Rökkur - 01.08.1930, Blaðsíða 64

110
RÖKKUR
forseti, í Bandaríkjunum o. s. frv.
En þar er skemst af aS segja, aS
miklar árásir hafa verið gerSar á
samninginn og þá, sem undirskrif-
u8u hann, einkanlega í Japan,
Bandaríkjunum og Bretlandi. Og
eftir þeim tíSindum, er erlend
blöð flytja um baráttuna fyrir
þingasamþyktinni, þá verður að
teljast vissa fyrir þvx, a*S þaS m,uni
verða erfitt aS fá þing fimmveld-
anna til þess aS fallast á samning-
inn. VerSi samningurinn ekki sam-
þyktur á þingum allra fimmveld-
anna, verSur afleiSingin auSvitaS
har'Svítug samkepni ; almenningur
í stórveldalöndunum verSur enn aS
taka á sig hernaSar drápsklyfjarn-
ar.
Á meSal þeirra, sem hörSustum
orSum fóru um samninginn í
breska þinginu, voru jarlarnir
Jellicoe og Beatty, en þeir voru
báSir aSmirálar á heimsstyrjaldar-
árunum. Beatty sagSi m. a., aS
Bretland ætti herskipaflotanum
veldi sitt aS þakka, flotinn hefSi
gert Bretland aS heimsveldi og
verndaS Bretland á hinu látlausa
þroskaskeiSi alt fram á þennan
dag, — en meS samningnum væri
þetta mikla verk fortíSarinnar
ónýtt. Og Jellicoe sagSi m. a., aS
ekkert stórveldanna hefSi lagt eins
nxikiS í sölurnar meS samnings-
gerSinni og Bretland.
Vegna samningsins eru orustu-
skipin miklu talin úr sögunni. ÞaS
er t. d. taliS ólíklegt nú, aS skip>-
eins og H. M. S. Rodney, verSi
nokkurn tíma smíSaS aftur. En
vegna samningsatriSanna um or-
ustuskipin (battleships) hafa sum
stórveldin í huga aS auka mjög
smálestatölu beitiskipa sinna
(cruisers). Beatty sagSi í ræSu í
lávarSadeildinni, aS Bandarxkja-
menn ætluSu aS auka smálestatölu
beitiskipa sinna um, 233.000 smá-
lestir, Japan um 40.000 smálestir,
en á Frökkum og ítölum hvxla
engar hömlur í þessu efni, enda
hafi Frakkland ákveSiS aS láta
smíSa 12 18.000 smálesta beitiskip.
Og þá keppast ítalir auSvitaS viS
beitiskipabyggingar eins og þeir
geta. En á meSan svo horfir, segir
Beatty, hafa Bretar dregiS úr
beitiskipabyggingum. Beatty og
Jellicoe lögSu fast aS stjórninni aS
halda áfram herskipasmíSum, en
hætt er viS, aS jafnaSarmanna-
stjórnin daufheyrist viS, a. m. k.
uns séS verSur, hvort flotamála-
samningurinn nær samþykt þing-
anna, því aS ef svo fer, verSur
samningatilraunum haldiS áfram
og ný flotamálaráSstefna haldin
1933 til þess aS ræSa um frekari
takmarkanir, svo sem beitiskipa
og kafbáta. BlaSadeilurnar um
þessi mál aS undanförnu bera þaS
meS sér, aS stórveldin gruna hvert
annaS um græsku, eigi síSur nú en
fyrir heimsstyrjöldina. Og margt
bendir til þess, aS heimsstyrjald-
j