Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2023, Qupperneq 52

52 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 1. tbl. 99. árg. 2023
Endómetríósuteymi
Kvennadeildar
Hvenær og hvers vegna var endómetríósuteymi
stofnað á Kvennadeild Landspítalans?
Endómetríósuteymið var stofnað fyrir nokkrum árum,
eða árið 2017, af læknum og hjúkrunarfræðingum
deildarinnar með það að markmiði að nálgast
sjúkdóminn á þverfaglegri hátt en áður hafði verið
gert. En sú hefur verið þróunin í meðferð margra
flókinna sjúkdóma á undanförnum árum. Þar áður
hafði lengi verið vilji fyrir að stofna svona teymi
innan Kvennadeildar Landspítalans. Það var röskun
á ýmiss konar starfsemi í Covid-19, vegna álags
á heilbrigðiskerfið, og þar á meðal starfsemi sem
tengist endómetríósu, bæði hérlendis og erlendis en
um leið og faraldurinn var í rénum var farið á fullt í
það að reyna að koma á virku starfi teymisins.
Hvaða fagfólk tilheyrir þessu nýja teymi og
hvernig virkar það?
Þær fagstéttir sem mynda teymið eru sérfræðilæknar,
hjúkrunarfræðingar, félagsráðgjafi, sérhæfðir
sjúkraþjálfarar og starfsfólk verkjateymis Landspítala.
Við stofnun teymisins voru þrír sérfræðilæknar
í því, núna er aðeins einn starfandi en það er
unnið að því að fjölga læknum í teyminu. Tveir
hjúkrunarfræðingar og einn félagsráðgjafi, sem
allir starfa á Kvennadeildinni, tilheyra teyminu. Þrír
sérhæfðir sjúkraþjálfarar með sérhæfingu í meðferð á
grindarbotns- og verkjavandamálum kvenna, ásamt
3-4 starfsmönnum verkjateymis hjúkrunarfræðinga
og lækna eru virkir þátttakendur í starfsemi
teymisins. Auk þess er verið að vinna að því að fá
sálfræðing, eða aðra sálræna þjónustu, inn í teymið
en það hefur ekki verið til þessa.
Teymið virkar þannig að það þarf tilvísun frá lækni til
að komast inn í það. Þegar tilvísun er komin, er komin
beiðni inn í okkar kerfi. Hjúkrunarfræðingur sendir
þá spurningalista á viðkomandi og út frá þeim er
svo lagt mat á forgang inn í teymið. Viðkomandi fær
í kjölfarið sent rafrænt svar um hvort hún sé komin
á biðlista eftir tíma hjá sérfræðilækni teymisins.
Eftir fyrsta viðtal hjá lækni er svo metið hvort konan
þurfi á aðgerð að halda eða hvort annarra úrræða
er þörf. Hjúkrunarfræðingar sinna ýmsum símtölum
og eftirfylgd við þær konur sem eru innan teymisins.
Teymið hittist reglulega á fundum og fer yfir fagleg
málefni og eins eru tilfelli rædd. Þess má geta að
þeir, sem eru í þessu sérhæfða endómetríósuteymi
spítalans, sinna líka ýmsum öðrum sjúklingaflokkum,
aðgerðum, inniliggjandi sjúklingum, bráðaþjónustu
og öðru.
Hefur vakning gagnvart sjúkdómnum á
undanförnum árum orðið til þess að fleiri leita sér
nú aðstoðar en áður?
Mjög líklega er það svo, enda eru margar konur
mun betur upplýstar í dag en áður. Hins vegar hafa
íslenskar rannsóknir á vegum Reynis Tómasar
Geirssonar sýnt að á árunum 1981-2000 og síðan
2001-2015 var nýgengi sjúkdómsins nokkuð stöðugt.
Endómetríósa getur verið mjög flókinn sjúkdómur
og fer ekki alltaf saman styrkur verkja og sýnileiki
endómetríósuvefs. Oft þarf að nálgast sjúkdóminn
út frá fleiri hliðum en bara með aðgerð. Stundum
hjálpar aðgerð en stundum ekki. En hver þarf á
aðgerð að halda og hver ekki á alltaf að vera vel
rökstudd ákvörðun sérfræðings í skurðlækningum
Viðtal og myndir: Sigríður Elín Ásmundsdóttir
Flókin fjölkerfa sjúkdómur eins og endómetríósa kallar á fjölþættar meðferðir, skilning
á einkennum sem ekki endilega finnst skýring á og sérhæfðu endómetríósuteymi sem
nálgast sjúkdóminn þverfaglega. Guðrún Björk Þorsteinsdóttir hjúkrunarfræðingur
er í endómetríósuteymi Kvennadeildar Landspítala og við fengum hana til að svara
nokkrum spurningum um þetta mikilvæga teymi sem var stofnað árið 2017.
Endómetríósuteymi Kvennadeildar