Úrval - 01.08.1955, Blaðsíða 20

18
tTRVAL
Séu áðurnefnd lögmál um ó-
breytileik efnismagns og orku
skoðuð frá þessu sjónarmiði, eru
þau því í fullu gildi, að vísu
í þeim skilningi, að þau hafa
sameinazt í eitt allsherjarlög-
mál. Það er sjálfur efnisveru-
leiki (substans) alheimsins,
hvort sem hann birtist í formi
kjarneinda eða ljósdeila, sem
hlýtur að hafa verið óbreyttur
að magni allt frá upphafi ver-
aldar. Samanlegt magn þessa
efnisveruleika er sá höfuðstóll
heimsrásarinnar, sem hvorki
getur aukizt né rýrnað.
Með býsna flóknum útreikn-
ingum hefur tekizt að ákveða
þennan höfuðstól með sæmilegri
öryggð. Sé rafeindin, minnsta
efnisögnin, höfð að einingu, þá
táknast allt magn efnisveruleika
heimsins með 80 núlla tölu.
Þetta magn samsvarar með öðr.
um orðnum hundrað triljónum
desiljóna af rafeindum.*)
1 þessari 80 núlla tölu eru
allir teljanlegir efnishlutir í
heimi innifaldir: allir vatns-
dropar í sérhverju hafi, allar
rykagnir á sérhverri plánetu,
sérhvert hár á hverju höfði, sér-
hver stafur eða stafkrókur á
hverri blaðsíðu ritaðs máls.
Þessi 80 núlla tala er vissu-
lega miklu meiri en ætla mætti
í fljótu bragði. Talan, sem segir
til um fjölda rafeindarþyngda
í smæsta rykkorni, er með 15
*) Sjá greinargerð þýðanda: „Um
talnakerfið“, á næstu síðu.
núllum, og í títuprjónshaus tákn-
ast þessi f jöldi með 25 núllum.
Mannslíkaminn þarf 32 núll,
jarðhnötturinn 55 og sólin 60..
Alheimurinn, sem sagt 80 núll.
30 núll milli títuprjónshaussins
og jarðarinnar afmarka heim
mannsins. 25 núll upp á við frá
jarðhnettinum afmarka heim
stjarnanna og önnur 25 niður á
við frá títuprjónshausnum hinn
smáa heim frumeindanna. Heim-
ur vor mannanna er nokkurn-
veginn jafnlangt frá hinu allra
stærsta og hinu allrasmæsta, og
nákvæmlega mitt á milli raf-
eindarinnar og alheimsins er
þyngsta mannvirki, sem gert
hefur verið á þessari jörðr
Keopspýramídinn á Nílarbökk-
um, en fjölda rafeindanna í
honum verður að tákna með
40 núlla tölu. Þyngd hans er
með öðrum orðum miðhlutfalla
við þyngd rafeindarinnar og al-
heimsins.
— Því betur sem mannsand-
inn kynnist lögmálum alheims-
ins, því einfaldari og þó stór-
felldari virðist hann. Til skamms
tíma þurfti 92 mismunandi
frumeindir til að setja saman
heimsmynd þá, sem ríkiandi
var. Nú eru hinir einföldu frum-
hlutar frumeindarinnar komnir
í stað þessara 92 frumeindar-
tegunda. Og nú hafa líka efni
og kraftur sameinazt í hugtaki
orkunnar. Hún er sjálfur undir-
stöðuveruleiki heimsmyndar
vorrar.
B. F. þýddi.