Úrval - 01.10.1955, Side 13

SKÖPUNAR-, ,UNDRIÐ ‘ ‘
11
og Le Dantec (sem hikaði ekki
við að tala um ,,vitund“ frum-
eindanna), og hinsvegar af and-
lega sinnuðum mönnum eins og
klerkinum og jarðfræðingnum
Teilhard de Chardin. Þessi skoð-
un er án efa aðlaðandi og ef ég
ætti að velja á milli þessara
tveggja kenninga, mundi ég
kjósa þá síðari.
En ef satt skal segja, þá
finnst mér hvorug tilgátan full-
nægjandi. Ég get ekki fengið
mig til að trúa því að algar-
lega efnislegar eindir geti, með
því að sameinast á sérstakan
hátt, framkallað líf og vitund
(því að vitund er alltaf að meira
eða minna leyti tengd lífi). Ekki
get ég heldur trúað því, að til
sé „innra líf“ og „innri vitund“
í þessum eindum efnisins sem
við þekkjum. En hvað þá? Því
get ég eiginlega ekki svarað.
Þessa stundina, að minnsta
kosti, hallast ég helzt að þeirri
kenningu, að efnið hafi fyrr á
tímum verið allt annars eðlis en
það er nú. En ég skal fúslega
játa, að það er ekki aðeins að
allar sannanir skorti til stuðn-
ings þessari tilgátu, heldur er
hún einnig næsta óljós og þoku-
kennd.
Þróun dýranna.
P. B.: Hvernig voru fyrstu
lífverurnar ? Hvernig þróuðust
þær? Getið þér í stórum drátt-
um dregið upp mynd af helztu
þróunarstigum dýranna, allt til
mannsins ? Á ef tir getum við þá
þeim mun betur spurt yður um
skyldleika mannapanna og
mannsins.
J.R.: Þetta er spurning,
sem gefur okkur tækifæri til að
stíga fæti á fasta grund vís-
indanna. Það má telja víst, að
allar lífverur séu við hægfara
þróun til orðnar úr fyrsta lif-
andi efninu, sem birtist á jörð-
inni. Og það á ekki aðeins við
um þær tegundir lífvera, sem
lifað hafa fram á þennan dag,
heldur einnig þær sem eru út-
dauðar og aðeins rannsóknar-
efni steingervingafræðinga.
Við skulum byrja á fyrstu
próteinunum, sem urðu til á
jörðinni og gædd voru þeim eig-
inleika að geta tekið til sín nær-
ingu. Við vitum ekki hvernig
þau urðu til, né hvernig nátt-
úruskilyrðin voru þá. Þessi lif-
andi prótein báru að öllum lík-
indum einhvern svip af þeim
vírum, sem til eru nú. Ef til vill
hefur þetta frumstæða lífsform
nærzt á lífrænum efnum, sem
áður höfðu myndazt við efna-
þróun. Það eitt er víst, eins og
Harold Blum hefur bent á í
hinni merkilegu bók sinni um
þróun lífsins, að fyrr eða síðar
hafa þessar frumstæðu lífver-
ur öðlazt hæfileika til að not-
færa sér sólarljósið. Næsta stig-
ið hefur svo verið tilkoma líf-
vera með frumubyggingu, ef til
vill blágrænir þörungar. Þar
næst hafa komið jurtir og dýr
gerð úr mörgum frumum.
Ef við athugum dýraríkið, þá