hafa þótt annað hollara en slíkt hrein-
læti. Það er hryggðarefni að sjá og vita
efnilegar persónur drekka frá sér allt
vit og þrótt, drekka frá sér öll efni,
drekka frá sér og sínum heimilisfar-
sæld og gleði, drekka sig í hel.
Vínið hefir reynzt mörgum hald-
gott til þess að þoka sér út úr jarð-
lífinu. En mannslífin eru þjóðfélaginu
dýr. Það má og segja nokkuð líkt um
notkun tóbaks. Svo sem kunnugt er,
stórspillir tóbakið andlegu og líkamlegu
heilsufari notenda, og hjálpar drjúgum
til að ýta þeim í sjúkrahúsin og þaðan
yfir landamerkin. Þegar vér heyrum tal-
að um villtar þjóðir, er skreyta höfuð
sín á fáránlegan hátt, svo sem með
hring í nefinu, þá brosum vér að þess-
ari flónsku. En er þetta nokkuð bros-
lega en hitt, að ganga með reykjarpípu
eða vindling fram úr munninum? Ég
finn ekki annan mun á þessum tvenns-
konar ankanaskap en þann, að hið síð-
arnefnda er stórum skaðlegra heilsu-
farinu. Það er ömurlegt að sjá ungar
mæður ölvaðar eða reykjandi vindling
yfir nýfæddum frumburði sínum, en það
eru þó staðreyndir að slík sjón hefir sézt.