Úrval - 01.05.1970, Page 58

56
TJRVAL
hvoru kyni. Að meðtöldum forystu-
fuglinum og maka hans voru því
þriú pör eftir. Ef vorferðalagið
gengi að óskum, gætu fæðzt þrír
ungar fyrsta árið, ef til vill þrír
hið næsta, og kannski sex árið þar
á eftir. Með mikilli heppni gæti því
rtofninum fjölgað að nýju.
SÍÐASTI GEIRFUGLINN
Veturinn leið á friðsælan hátt, og
í marzbyriun tók fuglinn að búa
sig undir ferðina norður á bóginn.
Nu var forystufuglinn ákveðinn í
að halda beinustu leið til bernsku-
stöðva sinna í Eldey.
Þetta var mikilvægt ferðalag, og
nauðsynlegt öllum fuglunum að
komast á leiðarenda. Samt hafði al-
drei farið svo hingað til, að ekki
hefðu einhverjir fuglar farizt á
leiðinni, og til of mikils var ætlazt
að gera ráð fyrir, að svo yrði ekki
einnig að þessu sinni.
í Mainefylki, þar sem hópurinn
skreið á land til næturdvalar, skutu
veiðimenn tvo fuglanna til bana.
Ein kúlan straukst við gamla, ein-
eygða kvenfuglinn, og þótt hún
slyppi lífs, var hún ekki söm eftir.
Skömmu síðar varð hún stórum
hval að bráð.
Nú voru aðeins fjórir eftir. En
•hvalur gleypti ungana tvo einnig.
Aðeins forystufuglinn og maki hans
náðu heil á húfi til Eldeyjar. Þessir
tvéir tígulegir fuglar óðu ótrauðir
á land — hinir síðustu sinnar teg-
undar. Og skömmu síðar varp kven-
fuglinn þar eggi.
Gæfan hefur ætið verið hverful,
en sjaldan eins hverful og þennan
þriðja dag júnímánaðar, er ramm-
byggt þrímastra skip varpaði akk-
erum á úfnum haffletinum skammt
frá Eldey. Bátur sigldi í land, og
voru á honum sex karlmenn og þrír
drengir.
Mennirnir þrömmuðu með axlað-
ar kylfur að sjófuglahópnum, sem
verpti í eynni. Fuglarnir voru
hræddir, en yfirgáfu þó ekki egg
sín, er mennirnir nálguðust. Þeir
réðust inn í mitt fuglagerið. og kylf-
urnar hófu að vinna sitt verk. Svo
tók einn mannanna sér hvíld,
þurrkaði sér um ennið, og leit upp
í klettana. Hátt yfir höfði sér kom
hann auga á tvo stóra og stæðilega
geirfugla. ,,Geirfuglar!“ æpti hann
upp yfir sig, ,,geirfuglar!“
Mennirnir brugðu við skjótt og
tóku að fikra sig upp klettana. Þeir
nálguðust varlega með brugðnum
kylfum. Þegar þeir voru í um 20
feta fjarlægð, gargaði karlfuglinn,
og fuglarnir tveir tóku á rás eins
hratt og þeir gátu. En þeir voru á
landi, og allar hreyfingar þeirra
voru því hægar og klunnalegar.
Kylfurnar féllu. Og einn mannanna,
sem var staðráðinn í því að láta
fuglana ekki sleppa, steig á eggið
stóra og braut það mélinu smærra.
Hann hafði ekki hugmynd um, að
hann hafði gert fuglategund al-
dauða.
Þannig gerðist það, að hinn 3.
júní 1844 varð sjófuglinn, sem líkt-
ist mörgæsinni og bar nafnið geir-
fugl, útdauður á jörðinni.
(Dregið saman úr „Síðasti geir-
fuglinn, 1963, eftir Allan Eckert)