Úrval - 01.11.1965, Side 89

KELTNESKI ÞJÓÐFLOKKURINN
87
fórnir. „Sérhver sem er sleginn
sjúkdómi, eða staddur í bardaga
eða hættu, býður annaðhvort manns-
fórn, eða lofar að gera það: drúid-
arnir þjóna við þessa guðsdýrkun.
Mannslíf verður aðeins endurleyst
með öðru mannslífi og á þennan
hátt er guðdómi hinna ódauðlegu
guða fullnægt.“ Þessi óhugnanlega
kenning krafðist forða af fórnar-
dýrum, og voru glæpamenn venju-
lega notaðir til þess; en það gat
einnig átt sér stað, að saklausum
væri fórnað. Fórnardýrin voru
brennd í stórum tágafléttuðum
mannsmyndum, sem þeim var troð-
ið í lifandi.
Hinir keltnesku guðir, sem þann-
ig voru mildaðir, urðu að þola hina
venjulegu yfirfærzlu í guðaheim
Miðjarðarhafsbúanna með þeirri
athöfn, sem Tacitus nefndi inter-
pretatio Romana (rómverska út-
leggingu). Nöfn útlendra guða voru
naumast notuð af Rómverjum, nema
þeim virtist þeir ekki eiga sér neina
tilsvarandi latneska guði. Þannig
gat Cæsar sagt að Gallar dýrkuðu
Mercurus umfram alla aðra guði;
og að þeir eignuðu honum upp-
götvun lista, leiðsögn ferðamanna
og verndun viðskipta (lista-, ferða-
manna- og verzlunarguð). Aðrir
guðir, sem Cæsar nefnir, eru Ap-
ollo, Marz, Jupiter og Minerva, og
á henni segir hann, að Gallar hafi
að mestu leyti sömu skoðun og aðr-
ar þjóðir. Fornleifarannsóknir styðja
að nokkru leyti orð Cæsars, því
að á meðal minnismerkja frá róm-
versku Gallíu eru nöfn þessarra
guða öll nefnd við hlið nafna á guð-
um hinna innfæddu.
f byrjun fyrstu aldar f. Kr. náðu
rómversk áhrif aðeins til Gallíu
Narbonensis, héraðs sem var tak-
markað af Alpafjöllum, Cévenna-
fjöllum og Miðjarðarhafinu. Her-
ferðir Cæsars voru upphaflega farn-
ar í þeim tilgangi að koma í veg
fyrir árásir germannskra innrásar-
manna inn á landssvæðið norðan
við þetta hérað. Honum tókst að
leggja undir sig alla Gallíu Trans-
alpínu. Formlega var gengið frá
innlimuninni af Augustusi, og hinu
nýtekna landssvæði var skipt í
þrjú héruð.
Rómversk áhrif urðu víðtæk í
Gallíu og festu mjög fljótt rætur,
og lýstu sér í byggingu nýrra borga
í stað hæðavirkjanna, sem höfðu
verið hinar upprunalegu miðstöðv-
ar ættflokkanna, og í byggingu
leikhúsa, mustera og vega. Stjórnar-
fyrirkomulagið var beinlínis byggt
á reglunni um sjálfsstjórnarhéruð,
hvert með sínum yfirvöldum og ráði
(council), ábyrgu gagnvart lands-
stjóranum eða umboðsmanninum
(procurator) um innheimtu skatta
og manntalsskýrslna. Keltnesku
ættflokkunum var breytt í róm-
versk. fylki (civitates), og í hverju
þeirra var hermannaaðilinn kjarn-
inn í hinu nýja fylkisráði (cantonal
senate). Ennfremur var gallískum
aðalsmönnum veittur aðgangur að
rómverska ráðinu (senati) (af Clau-
diusi), og menn frá Gallíu gegndu
herþjónustu í rómverska hernum,
eins og staðfest er af áletrunum á
legsteinum víðsvegar í rómverska
ríkinu. Almennt orð fór af því, hvað
Gallar væru miklir sælkerar, og
héraðið var frægt fyrir veiðidýra-