Úrval - 01.02.1968, Side 94

92
ÚRVAL
afrakstur fyrir aukna framleiðslu
og framleiðni, eða gera slík áhrif
að engu. Hann minnist á forstjóra
ríkisfyrirtækja, sem hafi ekki til
að bera reynslu í tæknilegum efn-
um í hlutfalli við mikil stórnmála-'
leg áhrif sín. Loebel fer fram á sam-
keppnismarkað í gervallri Tékkó-
slóvakíu.
Þessi orð voru höfð eftir tékk-
neskum hagfræðingi árið 1965: ,,Ég
held ekki, að stjórnmálamenn okk-
ar geri sér grein fyrir því enn þá,
að þær efnahagslegu endurbætur,
sem þeir hafa með hálfum huga
samþykkt að gera, munu aðeins
takast, ef þær þróast þannig, að
þær verði að byltingu, sem mun
feykja burt stjórnmálalegum og
efnahagslegum trúarskoðunum
manna."
Sovézku leiðtogarnir gera sér
einmitt grein fyrir þessu, og þeir
horfast því í augu við hroðalegt
vandamál, sem veldur þeim mik-
illi sálarkvöl. Það var einmitt af
þessari ástæðu, að flokksþing kom-
múnistaflokksins, sem haldið var
árið 1966, lýsti því yfir, að gerðar
yrðu nokkrar tilraunir til „mark-
aðssósíalisma“, samþykkti jafnframt
því að styrkja og efla stjórnmála-
legan rétttrúnað og herða á öllum
þeim reglum, boðum og bönnunv
sem giltu um flokkinn, svo að hann
mætti styrkjast og eflast. Hver
ræðumaðurinn á fætur öðrum lagði
áherzlu á, að stjórnmálin stæðu
efnahagsmálunum ofar og fyrst og
fremst skyldi tekið tillit til þeirra.
Khrushchev hafði komið á frjáls-
legri reglum um inntöku í komm-
únistaflokkinn, en nú voru þær af-
numdar að nýju og strangari reglur
settar. Flokksþingið bar augsýni-
lega vantraust til hinnar ákaflyndu
æsku, því að það samþykkti, að nú
skyldi aldurstakmark nýrra flokks-
meðlima ekki lengur vera 21 ár
heldur 24. Þeir Brezhnev og Kosy-
gin hafa séð svo um, að menn gerðu
sér grein fyrir því, að hinum efna-
hagslegu endurbótum mun fylgja
mótvægi, að allt muni verða gert
til þess að verja áframhaldandi
stjórn forvígismannanna og hins út-
valda embættismannaliðs.
SOVÉZKA YFIRSTÉTTIN
„Þeir þjóta um borgina í bifreið-
um með tjöld fyrir gluggum og
einkabílstjóra við stýrið. Þeir ganga
í klæðskerasaumuðum fötum og
konur þeirra í Parísarfatnaði. Þeir
gæða sér á alls kyns lostæti, jafn
vel á þeim árstímum, þegar erfitt
er að ná í slíkt.“ Þetta er lýsing
skemmtiferðamanns eins, sem er
nýkominn frá Rússlandi, „Þeir“ eru
mennirnir, sem tilheyra hinum
ýmsu „útvöldu“ forréttindastéttum
í Sovétríkjunum.
Aðeins það ríki, er væri laust
við allar mótsagnir, gæti vonazt til
að framkvæma í verki þá goðsögn,
að Sovétríkin séu „stéttlaust þjóð-
félag“. Stalín lýsti því yfir á fjórða
áratug aldarinnar, að þetta væri
lygi, en samt gorta þeir almennt
af slíku enn þann dag í dag. En
það, sem fyrir augun ber, er aftur
á móti þjóðfélag, þar sem ríkir
geysilegt bil milli ríkra og fátækra.
Þar er um að ræða skort annars
vegar og forréttindin hins vegar,
líkt og í öllum öðrum löndum, en