Úrval - 01.10.1955, Qupperneq 53

HIÐ NÝJA GERVITUNGL JARÐAR
51

S. F. Singer, prófessor við Maryland
háskólann, hefur gert þessa mynd
af hinu væntanlega gervitungli og
sýnir hún okkur innri gerð þess.
1. Gagnsætt gler. 2. Loftnet. 3.
Gammageislamælir. 4. Rafeindamæl-
ir. 5. Mælir til að mæla útfjólubláa
geisla sólarljóssins. 6. Röntgengeisla-
mælir. 7. Segulmagnsmælir. 8. Hljóð-
ritunartæki. 9. Hreyfill og skiptihjól.
10. Segulband, sem snýst. 11. Sendi-
tæki og radarviti. 12. Mælir til að
mæla norðurljós og geimgeisla.
að knýja tækin í hnettinum.
Þessvegna verður sú hliðin, sem
stöðugt snýr að sólinni, úr gleri,
er þolir mikinn hita.
Og hvernig á svo að koma
þessu „tungli“ út á braut sína
í geimnum ? Það eru hinar geysi-
legu framfarir í smíði raketta
síðasta áratuginn, sem gera
mönnum kleift að ráðast í þetta
fyrirtæki. Braut tunglsins mun
verða í 300 til 400 km hæð. Til
þess að það geti haldið sér á
braut sinni, hvorki fallið til
jarðar né siglt út í geiminn,
verður harði þess að vera 8 km
á sek. (28.800 km á klst.). Til
þess að ná þeim hraða, hafa
menn hugsað sér að nota þre-
falda rakettu. Menn telja sig
geta komið einfaldri rakettu
upp í 2,7 km hraða á sek. Þre-
föld raketta ætti þannig að geta
náð 8 km hraða á sek.
Fyrstu rakettunni -—- 10 lesta
bákni að minnsta kosti — verð-
ur skotið lóðrétt upp og flytur
hún með sér allt farteskið upp
í gegnum gufuhvolfið, þar sem
90 % af öllu andrúmsloftinu um.
lykur jörðina eins og hjúpur
upp í 18 km hæð.
í 80 eða 100 km hæð losnar
fyrsta rakettan og fellur niður
eftir að hún hefur eytt eidsneyti
sínu. Þá tekur næsta raketta við,
eykur hraðann enn meir og
sveigir brautina í átt til láréttr-
ar stefnu og hefur lokið sínu
hlutverki í 350—450 km hæð.
Nú er eftir þriðja og síðasta
rakettan, sem ber fylgihnöttinn
í framenda sínum. Hún á að
gefa hnettinum réttan hraða og
beina honum inn á braut hans.
Þegar því er lokið, losnar hún
frá og hnötturinn rennur einn
braut sína, án nokkurrar orku,
en með nægum hraða til þess
að halda stefnunni. Lögmál
Newtons segir, að ef hlutur er
settur af stað í geimnum, haldi
hann áfram með sama hraða,