Úrval - 01.04.1956, Blaðsíða 53

AÐ BYRJA NÝTT LlF
51
felst áætlun um skiptingu jarða
og þjóðnýting alls þungaiðnað-
ar. Áður höfðu flugsamgöngur,
járnbrautir, póstur og sími ver-
ið þjóðnýtt óg nokkur hluti
stáliðnaðarins. En neyzluvöru-
iðnaðurinn verður ekki þjóð-
nýttur, heldur eru uppi áætl-
anir um að reka hann með sam-
vinnusniði, stofna svoköiluð
bæjarsamvinnufélög. íbúar
hvers bæjar verða þá allir tald-
ir meðlimir samvinnufélags.
Verkaskipting milli bæja er
fyrirhuguð; í einum bæ verður
lögð áherzla á framleiðslu fatn-
aðar, í öðrum á framleiðslu mat-
væla, þeim þriðja á framleiðslu
byggingarefnis o. s. frv. I ann-
arri fimm ára áætluninni er gert
ráð fyrir stofnun sérskóla til
að mennta væntanlega forustu-
menn slíkra samvinnufélaga.
Að því er stefnt að forðast stór-
iðnað, sennilega mest af fjár-
hagsástæðum. Það hefur verið
reiknað út, að kosta muni um
12000 rúpíur að koma aðkomu-
manni utan af landsbyggðinni
fyrir í stóriðnaði í stórborgum
landsins, en aðeins nokkur
hundruð rúpíur að setja hann til
starfa í iðnaði í heimabæ hans.
Jafnframt er á þennan hátt
sneytt hjá því að í stórborgun-
um myndist ný öreigastétt í
viðbót við alla þá öreiga, sem
þar eru fyrir, fólkið kemst hjá
því að rífa sig upp með rótum
og glata tengslum við f jölskyldu
sína og siði og hætti sveitar
sinnar. Og ætla má, að sam-
vinnufyrirkomulagið sé þessu
fólki nærtækt félagsform; það
er alið upp í stórum fjölskyld-
um þar sem öllu er skipt jafnt
og einkaeign þekkist ekki. .
Kynni mín af Inaverjum, seg-
ir Axel Höjer, urðu til þess að
opna augu mín fyrir því hve
lífsskoðanir vorar samrýmast
illa vísindum vorum og nútíma
lifnaðarháttum. Á Indlandi
gegnsýra trúarbrögðin lífshætti
fólksins, og fólkið hefur breytt
hugmyndaheimi sínum og guð-
um jafnhliða því sem lífshættir
þess hafa breytzt. Hjá oss er
trúin sérmál, sem ekki er bland-
að saman við lífið. Það sem vér
þörfnumst nú er einn guð fyrir
allt mannkynið, guð sem kenn-
ir oss að lifa í sátt og friði við
þá sem hugsa öðruvísi en við.
Ef til vill getum vér í þessu efni
lært eitthvað af Indverjum.
Það sem mér fannst mest til
um, sagði Signe Höjer, var hin
daglega morgunbæn kringum
fjölskyldualtarið þar sem logaði
á olíulampa með blómsveigum
allt í kring. Hvílíkur munur að
byrja þannig daginn eða á því
að lesa um glæpi og slys í morg-
unblöðunum! Og markmið
manna voru ekki hin sömu í
Travancore og hér. Hér snýst
allt um eftirsókn eftir hlutum:
sjónvarpstækjum, fínum mubl-
um, skrautmunum. Þarna eystra
heyrði ég konur oft segja:
„Þetta þarf ég ekki. Eg get
komizt af án þess. Við getum
fengið það að láni hver hjá