Úrval - 01.04.1956, Page 86

84
Orval
ingum tilkominn fyrir áhrif
bæði umhverfis og erfða —
eðlis og eldis. Auk þess er alla
jafna ekki hægt að meta ná-
kvæmlega hvorra áhrifanna
gætir meira.
Þetta er ástæðan til þess hve
líffræðingar hafa mikinn áhuga
á tvíburarannsóknum.
Tvíburar eru, eins og þér
vitið, tvennskonar: eineggja
tvíburar, sem komnir eru úr
sama eggi og hafa því hlotið
að öllu leyti sömu erfðir, og
tvíeggja tvíburar, sem komnii'
eru hvor úr sínu eggi og hafa
því hlotið eins ólíkar erfðir og
hver önnur systkini. Ljóst er, að
ýmsan fróðleik má fá af því að
bera eineggja tvíbura saman við
tvíeggja tvíbura. Ef í ljós kem-
ur, að sérstakur eiginleiki kem-
ur miklu oftar fyrir hjá báðum
eineggja tvíburum en hjá báð-
um tvíeggja tvíburum, má gera
ráð fyrir að sá eiginleiki sé til-
kominn við erfðir. En ef ekki
er greinanlegur neinn munur í
þessu efni, má telja víst, að eig-
inleikinn sé tilkominn fyrir á-
hrif umhverfisins en ekki erfða.
Á þennan hátt hefur t. d. verið
sýnt fram á, að næmleiki fyrir
berklum er arfgengur, svo og
tilteknar geðveilur (neuroses),
glæpahneigð og greind, að svo
miklu leyti sem hægt er að mæla
greind. Fróðlegast er þó að
bera saman eineggja tvíbura,
sem skildir hafa verið að við
fæðingu og aldir upp við ger-
ólíkar aðstæður. Mismunur á
slíkum tvíburum er að sjálf-
sögðu alltaf tilkominn fyrir á-
hrif umhverfis.
P. B.: Og hvað leiðir slíkur
samanburður í ljós? Geta ein-
eggja tvíburar orðið talsvert
ólíkir hvor öðrum?
J. R.: Ekki í útliti, því að
fjöldi sérkenna, einkum andlits-
fall og líkamslögun ákvarðast
að heita má eingöngu af erfð-
um. Þó að eineggja tvíburar séu
skildir að við fæðingu, verða
þeir áfram nær alger spegil-
mynd hvor af öðrum. Á hinn
bóginn geta þeir orðið talsvert
ólíkir hvor öðrum í andlegu til-
liti, og er það sönnun þess, að
uppeldi og umhverfi hafa mikil
áhrif á greind, smekk, og skap-
gerð. Annar tvíburinn getur
verið feiminn eða stygglyndur,
en hinn ekki, o. s. frv.
Uppeldisaðstæður og um-
hverfi hafa að sjálfsögðu sterk
áhrif á greindarþroska ein-
staklingsins. Augljóst er, að
meðal þeirra stétta, sem verst
eru settar í þjóðfélaginu er
talsverð hætta á að góðar gáf-
ur ujiipgötvist ekki; og að jafn-
vel þó að einhver kennari komi
auga á þær, er ekki víst að
fjölskyldan og umhverfið veiti
þeim heppileg þroskaskilyrði,
auk þess sem efnalegar ástæð-
ur geta verið til hindrunar því,
að slíkt gáfubarn geti stundað
það nám sem er nauðsynleg
forsenda þess að gáfurnar fái
notið sín. I öllum barnaskólum
eru börn, sem hafa hæfileika tiL