Úrval - 01.04.1956, Blaðsíða 67

ÞORSTI
65
stunið og öskrað hásum rómi;
hann getur tekið upp á að sjúga
blóð sitt („Ég beit í handlegg-
inn á mér og saug blóð“) eða
jafnvel drekka þvag sitt. Á síð-
asta stiginr (yfir 20%) spring-
ur hörundið; blóðugur sviti vætl-
ar úr hörundi hans, blóðug tár
renna úr augum hans; hann
verður „skynlaus vél“, engist
sundur og saman og rótar í
sandinum; ekkert vatn getur
bjargað honum, eftir að hann
er kominn á þetta stig.
Þegar lofthitinn er hærri en
hörundshitinn, getur maðurinn
haldið eðlilegum líkamshita ein-
ungis með því móti að svitna.
Til þess að losna við 1000 hita-
einingar (kílógramkaloríur)
þarf hann að svitna sem nem-
ur tveim lítrum af vatni. Af
þessu er augljóst, að ekki er
hægt að þjálfa sig upp í að kom-
ast af með lítið vatn, og að
ströng skömmtun á takmörkuð-
um vatnsbirgðum er tilgangs-
laus.
Það er gömul trú, studd af
flestum lífeðlisfræðingum, að
mjög varhugavert sé að drekka
sjó. 1 sjóferðasögum er aragrúi
af frásögnum af hörmulegum
afleiðingum þess að menn
drukku sjó: uppsala, niður-
gangur og óbærilegur þorsti og
jafnvel brjálsemi. 1 fyrirmælum
flotastjórnar Bandaríkjanna til
sjómanna segir: „Drekkið aldrei
sjó!“
Lífeðlisfræðingar benda á þá
staðreynd, að flest spendýr, þar
á meðal maðurinn, geti ekki
losnað við í þvagi sínu meira
en 2% af salti. 1 úthafssjó eru
um 3,5% af salti. Ef maður
drykki 100 rúmsentimetra af
sjó, yrði hann að kasta af sér
175 rúmsentímetrum af þvagi
til þess að losna við saltið úr
þeim sjó.
Rök líffræðinga eru jafnvel
enn einfaldari. Selir og önnur
spendýr sem í sjó lifa, drekka
ekki sjó; þessvegna er ekki ráð-
legt fyrir menn að drekka sjó.
Ekki þýðir að benda á að fisk-
ar drekki sjó, því að tálkn þeirra
eru þannig gerð, að þau geta
losað þá við mikið salt; ekki
þýðir heldur að benda á poka-
rottuna; hún gæti að vísu þolað
að drekka sjó, en einungis vegna
þess, að nýrun í henni geta skil-
ið frá sér miklu saltara þvag
en nýrun í manninum.
Skipbrotsmaður, sem æti hrá-
an fisk, eins og selurinn til þess
að fullnægja vatnsþörf sinni,
mundi lenda í öðrum vanda.
ITann verður að losa sig við tals-
vert af köfnunarefnissambönd-
um úr fiskinum, og það getur
hann aðeins með því að kasta
af sér tiltölulega miklu þvagi.
Þannig eykur hrár fiskur vatns-
þörf hans. Selurinn getur étið
fisk án þess að drekka, m. a.
af því að hann getur losað sig
við meiri köfnunarefnissambönd
í þvaginu en maðurinn, auk þess
sem hann svitnar ekki.
Fyrir nokkru.m árum bjóst
franskur læknir, Alain Bom-