Úrval - 01.08.1955, Blaðsíða 80

78
ÚRVAL
Þú munt mæta því allstaðar —
í trjánum á vorin, í fólkinu, sem
verður á vegi þínum, í elskulegu
brosi, þú munt mæta því, sem
eitthvað gildi hafði hjá mér, þú
munt elska það, og þú munt ekki
gleyma mér. Ég mun fá að vaxa
og þroskast, ég mun lifa hjá
ykkur, og þið munuð lifa áfram,
því að þið vitið, að ég er á und-
an ykkur, en ekki á eftir, eins
og þið kunnið að halda í fyrstu.
. . . Ég er ekki gamall, ég ætti
ekki að deyja, og þó finnst mér
það svo eðlilegt, svo blátt áfram.
Það er aðeins voveifleikinn, sem
skelfir okkur í byrjun. Stundin
nálgast, ég get eiginlega ekki
skýrt það, en hugur minn er
algerlega rólegur . . .“
Pyrri setningarnar eru frá
ungum Tékka, hinar frá dönsk-
um andstöðumanni.* Ungur
Frakki, sem var pyntaður af
Gestapó og skotinn án réttar-
halds, bætir við þetta eftirfar-
andi mýnd, sem hreif mig mjög
sterkt: „Af því ég er trúlaus,
hef ég ekki látið glepjast af
heilabrotum um dauðann, mér
finnst ég vera hérumbil eins og
laufblað, sem fellur af trénu og
verður mold. Gæði jarðarinnar
eru undir laufblöðunum komin.
Ég hugsa til hinnar frönsku
æsku, sem ég set allt mitt
traust k “
Það er áreiðanlega ekki rétti-
*) Úr bréfi frá Kim Malthe-Braun
til móður hans. Sjá „Kim“ í 5. hefti,
6. árg. Úrvals.
lega sagt, þetta ,,af því ég er
trúlaus,11 það er villa. Því að þar
sem er ást, trú og von, þar ertr
auðvitað trúarbrögð. „Sigur eða
píslarvætti,“ lætur Tolstoj Svet-
logup segja við sjálfan sig, „og
ef það verður píslarvætti, þá er
það líka sigur — sigur í fram-
tíðinni." Á framtíðina trúa þeir
allir, þessir dauðvona menn;
þeir geta ekki annað en trúað
því, að fórnardauði þeirra muni
blessa og frjógva framtíðina, að
þeir þess vegna hnigi svo ungir
í gröfina, „til að verða mold.“
„Sjáðu til, faðir, það er fagurt
að deyja í von um betri fram-
tíð fyrir allt mannkynið." Það
kemur hvað eftir annað, og hjart-
að herpist saman við hugsunina
um, hvað orðið er af „sigri
framtíðarinnar," af trú og von
þessarar æsku, og við hugsunina
um, í hvílíkum heimi við lifum.
Við lifum í heimi, sem þjáist.
af illkynjaðri afturför, í heimi,.
þar sem hatur hjátrúar og of-
sóknarbrjálæðis hefur tengzt of-
boðslegri angist; heimi, sem
vitsmunalega og siðlega hefur
látið bugast í þvílíkum mæli, að
hann hefur falið örlög sín því
vopni, sem býr yfir slíkum eyði-
leggingarmætti, að manni hrýs
hugur við, en sem engu að
síður er safnað í birgðir, og
örvita menn hóta því, að „ef
nauðsyn krefur“ þá verði heim-
urinn að umbreytast í eyðimörk,
hjúpaður eitruðu ryki. Hnignun
menningarlífsins, kyrkingur £
menntuninni, sinnuleysið í að op-