Úrval - 01.02.1968, Qupperneq 56

54
ÚRVAL
engar sprungur í glerinu, en vöfflu-
mynstrið á bakhliðinni var stór-
gallað. Þá var ákveðið að hefja
verkið að nýju og þurfti þá fyrst
að finna ráð til að festa hnúðana
svo dygði. Það tók sinn tíma, en að
endingu komust menn að því, að
festa skyldi þá við stálpípur, sem
köldu lofti væri blásið í í sífellu,
til þess að kæla þá.
2. desember 1934 var svo tekið
til við þetta verk, að hella í mótið
og tók það 7 klukkustundir. Að
því loknu þurfti að kæla glerið af-
ar hægt, svo að næmi ekki minna
en 10 mánuðum, til þess að hvergi
kæmi brestur í glerið. Hitastigið í
ofninum var mælt mjög nákvæmt
með rafmagnshitastilli, en 7 mán-
uðum eftir að þessi ágæta steypa
var gerð, fór að rigna og rigndi
ákaft og lengi. Það fór að hækka í
á, sem var í nánd við glersteypu-
verksmiðjuna. Nú blasti við sú
hætta, að flæða mundi inn í kjall-
arann í húsinu og þar var þá hætta
á að .hitastillitækin yrðu fyrir
skemmdum. Sífellt hækkaði í ánni,
Og var það þá tekið til bragðs að
hlaða sandpokum að, en ekki dugði
það, atdrei ætlaði að stytta upp.
Þá var horfið að því ráði í flýti,
að flytja hitastillitækin upp á þriðju
hæð í húsinu, en verkið tók þrjá
sólarhringa, og ekki hægt að stilla
hitann á meðan, og voru menn milli
vonar og ótta um að spegillinn
hefði skemmzt. Um það var ekkert
hægt að vita fyrr en eftir þrjá
mánuði, en þá átti að taka glerið
úr ofninum. Og urðu menn fegnari
en frá megi segja þegar það kom
í ljós, að glerið var óskemmt.
Nú var speglinum komið fyrir í
stálkassa með mikilli varkárni, og
hann settur á járnbrautarvagn, sem
útbúinn var sérstaklega í þessu
skyni, og fluttur til Pasadena, en þar
átti að vinna verkið til fullnustu.
Flutningurinn var afar vandasam-
ur. Ekki mátti fara hraðar en sem
svaraði 40 km á klukkustund, en
leiðin frá Atlantshafi til Kyrrahafs
er margar þúsundir kílómetra. 11.
apríl 1936 var komið á leiðarenda
og var spegillinn fluttur í glerslíp-
unarverksmiðju, og slípaður með
hverfispólu, sem sett var undir
slípunarvélina sjálfa, og gerði
spegilinn íhvolfan.
Á næstu árum voru slípuð af hon-
um meira en fimm tonn af gleri, en
þó dýpkaði holrúmið ekki við það
um meira en 10 cm!
Þegar svo var komið, var langt
komið smíði stjörnuathuganastöðv-
arinnar. Aðrir hlutar stjörnusjár-
innar, gerðir úr málmi, voru smíð-
aðir í Westinghouse verksmiðju í
Fíladelfíu, og byrjað á verkinu
1936. Síðan voru þessir smíðishlut-
ar fluttir sjóveg til San Diego og
þaðan ekið á vörubíl með annan í
eftirdragi til Palómar-fjalls í nóv-
ember 1938. Vel hafði gengið verk-
ið við að koma upp húsinu og öðr-
um útbúnaði, því ekki var byrjað
á því fyrr en árið 1935, en veður-
skilyrði voru ætíð góð og ágætur
steinsteyptur vegur lá upp á fjall-
ið, og var smíði hússins að mestu
leyti lokið árið 1939.
Tregar gekk að fullgera spegil-
inn í slípiverkstæðinu í Pasadena.
Byrjað var að slípa í apríl 1936, og
tafðist verkið í fjögur ár meðan á