Úrval - 01.02.1968, Qupperneq 126

124
ÚRVAL
ingarinnar að ræða.
Skal nú drepið á nokkur við-
íangsefni, og vil ég þá koma að
einu, sem sett hefur svip sinn á
síðustu áratugi, en það er hnignun
heimilanna og heimilislífsins, fjöl-
skyldulífsins. Þessu er svo nátengt
allt uppeldi í landinu og ótal margt
annað. Og nú er spurningin: Til
hvers mun þetta leiða í menningu
þjóðarinnar? Hvað glatast? Hvað
vinnst? Þetta væri merkilegt rann-
sóknar- og viðfangsefni fyrir fé-
lagsfræðinga og uppeldisfræðinga.
Við getum ekkert gert nema bíða
og sjá hvað verður, eða svo finnst
okkur. Eitthvað ættu vísindalegar
rannsóknir að geta sagt fyrir um
afleiðingar þessarar byltingar.
--------Annað vil ég einnig nefna.
Til hvers leiðir vaxandi áfengis-
nautn unga fólksins, ásamt vaxandi
sígarettureykingum, sem færast
stöðugt neðar og neðar í aldurs-
stigann? Það væri ekki ómerkilegt
viðfangsefni að rannsaka félagsleg-
ar ástæður fyrir þessari öfugþróun.
Það gæti ekki orðið nema til góðs.
Hvers vegna drekkur Jeppi?
Er það eitthvað í uppeldi þjóð-
arinnar, samtíðinni, sem hér á sök-
ina? Allt er órannsakað á þessu
sviði, einnig það, hve alvarlegt þetta
vandamál er. Það hefur ekki einu
sinni verið safnað skýrslum um, hve
margir ofdrykkjumenn eru á íslandi,
og hve mörg börn eru á þeirra
framfæri. Allt, sem verið er að
reyna að byggja og reynt verður í
framtíðinni, er því byggt á sandi.
Sumir halda því meira að segja
fram, að það sé ekkert áfengisböl
til á íslandi. Hvað myndu áreiðan-
legar skýrslur um þessi mál segja?
Við lifum oft eins og engin fram-
tíð væri til. Á sviði uppeldis- og
skólamála ríkir hér sama skamm-
sýnin. Það hefur að vísu verið kom-
ið á fót vísi að skólarannsóknum,
en það er í svo smáum stíl, að
ótrúlegt er, að nokkuð verulegt
verði hægt að gera með slíkri að-
stöðu og slíkum mannafla.
Við búum við óskaplegan kenn-
araskort. Hvaða afleiðingar hefur
slíkt, ef til langframa verður? Það
getur ekki haft aðrar afleiðingar
en hnignandi menningu. í stað þess
að auka og bæta kennaramenntun-
ina, er ástandið að verða þannig,
að fleiri og fleiri menn koma nú
að skólunum, sem ekki hafa búið
sig undir kennarastarf og geta því
ekki talist þar hlutgengir. Þetta er
ekki sagt til að kasta rýrð á það
góða fólk, sem hlaupið hefur þarna
undir bagga til að koma í veg fyrir
algjört neyðarástand í skólanum.
Ef hægt væri að sýna fram á, hvaða
afleiðingar þetta hefði, gæti farið
svo að ábyrgir menn vöknuðu og
sæju hættuna. Myndi þá ekki vera
lagt kapp á að bæta úr þessu? En
það er tiltölulega auðvelt með því
að bjóða kennurum góð kjör, jafn-
vel betri kjör en öðrum stéttum,
til að fá úrval í stéttina, gera stöð-
una eftirsóknarverða. Ég tel það
meira virði að fá úrvalsmenn í
kennarastéttina en flestar aðrar
stéttir. Hennar hlutverk er svo stórt
og mikilvægt.
Þá væri það ekki ómerkilegt við-
fangsefni að kanna hverju það
gengdi að hér á landi fæðast fleiri