Læknaneminn - 01.10.1996, Qupperneq 101

Rannsóknarverkefni 4. árs læknanema, útdrættir
Alls varð 221 auga fyrir alvarlegum augnáverka á tímabil-
inu. Við útskrift voru einungis 69 (31%) augnanna með
eðlilega sjón.
Efnisskil: Alvarlegum augnslysum hjá fullorðnum á Is-
landi fjölgar milli fyrra og seinna tímabilsins í rannsókninni.
Helsta orsökin er vinnuslys og eru ungir karlmenn í iðnaðar-
stétt þar einkum í áhættuhópi. Iþróttaslysum fjölgar einnig
milli tímabilanna tveggja. Notkun viðeigandi hlífðarbúnað-
ar var mjög ábótavant hjá þeim er slösuðust. Greinilegt er að
hefja verður aðgerðir til að sporna við augnslysum hjá full-
orðnum á Islandi.
Lyfhrif flúcónazóls, itracónazóls
og amphótericin-B á Candida
Riörg Þuríður Magnúsdóttir1.
Sigríður Björnsdóttir', Helga Erlendsdóttir2,
Sigurður Guðmundsson2.
'LHÍ, 2Sýklarannsóknadeild Landspítalans.
Inngangur: Sýkingar af völdum Candida stofna hafa farið
vaxandi hérlendis undanfarin ár eins og í nálægum löndum.
Flúcónazól, itracónazól ásamt amphótericin-B (amp-B) eru
kjörmeðferð við Candidasýkingum. E-test® á Candida er ný
aðferð til að meta lágmarksheftistyrk gegn lyfjum og hefur
reynst mjög áþekk hefðbundinni þynningaraðferð. Eftir-
virkni lyfja (postantibiotic effect, PAE) er skilgreind sem
hömlun á vexti sýlda eftir að lyf er horfið af sýkingarstað og
gefur möguleika á að gefa lyfið með lengra skammtabili en
áður en með sama árangri og hugsanlega færri hjáverkunum.
Ekki eru til upplýsingar um eftirvirkni triazollyfjanna,
flucónazóls og itracónazóls gegn Candida, amp-B veldur hins
vegar eftirvirkni gegn Candida. Þegar hlutfall af lágmarks-
heftistyrk hægir á vexti sýkilsins kallast það letjandi þéttni
(sub-MIC).
Aðferðir: Lágmarksheftistyrkur itracónazóls, flucónazóls
og amp-B á sex Candida stofna (C. glabrata, C. krusei, C.
parapsilosis og þrír stofnar C. albicans) var fundinn með því
að bera saman E-test® og þynningaraðferð. Athuguð var eft-
irvirkni in vitro þessara sömu lyfja á þrjá stofna Candida út
frá mismunandi verkunartíma lyfjanna og margfeldi af lág-
marksheftistyrk. Lyfjunum var beitt í þéttninni 1-8*MIC í
1-4 klst. Þau síðan fjarðlægð með síun (0,7pm Millipore) og
þynningum. Fyrir þessa sömu þrjá stofna voru áhrif letjandi
þéttni þessara þriggja lyfja athuguð. Að lokum var áhrif letj-
andi þéttni itracónazóls athuguð á aðra tvo staðlaða og fimm
kliníska stofna C.
Niðurstöður: Samsvörun milli E-test® og þynninarað-
ferðar var 72% miðað við eitt þynningarfrávik. Marktæk
eftirvirkni fékkst fyrir amp-B, en engin fyrir itracónazól eða
flucónazól. Amp-B olli langri og þéttniháðri eftirvirkni gegn
Candida eða frá 2-15 klst. Lítið eða ekkert in vitro dráp eft-
ir 1-4 klst virkni af völdum flúcónazóls og itracónazóls, en
mikið þéttniháð dráp eftir amp-B (1-4 loglO cfu/ml). Þrátt
fyrir að engin eftirvirkni fengist fyrir itracónazól var hægt að
sýna fram á að hægt er að letja vaxtahraða C.albicans (ATCC
24433 og 10231) ásamt þeim klinísku stofnum sem prófaðir
voru með því að nota styrk itracónazóls allt niður í 1/20 af
lágmarksheftistyrk. Letjandi þéttni fékkst hins vegar eltki hjá
C.alb 90029 eða C.krusei.
Alyktun: Þar sem engin eftirvirkni féklcst fyrir flúcónazól
og itracónazól virðist það varla skipta máli klíniskt séð en þar
sem löng eftirvirkni fékkst fyrir amp-B hefur það líklega þýð-
ingu fyrir notkun Iyfsins klinískt. Letjandi þéttni hefur
klinískt gildi á sama hátt og eftirvirkni þar sem Iyfið heldur
áfram að hamla vexti sýkilsins þrátt fyrir að styrkur þess sé
undir lágmarksheftistyrk og því hægt að lengja bil milli gjafa
lyfsins. Hins vegar er ávallt erfitt að heimfæra in vitro rann-
sóknir yfir á in vivo og því ekki hægt að fullyrða um kliniskt
gildi letjandi þéttni nema frekari rannsóknir verði gerðar.
Mælingar á Ubiquinone, CoQlO í blóði
og vöðvum - samanburður á vefjagigtar-
sjúklingum og viðmiðunarbópi
Biörg Þorsteinsdóttir1.
Sigrún Rafnsdóttir2, Árni J. Geirsson3,
Sigurður V. Sigurjónsson4 og Matthías Kjeld2.
'LHl, "Rannsóknarstofa í blóðmeinafræði,
’Gigtardeild Lsp 4Röntgendeild Lsp.
Inngangur: Þróuð var aðferð til mælingar á ubiquinone
eða coenzymeQlO í blóði. Efnið er isopreneafleiða og hefur
mikilvægu hlutverki að gegna í orkubúskap frumunnar sem
rafeindaferja á milli NADH-dehydrogenasa og b-ci complex-
ins í öndunarkeðju hvatberanna. Styrkur CoQlO í himnu
hvatberanna hefur reynst vera nálægt Michaelis-Menten fasta
fyrir hvarfið sem það gengur inn í og því geta sveiflur í styrk
þess haft afgerandi áhrif á virkni öndunarkeðjunnar og þar
með myndun orkuríkra fosfata. Andoxunareiginleikar efnis-
ins eru einnig taldir mikilvægir ti lað vernda frumuhimnur
fyrir skemmdum af völdum súrefnisstalœinda. CoQl 0 ferð-
ast um í lípópróteinum í blóði og er þar talið endurmynda
°°-tocopherol sem er mikilvægt andoxunarefni.
Vefjagigt er sjúkdómur sem einkennist af útbreiddum stoð-
kerfisverkjum og minnkuðum vöðvakrafti. ATP og súrefnis-
þéttni hafa mælst lækkuð í vöðvum þessara sjúklinga. Þá
sýna vöðvafrumur merki um ósértækar hrörnunarbreytingar.
Rannsóknir á CoQlO og klínísku mikilvægi þess eru til-
tölulegar nýjar af nálinni. Það hefur meðal annars verið reynt
við meðhöndlun á hjartabilun og lactic acidosis í meðfædd-
um hvatberagöllum. Niðurstöður slíkra rannsókna eru eldd
einhlítar.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að bera saman CoQl 0
hjá vefjagigtarsjúklingum og viðmiðum.
Efni og aðferðir: Aðferðin sem var þróuð og prófuð á 50
LÆKNANEMINN
91
2. tbl. 1996, 49. árg.